Դանիերեն
 dansk | |
|---|---|
 Դանիերենով գրված տեքստ | |
| Տեսակ | լեզու և կենդանի լեզու |
| Ենթադաս | արևելյան սկանդինավական լեզուներ |
| Երկրներ |  Դանիա Գրենլանդիա  Գերմանիա Ֆարերյան կղզիներ |
| Պաշտոնական կարգավիճակ | Դանիա Ֆարերյան կղզիներ Եվրամիություն |
| Խոսողների քանակ | 6 000 000 մարդ, 5 520 860 մարդ (2012)[1] և 5 621 380 մարդ (2012)[2] |
| Վերահսկող կազմակերպություն | Դանիական լեզվային խորհուրդ |
| Լեզվակիրների թիվը | 5,7 մլն. (2005 թվականի գնահատական) |
| Դասակարգում | Հնդեվրոպական լեզվաընտանիք
|
| Գրերի համակարգ | լատինական այբուբեն (դանիական այբուբեն) |
| IETF | da |
| ԳՕՍՏ 7.75–97 | դան 178 |
| ISO 639-1 | da |
| ISO 639-2 | dan |
| ISO 639-3 | dan |
 | |
| Շրջաններ, որտեղ դանիերենը մեծամասնության լեզուն է։ Շրջաններ, որտեղ դանիերենը փոքրամասնության լեզուն է։ | |
 Danish language Վիքիպահեստում | |
Դանիերենը (ինքնանվանումը՝ dansk դանսկ) պատկանում է Հնդեվրոպական լեզուների ընտանիքի գերմանական լեզվախմբին։ Աշխարհում դանիերեն խոսում է 6 միլիոն մարդ՝ առավելապես Դանիայում և Գերմանիայի Շլեզվիգ-Հոլշտայն երկրամասում, որտեղ ունի փոքրամասնության լեզվի կարգավիճակ[3]։ Պաշտոնական լեզու է Դանիայում։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դանիերենն առաջացել է նախասկանդինավերենից, այնպես, ինչպես շվեդերենը, նորվեգական լեզուները, ֆարերերենը և իսլանդերենը։ Մայր լեզվից դանիերենն սկսել է տարանջատվել IX-X դարերում, երբ սկսեցին հայտնվել մյուս սկանդինավյան լեզուներից տարբերվող առանձնահատկություններ։
Բոլոր սկանդինավյան լեզուներից դանիերենն ամենաշատ ազդեցությունն է կրել գերմաներենից։ Ինչպես նաև բոլոր սկանդինավյան լեզուներից առավել հակված է նորամուծությունների։
Քերականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թվականներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]20-ից բարձր թվերի բառաձևերում միավորները դրվում են տասնավորներից առաջ, ինչպես ներկայացվում է, օրինակ, 21-ը՝ enogtyve, բառացի՝ «մեկ և քսան»։
Halvanden թվականը նշանակում է 1½ (բառացի՝ «կես երկրորդ», նկատի ունի՝ «մեկին գումարած երկրորդ մեկի կեսը»)։ Halvtredje (2½) և halvfjerde (3½) թվականները հնացած են։
Դանիերենի առանձնահատկություններից է նաև այն, որ 50, 60, 70, 80 և 90 թվականների պարագայում քսանյակը օգտագործվում է որպես հաշվարկի հիմնական միավոր՝ Tres (tre-sinds-tyve-ի կրճատը, որը նշանակում է «երեք անգամ քսան») նշանակում է վաթսուն, այն դեպքում, երբ halvtreds-ը (tre-sinds-tyve-ի կրճատը, որը բառացի նշանակում է «կես երրորդ քսանի, ինչը հասկացվում է՝ երկու քսան գումարած երրորդ քսանի կեսը) տասնհինգն է։ «Անգամ քսան» նշանակող sindstyve վերջավորությունն այլևս չի մտցվում քանակական թվականներում, սակայն, մինչև հիմա գործածվում է դասական թվականներում։ Այսպես, այսօրվա դանիերենում հիսուներկուսը ներկայացվում է որպես tooghalvtreds հիմա հնացած tooghalvtredsindstyve-ից, մինչդեռ 52-րդը՝ կամ tooghalvtredsende կամ tooghalvtredsindstyvende։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 283)։ 
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դանիերեն» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
