Μάχη της Στυμφαλίας
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Χρονολογία	1–3 Ιουλίου 1944
Τόπος	Στυμφαλία, Ψάρι, Καλιάνοι
Έκβαση	Nίκη των Ελλήνων
Αντιμαχόμενοι
6ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ 2/22 τάγμα αεροπορικών καταδρομών. ταγματασφαλίτες
Ηγετικά πρόσωπα
Ταγματάρχης Εμμανουήλ Βαζαίος Έφεδρος υπολοχαγός Κωνσταντίνου Κ.
Δυνάμεις
500 900
Απολογισμός
15 νεκροί, 7 τραυματίες τουλάχιστον* 18 νεκροί, 23 αγνοούμενοι, 29 τραυματίες Γερμανοί στρατιώτες[1] 15 νεκροί και 5 τραυματίες μέλη των ταγμάτων ασφαλείας. Στρατιωτικό υλικό.

Η μάχη της Στυμφαλίας (Κορινθίας) διεξήχθη το τριήμερο 1ης-3ης Ιουλίου 1944 και είναι μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) στην Πελοπόννησο κατά των ναζιστικών γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και των ταγματασφαλιτών, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μάχη έληξε με νίκη για τις μονάδες του ΕΛΑΣ και προκάλεσε αρκετές απώλειες στις κατοχικές γερμανικές δυνάμεις που στάθμευαν στην Κορινθία, ενώ η νίκη των ανταρτών αμφισβήτησε το γερμανικό έλεγχο του στρατηγικού και επικοινωνιακού κόμβου του Ισθμού και του Άργους.

Στη μάχη της Στυμφαλίας έλαβε μέρος το 6ο σύνταγμα της IIIης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου με διοικητή τον ταγματάρχη Εμμανουήλ Βαζαίο, εναντίον του 2/22 τάγματος αεροπορικών καταδρομών της 117ης Γερμανικής Μεραρχίας Κυνηγών που έδρευε στην Κόρινθο. Το ενισχυμένο γερμανικό τάγμα είχε δύναμη 800 ανδρών και το ακολουθούσε ένας λόχος ταγματασφαλιτών. Η μάχη ξεκίνησε την 1η Ιουλίου με την επίθεση των ανταρτών στο γερμανικό φυλάκιο που έδρευε στο χωριό Ψάρι. Η αντίσταση των 32 Γερμανών κάμφθηκε μετά από δίωρη μάχη. Δεκαεπτά από αυτούς παραδόθηκαν, δεκαπέντε σκοτώθηκαν, ενώ οι αντάρτες έχασαν τρεις άνδρες. Στη συνέχεια έφτασε το γερμανικό τάγμα που μοιράστηκε σε δύο φάλαγγες για να διασπάσει τον κλοιό των ανταρτών. Η πρώτη φάλαγγα αφού δέχτηκε καταιγιστικά πυρά υποχώρησε προς τα έλη της περιοχής. Πλήγματα δέχτηκε και η δεύτερη φάλαγγα και υποχώρησε στο χωριό Καλιάνοι, από όπου με αντεπιθέσεις και πυρά όλμων προσπαθούσε να καλύψει την πρώτη. Η πίεση των ανταρτών συνεχίστηκε μέχρι την υποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων και τη φυγή τους προς την κατεύθυνση της Νεμέας τα ξημερώματα της 3ης Ιουλίου 1944. Η σύγκρουση είχε νικηφόρα έκβαση για τις ελληνικές δυνάμεις και αποτέλεσε καίριο πλήγμα στον κατακτητή.

Η νίκη του 6ου συντάγματος του ΕΛΑΣ στην περιοχή εμπόδισε τις Κατοχικές δυνάμεις να πετύχουν τον αντικειμενικό στόχο τους, που ήταν η εξόντωση των ανταρτικών τμημάτων και η καταστροφή της συγκομιδής δημητριακών ολόκληρης της ορεινής περιοχής της Αργολίδας και Κορινθίας . Τυχόν γερμανική επιτυχία θα σήμαινε τον αφανισμό του τοπικού πληθυσμού από την πείνα και την εξασθένιση των τμημάτων του ΕΛΑΣ. Η σημαντική αυτή επιτυχία των ανταρτών επέτρεψε να παραμείνουν αυτές οι ορεινές περιοχές ελεύθερες από τους Γερμανούς κατακτητές, τους οποίους περιόρισε στα αστικά κέντρα της επαρχίας. Επίσης αποδυνάμωσε τις κατοχικές δυνάμεις στην κομβική συγκοινωνιακή περιοχή του Ισθμού Κορινθίας. Άμεση συνέπεια της μάχης ήταν γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ενάντια στον ΕΛΑΣ. Μια εξ αυτών είχε την ονομασία "Κόνδωρ". Σ' αυτήν συμμετείχαν μονάδες των Γερμανικών στρατευμάτων και τμήματα των ταγμάτων ασφαλείας^[2].

• Η καταμέτρηση γερμανικών απωλειών είναι πιθανόν να είναι μεγαλύτερη καθώς υπάρχει ζήτημα με πιθανή μη καταμέτρηση νεκρών άλλων μη Γερμανικών Εθνικοτήτων στα Γερμανικά αρχεία, ο συγγραφέας Μούτουλας Παντελής θεωρεί τον υπολογισμό των Γερμανικών απωλειών ως τον μετριοπαθέστερο ^[3]. Ο ίδιος ο επικεφαλής των τμημάτων του ΕΛΑΣ ταγματάρχης Εμμανουήλ Βαζαίος διοικητής του 6ου συντάγματος που διεύθυνε προσωπικά τη μάχη γράφει στο βιβλίο του -που αποτελεί πρωτογενή πηγή- ότι οι απώλειες των κατοχικών δυνάμεων έφθασαν τους 420 στρατιώτες, 120 σκοτώθηκαν στη μάχη και κατά την άτακτη υποχώρησή τους στα έλη της Στυμφαλίας. Αναφέρει επίσης ότι σκοτώθηκαν και 15 ταγματασφαλίτες και αιχμαλωτίστηκαν περίπου 60 Γερμανοί και συνεργάτες τους, σύμφωνα με τον Βαζαίο η νίκη κόστισε στα τμήματα του ΕΛΑΣ το θάνατο 16 μαχητών. Αντιστασιακοί που έλαβαν μέρος στη μάχη υπολογίζουν τις απώλειες του ΕΛΑΣ σε τουλάχιστον εικοσιπέντε νεκρούς και πενήντα τραυματίες.

• Χέρμαν Φρανκ Μάγερ (2003). Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα. Τα αιματηρά ίχνη της 117ης Μεραρχίας Καταδρομών στη Σερβία και την Ελλάδα Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα , ISBN 960-05-1112-8
• Εμ. Βαζαίος, "Τα άγνωστα παρασκήνια της Εθνικής Αντιστάσεως εις την Πελοπόννησον", Κόρινθος 1961

• Ηλία Παπαστεργιόπουλου, "Ο Μωρηάς στα όπλα" (Εθνική Αντίσταση 1941-1944), Έρευνα και Κριτική της Νεοελληνικής ιστορίας), εξάτομο, Αθήνα 1965-1980
• Γιώργος Κ. Δερβεντζής «Η μάχη της Στυμφαλίας»
• https://www.youtube.com/watch?v=4Rpd90xRvnI