Անանկե (արբանյակ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Անանկե (այլ կիրառումներ)
.png) Անանկե (Յուպիտեր XII) Ananke | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Հայտնաբերվել է | 28 սեպտեմբեր 1951 թ. (Սեթ Նիկոլսոնի կողմից) |
| Բացարձակ մեծություն (H) | 18,9[1] |
| Հեռավորությունը Յուպիտեր | 21 276 000 կմ[2] |
| Ուղեծրային տվյալներ | |
| Պերիհելին | 12 567 000 կմ |
| Ապոհելին | 29 063 500 կմ |
| Մեծ կիսաառանցք | 21 276 000 կմ |
| Էքսցենտրիսիտետ | 0,24[2] |
| Սիդերիկ պարբերություն | 610,5 օր (1,68 երկրային տարի)[2] |
| Ուղեծրային արագություն | 2,367 կմ/վ |
| Թեքվածություն | 148,89° (խավարածրի հարթության նկատմամբ) 149,9° (Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ)[2] |
| Ֆիզիկական հատկանիշներ | |
| Շառավիղ | 14 կմ[3] |
| Մակերևույթի մակերես | ~2 500 կմ2 |
| Ծավալ | ~11 500 կմ3 |
| Զանգված | 4,0×1016 կգ (ենթադրված) |
| Միջին խտություն | 2,6 գ/սմ3 (ենթադրված) |
| Հասարակածային մակերևութային ձգողություն | 0,010 մ/վ2 (0,001 g) |
| 2-րդ տիեզերական արագություն | ~0,017 կմ/վ |
| Ալբեդո | 0,04 (ենթադրություն)[3] |
| Մթնոլորտային տվյալներ | |
Անանկե (հուն․՝ Ἀνάγκη), Յուպիտերի անկանոն բնական արբանյակներից է, ունի հակադարձ շարժում։ Հայտնաբերվել է 1951 թվականին ամերիկացի աստղագետ Սեթ Նիկոլսոնի կողմից Մաունթ Վիլսոնի աստղադիտարանում[4]։ Իր անվանումը ստացել է հունական դիցաբանության կերպար, Զևսի սիրուհի Անանկեի անունով, ով հանդիսանում է մոյրաների մայրը։ Արբանյակը իր անունը ստացել է միայն 1975 թվականին[5][6], մինչ այդ, այն պարզապես անվանվում էր Յուպիտեր XII: 1955-ից 1975 թվականները ընկած ժամանակահատվածում այն երբեմն անվանում էին «Ադրաստեա»[7] (Ադրաստեա (արբանյակ)|Ադրաստեա]] անունով այժմ անվանվում է Յուպիտերի մեկ այլ արբանյակ)։
Անանկեի անունով է անվանվել Յուպիտերի արբանյակների Անանկեի խումբը, որի արբանյակները ունեն հակադարձ շարժում, հեռավորությունը մոլորակից ընկնում է 19,3 - 22,7 գիգամետր միջակայքում, իսկ ուղեծրի թեքումը մոտ 150° է[3]։
Ուղեծիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անանկեն պտտվում է Յուպիտերի շուրջ մեծ էքսցենտրիսիտետով և ուղեծրի թեքմամբ հակադարձ ուղեծրով, այսինքն պտտվում է Յուպիտերի պտույտի ուղղությանը հակադարձ։ Նրա անունով է անվանվել Յուպիտերի արբանյակների Պասիֆեի խումբը[3]։ Արբանյակի ուղեծրի էլեմենտները այս պահին գրանցված են 2000 թվականի հունվար ամսվա դրությամբ[2], սակայն դրանք անընդհատ փոփոխվում են կապված Արեգակի և մոլորակների ձգողական դաշտերի ազդեցությունների հետ։ Նկարի վրա պատկերված են Անանկեի և Յուպիտերի մյուս անկանոն արբանյակների ուղեծրերի տեղաբաշխումը։ Ուղեծրերի էքսցենտրիսիտետը ցույց է տրված դեղին սեգմենտների տեսքով։ Ամենահեռու պտտվող կանոնավոր արբանյակ Կալիստոն ցույց է տրված համեմատության համար։
Հայտնի ուղեծրային և ֆիզիակական տվյալների համաձայն Անանկեն հանդիսանում է Անանկեի խմբի համար աղբյուր հանդիսացող մարմնի ամենամեծ մնացորդային մասը[8][9][10]։
Ֆիզիկական հատկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պասիֆեի տրամագիծը գնահատվում է 14 կմ։ Տեսանելի սպեկտրում արբանյակը ունի չեզոքից - բաց-կարմիր գույն։
Ինֆրակարմիր սպեկտրում այն նման է P դասի աստերոիդներին[10], սակայն հնարավոր ջրի առկայությամբ[11]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Scott S. Sheppard's Moons of Jupiter page on Carnegie Science website
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jacobson, R. A. (2000). «The Orbits of Outer Jovian Satellites» (PDF). Astronomical Journal. 120 (5): 2679–2686. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Carolyn Porco; Jupiter's Outer Satellites and Trojans Արխիվացված 2007-06-14 Wayback Machine, in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, edited by Fran Bagenal, Timothy E. Dowling, William B. McKinnon, Cambridge Planetary Science, Vol. 1, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 0-521-81808-7, 2004, pp. 263-280
- ↑ Nicholson, S. B. (1951). «An unidentified object near Jupiter, probably a new satellite». Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 63 (375): 297–299. Bibcode:1951PASP...63..297N. doi:10.1086/126402.
- ↑ Nicholson, S.B. (1939 թ․ ապրիլ). «S. B. Nicholson declines to name the satellites of Jupiter he has discovered». Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 51 (300): 85–94. Bibcode:1939PASP...51...85N. doi:10.1086/125010.
- ↑ Marsden, B. G. (1974 թ․ հոկտեմբերի 7). «Satellites of Jupiter». IAU Circular. 2846.
- ↑ Payne-Gaposchkin, Cecilia; Katherine Haramundanis (1970). Introduction to Astronomy. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall. ISBN 0-13-478107-4.
- ↑ Sheppard, S.S.; Jewitt, D.C. (2003). «An abundant population of small irregular satellites around Jupiter» (PDF). Nature. 423 (6937): 261–263. Bibcode:2003Natur.423..261S. doi:10.1038/nature01584. PMID 12748634. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ օգոստոսի 13-ին.
- ↑ Nesvorný, D.; Beaugé, C.; Dones, L. (2004). «Collisional Origin of Families of Irregular Satellites». The Astronomical Journal. 127 (3): 1768–1783. Bibcode:2004AJ....127.1768N. doi:10.1086/382099.
- ↑ 10,0 10,1 Grav, Tommy; Holman, M. J.; Gladman, B. J.; Aksnes, K. (2003). «Photometric survey of the irregular satellites». Icarus. 166 (1): 33–45. arXiv:astro-ph/0301016. Bibcode:2003Icar..166...33G. doi:10.1016/j.icarus.2003.07.005.
- ↑ Grav, Tommy; Holman, Matthew J. (2004). «Near-Infrared Photometry of the Irregular Satellites of Jupiter and Saturn». The Astrophysical Journal. 605 (2): L141–L144. arXiv:astro-ph/0312571. Bibcode:2004ApJ...605L.141G. doi:10.1086/420881.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Անանկեի մասին ՆԱՍԱ-ի Solar System Exploration կայքում (անգլ.)
- Դևիդ Ջուիտի էջեր (անգլ.)
- Սքոթ Շեփարդի էջեր (անգլ.)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
