Բեռնարդ Ռիման
Ռիման, Գեորգ Ֆրիդրիխ Բեռնհարդ (գերմ.՝ Georg Friedrich Bernhard Riemann, սեպտեմբերի 17, 1826, Յամելեն, Հաննովեր - հուլիսի 20, 1866, Վերբանիա, Իտալիա, Լագո Մաջորեին մոտ), ազդեցիկ գերմանացի մաթեմատիկոս ով շարունակական ներդրում է ունեցել մաթեմատիկական անալիզում, թվերի տեսությունում և դիֆերենցիալ երկրաչափության մեջ, որոնցից մի մասը հնարավորություն տվեց հարաբերականության ընդհանուր տեսության հետագա զարգացումը։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1846-1851 թվականներին սովորել է Գյոթինգենի և Բեռլինի համալսարաններում, լսել և աշակերտել է Գաուսին, Յակոբին, Դիրիխլենին, Վեբերին։
1857 թվականից՝ Գյոթինգենի համալսարանի[16] պրոֆեսոր (1959 թվականից՝ ամբիոնի վարիչ)։
|
«Մեկ կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների ընդհանուր տեսության հիմունքները» | 
|
թեմայով պաշտպանած (1851) դոկտորական դիսերտացիայում Ռիման դրել է անալիտիկ ֆունկցիաների երկրաչափական տեսության հիմքերը, մուծել է, այսպես կոչված, ռիմանյան մակերևույթի գաղափարը, մշակել կոնֆորմ արտապատկերումների տեսությունը և, այդ կապակցությամբ, մուծել տոպոլոգիայի մի շարք հիմնական գաղափարներ։
Ռիմանը մահացել է 1866 թվականին Իտալիայում, տուբերկուլյոզից, 40 տարեկան հասակում։
Մեթոդների լայն կիրառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռիմանի մշակած մեթոդները լայն կիրառություն գտան նրա հետագա՝ հանրահաշվական ֆունկցիաներին և ինտեգրալներին, դիֆերենցիալ հավասարումների անալիտիկ տեսությանը, թվերի անալիտիկ տեսությանը վերաբերող աշխատանքներում․ վերջինում, օրինակ, Ռիմանը նշել է պարզ թվերի բաշխման և ձետա ֆունկցիայի հատկությունների, մասնավորապես կոմպլեքս տիրույթում ձետայի զրոների կապը՝ այսպես կոչված «Ռիմանի վարկածը», որը դեռևս չի ապացուցվել։ «Երկրաչափության հիմքում ընկած վարկածների մասին դասախոսության մեջ (1854) Ռիմանը տվել է մաթեմատիկական տարածության ընդհանուր գաղափար (իր խոսքերով՝ «բազմաձևություն»), որտեղ երկրաչափությունը դիտարկել է որպես ուսմունք ո-չափանի անընդհատ բազմաձևությունների մասին, ավելի մանրամասն դիտարկել է ռիմանյան տարածությունները, որոնք Էվկլիդեսի և Լոբաչևսկու տարածությունների ընդհանրացումն են։
Մեթոդներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռիմանի առաջադրած մեթոդներն ու գաղափարները խորը ազդեցություն են թողել 19-րդ դարի 2-րդ կեսի և 20-րդ դարում մաթեմատիկայի զարգացման վրա, բացել նոր ուղիներ և մեծ նշանակություն ունեցել 20-րդ դարի ֆիզիկայի (հատկապես հարաբերականության տեսության) համար։ Ռիմանը ընտրվել է Բեռլինի ԳԱ թղթակցի անդամ (1859), Փարիզի ԳԱ անդամ (1866), Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1866)։
Աշխատանքները ռուսերեն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Риман Б. Сочинения. М.-Л.: ОГИЗ. ГОСУДАРСТВЕННОЕ ИЗДАТЕЛЬСТВО ТЕХНИКО-ТЕОРЕТИЧЕСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ, 1948.
- ЧАСТЬ I. Работы Римана по анализу, теории функций и теории чисел (47).
- I. Основы общей теории функций одной комплексной переменной (49).
- II. Теория абелевых функций (88).
- III. Об обращении в нуль 0-функций (139).
- IV. О сходимости бесконечных 0-рядов p-й кратности (151).
