سایکوپاتی
| سایکوپاتی | |
|---|---|
| تخصص | روان‌پزشکی، روان‌شناسی بالینی |
| نشانه‌ها | خیره‌سری، خودباوری زیاد، نبود همدلی، تمایل به خشونت و دستکاری روان‌شناختی، تکانشگری |
| علت | ژنتیکی و محیطی |
| عوامل خطر | پیشینه خانوادگی، فقر، نادیده گرفته شدن از سوی پدر و مادر |
| تشخیص افتراقی | اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت مرزی، اختلال دوقطبی (شیدایی) |
| پیش‌آگهی | ضعیف |
| فراوانی | ۱٪ از کل جمعیت |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| جرم‌شناسی و کیفرشناسی |
|---|
 |
آسیب روانی یا سایکوپاتی (به انگلیسی: Psychopathy)، و نیز روان‌آزار[۱] یا روان‌آسیب، نوعی اختلال شخصیت است. به علم مطالعه آسیب‌های روانی، آسیب‌شناسی روانی (Psychopathology) گفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی آسیب روانی، نداشتن حس همدردی\دلسوزی و نداشتن حس پشیمانی (نداشتن عذاب وجدان) پس از انجام کار ناشایست است. این افراد بدون حس ترحم، توانایی آزار دادن دیگران را دارند.
همچنین، معمولاً فرد رفتارهای تکانشی، نداشتن ترس، بی‌احتیاطی، بی‌قیدی و بی‌مسئولیتی و رفتارهای ضد اجتماعی نیز دارد. روان‌آزاری هرچند با اختلال شخصیت ضداجتماعی مشابهت زیادی دارد ولی در طبقه‌بندی‌های گوناگون تفاوت‌هایی دارند.
روان آزاری، نه یک بیماری روانی، بلکه نوعی اختلال عصبی است که ممکن است منجر به رفتارهای ضداجتماعی و گاهی مجرمانه شود.[۱]
گستردگی
[ویرایش]برآورد می‌شود که ۱٪ از مردم به روان‌آزاری دچار باشند.[۲]
ویژگی‌های مغزی
[ویرایش]اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که فعالیت برخی بخش‌های مغز در سایکوپات‌های خشن با افراد دیگر متفاوت است. بخش جلویی مغز (که در درک احساسات دیگران نقشی کلیدی دارد) این افراد، ماده خاکستری کمتری دارد. همچنین آمیگدال (بخش کنترل احساس ترس) در سایکوپات‌ها کوچک‌تر از مردم عادی است.[۲]
علت
[ویرایش]علت دقیق روان‌آزاری، مشخص نیست. به نظر می‌رسد که هر ۲ عامل ژنتیک و محیط بر آن مؤثر باشند. به این معنی که ممکن است به دلیل پیشینه خانوادگی شخص با این ویژگی زاده شود. اما محیط پیرامون و تربیت خانوادگی، در برانگیختن ژن‌ها در دوران کودکی، تغییرات قشر جلویی مغز، و بروز این رفتار روان‌آزارانه، تأثیر داشته باشند.[۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «یک زن روان آزار چه جور زندگی دارد؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ جیم فالون (۱۴ خرداد ۱۳۹۹). «چگونه فهمیدم سایکوپات هستم». بی‌بی‌سی فارسی.
- کارل هافمن، مارک ورنوری، جودیت ورنوری، روان‌شناسی عمومی (از نظریه تا کاربرد)، شابک ۹۶۴-۶۳۸۹-۰۱-۵
راهکارهای روان‌شناختی | |
|---|---|
سامانه پاداش مغز - خرسندی (positive reinforcement) |
|
معکوس - ناخرسندی (positive punishment) |
|
| Intermittent or partial negative reinforcement |
|
| روش‌های دیگر |
|
| زمینه‌ها |
|
| جستارهای وابسته |
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
