Բարասինգա
| Բարասինգա | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Cervus duvaucelii | ||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||
| Արեալ | ||||||||
 |
Բարասինգա[1] (լատին․՝ Cervus duvaucelii), եղջերուների ընտանիքից կաթնասուններ։ Անվանումը տրվել է ի պատիվ ֆրանսիացի բնագետ Ալֆրեդ Դուվասելի (ֆր.՝ Alfred Duvaucel) (1793-1824)[2]: «Բարասինգա» բառը նշանակում է «Տասներկու եղջյուրներով եղջերու»։ Սովորաբար բարասինգաները ունենում են 10-14, երբեմն նաև 20 եղջյուր։
Արտաքին տեսքը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բարասինգան հնդկական եղջերուից համեմատաբար փոքր է։ Հասուն արուի մարմնի երկարությունը 135 սմ է, քաշը 170-180 կգ։ Եղջյուրների երկարությունը 75 սմ է, բարասինգների ամենաերկար եղջյուրը հասել է 140 սմ-ի։ Այս եղջերուները ունեն ոչ այնքան փարթամ, բաց շագանակագույն մորթի։ Արուն սովորաբար ավելի մուգ գույնի մորթի ունի, քան էգը։ Ամռանը բարասինգներն ավելի բաց գույն ունեն, քան ձմռանը։ Որոշները իրենց մարմնի վրա ունեն տարբերվող գունավորում ստացած հատվածներ։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բարասինգաները հանդիպում են Հնդկաստանի հյուսիսային, կենտրոնական և արևելյան հատվածներում, ամբողջ Պակիստանի տարածքում և Բանգլադեշում, ինչպես նաև Նեպալի հարավում և Իրանի արևելքում։
Ապրելակերպը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բարասինգաները միշտ բնակվում են ճահճային տարածքներում և մարգագետիններում։ Նրա սմբակները հնարավորություն են տալիս նրան տեղաարժվել ճահճային տարածքներուվ։ Բարասինգան սկսում է արածել առավոտյան և երեկոյան, ցերեկը և գիշերը նա հանգստանում է՝ ուշադիր հետևելով շրջապատին։ Բարասինգաների լսողությունը այնքան էլ լավը չէ, փոխարենը օժտված են յուրահատուկ հոտառությամբ։ Զգալով վտանգը բարասինգները անսովոր ձևով բարձր ձայն են հանում՝ շեղելով մյուս եղջերուների ուշադրությունը և սկսում են վազել։
Բարասինգները սնվում են խոտով։
Բազմացումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բարասինգաները շատ արագ են բազմանում։ Զարգացման գործընթացը արուների մոտ սկսվում է դեկտեմբերի վերջին, երբ եղջյուրները լրիվ աճած են լինում։ Լուսաբացին և մթնշաղին արուները սկսում են շարժվել և բարձր ձայներ արձակել՝ գրավելով էգերի ուշադրությունը և վախեցնելով մյուս արուներին։
Սովորաբար արուները եղջյուրները ցցում են խոտերով, որպեսզի ավելի մեծ ուշադրություն գրավեն։ Որքան շատ է լինում «հարդարանքը», այքան ավելի շատ ուշադրություն են գրավում։ Մինչ ձագի ծնունդը էգը հեռանում է խմբից և գնում այնտեղ, ուր կան ավելի բարձր խոտեր։ Ծննդաբերությունից հետո էգերը մնում են ձագերի կողքին այնքան, քանի դեռ նրանք չեն ուժեղացել։ Ձագերը հավաքվում են խմբերով, որոնք կոչվում են «դպրոցներ»։ Յուրաքանչյուր այդպիսի խմբում հանդիպում են 40-50 ձագ։
Թշնամիները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բարասինգաների միակ և ամենավտանավոր թշնամին վագրերն են։
Բարասինգան և մարդը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախկինում բարասինգաները Հնդկաստանում հանդիպում էին մեծ թվով։ 1955 թվականին Կորբետ ազգային այգում նրանց թվաքանակը հասնում էր 5000-ի։ Բայց մոտակա ժամանակներում տեղի ունեցան ճահիճների վերացում, որի հետևանքով կենդանիների թիվը կրճատվեց։ Բացի դրանից պարզվեց, որ բարասինգաների միսը բավական համեղ է, եղջյուրներից կարելի է պատրաստել ալյուր, որը հնդկական ավանդույթների բուժումների համաձայն կրծքավանդակի հիվանդության բուժման համար մեծ դեր ունի։ Հաջորդ առիթը դա ևս ճահճային տարածքների վերացումն էր, այս անգամ տարածքը հասնում էր 12 կմ²-ու։
Մինչ 1965 թվականը այստեղ հնարավոր էր հանդիպել 700-800 բարասինգա, սակայն այստեղ նույնպես տեղի ունեցան տարածքային փոփոխություններ։ Հետագայում բարասինգաները փախան Դուդհավի անտառային տարածք, որը փրկեց նրանց լիովին վերացումից։ 1969 թվականին այստեղ նրանց թվաքանակը հասավ 500-ի։ 1981 թվականին բարասինգաների թվաքանակը աճեց և հասավ 2000-ի։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Սոկոլով, կենդանիների միջազգային անունների հնգալեզու բառարան
- ↑ Bo Beolens, Michael Watkins, and Mike Grayson The eponym dictionary of mammals. - Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009. - P. 118. - 574 p
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարասինգա» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարասինգա» հոդվածին։ |
| ||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