- V. Доказательство теоремы о том, что однозначная функция n переменных не может иметь более 2n периодов (155).
- VI. Новые результаты из теории функций, представимых гауссовым рядом F(a, b, y, x) (159).
- VII. Две теоремы общего характера, касающиеся линейных дифференциальных уравнений с алгебраическими коэффициентами (176).
- VIII. О разложении отношения двух гипергеометрических рядов в бесконечную непрерывную дробь (187).
- IX. Об интегралах линейного дифференциального уравнения второго порядка в окрестности точки ветвления (194).
- X. Из лекций по гипергеометрическому ряду (196).
- XI. О числе простых чисел, не превышающих данной величины (216).
- XII. О возможности представления функции посредством тригонометрического ряда (225).
- XIII. Опыт обобщения действия интегрирования и дифференцирования (262).
- ЧАСТЬ II. Работы Римана по геометрии, механике и математической физике (277).
- XIV. О гипотезах, лежащих в основании геометрии (279).
- XV. Фрагменты, относящиеся к Analysis situs (294).
- XVI. О поверхности, имеющей при заданной границе наименьшую площадь (297).
- XVII. Примеры поверхностей наименьшей площади при заданной границе (330).
- XVIII. О движении жидкого однородного эллипсоида (339).
- XIX. О потенциале тора (367).
- XX. Извлечение из письма профессору Энрико Бетти (378).
- XXI. О распространении плоских волн конечной амплитуды (376).
- XXII. Распространение тепла в эллипсоиде (396).
- XXIII. Математическое сочинение, в котором содержится попытка дать ответ на вопрос, предложенный знаменитейшей Парижской Академией, и т. д. (399).
- XXIV. Равновесие электричества на круговых цилиндрах с параллельными осями. Конформное отображение фигур, ограниченных кругами (414).
- XXV. К теории цветных колец Нобили (418).
- XXVI. О законах распределения статического электричества в материальных телах и т. д. (425).
- XXVII. Новая теория остаточного заряда в аппаратах, служащих для накопления электричества (431).
- XXVIII. По поводу электродинамики (443).
- XXIX. О механизме уха (449).
- XXX. Фрагменты философского содержания (461).
- ЧАСТЬ I. Работы Римана по анализу, теории функций и теории чисел (47).
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ Internet Philosophy Ontology project
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ Bernhard Riemann 1826–1866: Turning Points in the Conception of Mathematics
- ↑ Bernhard Riemann 1826–1866: Turning Points in the Conception of Mathematics
- ↑ Bernhard Riemann 1826–1866: Turning Points in the Conception of Mathematicsen
- ↑ 10,0 10,1 http://www.encyclopedia.com/people/science-and-technology/mathematics-biographies/bernhard-riemann
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ 12,0 12,1 http://www.genealogy.ams.org/id.php?id=18232
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 301.
- ↑ 15,0 15,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ Боголюбов, 1983, էջ 412
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Боголюбов А. Н. Математики. Механики. Биографический справочник. — Киев: Наукова думка, 1983. — 639 с.
- Дербишир Дж. Простая одержимость. Бернхард Риман и величайшая нерешённая проблема в математике. — Астрель, 2010. — 464 с. — ISBN 978-5-271-25422-2
- Колмогоров А. Н., Юшкевич А. П. (ред.). Математика XIX века. — М.: Наука, 1978-1987.
- Том 1 Математическая логика. Алгебра. Теория чисел. Теория вероятностей. 1978.(չաշխատող հղում)
- Том 2 Геометрия. Теория аналитических функций. 1981.(չաշխատող հղում)
- Ландау Л. Д., Лифшиц Е. М. Гидродинамика. 3-е изд. — М.: Наука, 1986. — 736 с. — (Теоретическая физика. Т. VI).
- Монастырский М. И. Бернхард Риман. Топология. Физика. — М.: Янус-К, 1999. — 188 с. — ISBN 5-8037-0025-8
- Тюлина И. А. История и методология механики. — М.: Изд-во Моск. ун-та, 1979. — 282 с.
- Truesdell C. History of Classical Mechanics. Part II, the 19th and 20th Centuries // Die Naturwissenschaften, 63, 3. — 1976. — P. 119—130.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեռնարդ Ռիման» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 664)։ 
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
