Σιδηροδρομική γραμμή Χρυσού - Πεθελινού
| Σιδηροδρομική γραμμή Χρυσού - Πεθελινού | |
|---|---|
 | |
| Πληροφορίες | |
| Περιοχή | Νομός Σερρών |
| Τερματικοί | Χρυσό Πεθελινό |
| Σταθμοί | 1 |
| Λειτουργία | |
| Έναρξη λειτουργίας | 1931 |
| Διαχειριστής | Τζων Μονκς & Υιοί - Γιούλεν & Σία |
| Τεχνικά χαρακτηριστικά | |
| Μήκος γραμμής | 9 χλμ |
| Εύρος γραμμής | 1,435 mm (κανονικό εύρος) |
Η σιδηροδρομική γραμμή Χρυσού - Πεθελινού ήταν μια ελληνική σιδηροδρομική γραμμή κανονικού εύρους, μήκους 9 χιλιομέτρων, που συνέδεε τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Χρυσού με το Πεθελινό Σερρών. Αποτελούσε παράλληλη της γραμμής Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης και χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των μεγάλων αντιπλημμυρικών έργων που διαμόρφωσαν την πεδιάδα των Σερρών κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πριν το 1930, οι πλημμύρες του ποταμού Στρυμόνα ήταν συχνό φαινόμενο και προκαλούσαν σοβαρά προβλήματα στον νομό Σερρών. Εξαιτίας της απουσίας κλίσεων απορροής στο ανάγλυφο του εδάφους, δημιουργούνταν έλη που εμπόδιζαν την καλλιέργεια και προκαλούσαν μεταδοτικές ασθένειες, όπως η ελονοσία. Τα προβλήματα επιδεινώθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η Μικρασιατική καταστροφή (1922) και η Συνθήκη της Λωζάνης (1923) ανάγκασαν έναν μεγάλο αριθμό προσφύγων από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη, να καταφύγουν στον χώρο της Μακεδονίας. Εκτιμάται ότι 85.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή εκατέρωθεν του Στρυμόνα.[1][2]
Το 1928, το Ελληνικό Κράτος ανέθεσε στην αμερικανική σύμπραξη των εταιρειών Τζων Μονκς & Υιοί και Γιούλεν & Σία, την οριστική μελέτη και κατασκευή εξυγιαντικών έργων. Τα σημαντικότερα από αυτά, ήταν η διευθέτηση της ροής του ποταμού Στρυμόνα, η αποξήρανση της λίμνης Αχινού και ο σχηματισμός της τεχνητής λίμνης Κερκίνης, με την κατασκευή φράγματος. Για τις ανάγκες των έργων, η κοινοπραξία κατασκεύασε μεγάλες εγκαταστάσεις εργοταξίων στην Βυρώνεια, τον Λιθότοπο, το Πεθελινό, τη Συμβολή, το Φωτολίβος και την Αμφίπολη. Κάποια εργοτάξια περιλάμβαναν εργοστασιακούς οικισμούς, σχολεία και νοσοκομεία. Για τη μεταφορά υλικών, εφοδίων και βαρέων μηχανημάτων στις περιοχές των έργων, κατασκευάστηκαν δρόμοι, σιδηροτροχιές, γέφυρες και διώρυγες.[3][4]
Η σιδηροδρομική γραμμή Χρυσού - Πεθελινού κατασκευάστηκε την περίοδο 1930-1931, συνδέοντας το εργοτάξιο του Πεθελινού με τη γραμμή Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης, μέσω του Σιδηροδρομικού Σταθμού Χρυσού.[5][6] Η γραμμή ήταν κανονικού εύρους και είχε μήκος 9 χιλιομέτρων. Από τον Απρίλιο του 1930 είχε εγκριθεί η αναγκαστική απαλλοτρίωση κτημάτων, που ίσχυε για όσο διάστημα διήρκεσαν τα έργα.[7][8] Δια μέσω της γραμμής, μεταφέρθηκαν στο νότιο τμήμα της κοιλάδας του Στρυμόνα, σύγχρονα για την εποχή μηχανήματα, όπως βυθοκόροι και εκσκαφείς συρόμενου κάδου με βραχίονες-βαρούλκα.[4] Κάτοψη της γραμμής είναι ορατή σε αεροφωτογραφίες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού από την περίοδο 1945-1960.[9]
Μετά το τέλος των έργων η σιδηροδρομική γραμμή αποξηλώθηκε και τμήματά της μετατράπηκαν σε αγροτικές και επαρχιακές οδούς. Κάποια επιπλέον ίχνη της γραμμής που εντοπίζονται έως σήμερα, είναι μερικά αναχώματα και θεμέλια γεφυρών.[10]
Χάρτης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Παπαφιλίππου-Πέννου, Ευαγγελία (2004). Δυναμική εξέλιξη και σύγχρονες εξωγενείς διεργασίες του υδρογραφικού συστήματος της τεφρολεκάνης των Σερρών. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Γεωλογίας. σελ. 192-193. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
- ↑ Εποικιστικός χάρτης περιφέρειας Σερρών. Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων - Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας - Τμήμα Τεχνικόν, Γραφείο Στατιστικής, Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία. 1925.
- ↑ Λίλα, Θεοδωρίδου, επιμ. (2017). Η εκτροπή του Στρυμόνα - Τα μεγάλα εξυγιαντικά έργα του Μεσοπολέμου. Σέρρες: Τμήμα Εκδόσεων & Βιβλιοθήκης ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας. ISBN 978-960-98734-4-4. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 Μπαρτζούδης, Γεώργιος (1994). Τα υδραυλικά έργα της πεδιάδας Σερρών (επανέκδοση Μάρτιος 2021). Σέρρες. σελ. 21, 134. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
- ↑ Υδραυλικά Έργα Πεδιάδων Σερρών και Δράμας - Κύρια Έργα (5-905, κλίμακα 1:100.000) (PDF) (στα Ελληνικά και Αγγλικά). John Monks & Sons-Ulen & Co., Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. 1928.
- ↑ Γενικός Χάρτης της Ελλάδος - Ανατολική Μακεδονία (κλίμακα 1:400.000). Ελλάδα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστραλίας (National Library of Australia). 1936.
- ↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 41Β΄/7-4-1930. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 179.
- ↑ Αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου κατά ιδιοκτητών προς το Πρωτοδικείο Σερρών, 24 Αυγούστου 1930 (ακριβές αντίγραφο, 22 Σεπτεμβρίου 1930). Σέρρες. 1930.
- ↑ «Χάρτης θέασης (υπόβαθρο 1945-1960)». gov.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
- ↑ «Σιδηροδρομική Γραμμή Χρυσού - Πεθελινού». Google My Maps. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
| Κύριοι σιδηροδρομικοί άξονες | |
|---|---|
| Διακλαδώσεις κύριων αξόνων | |
| Περιφερειακές γραμμές | |
| Ανενεργές γραμμές |
|
| Μετρό | |
| Προαστιακός | |
| Τραμ | |
| Τελεφερίκ |
|
| Τουριστικές γραμμές |
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
