Η μάχη της Ρεκάς (Παρνασσίδα Φωκίδας, 9 Σεπτεμβρίου 1942), ήταν η πρώτη ένοπλη σύγκρουση που σημειώθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα, μεταξύ ομάδας ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. και ιταλικού στρατιωτικού τμήματος. Το γεγονός αυτό, ουσιαστικά σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη της ένοπλης πάλης του ελληνικού λαού για την αποτίναξη του ζυγού των ξένων κατακτητών. Πρωταγωνιστής της σύγκρουσης υπήρξε ο αρχικαπετάνιος του Ε.Λ.Α.Σ. Άρης Βελουχιώτης, ο οποίος συνέλαβε την ιδέα να προκαλέσει ένα σημαντικό χτύπημα κατά των Ιταλών στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, μετά την περιήγηση του ίδιου σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή προς διερεύνηση των συνθηκών που επικρατούσαν.

Οι Έλληνες αντάρτες, με επικεφαλής τον Άρη και υπαρχηγό τον μόνιμο αξιωματικό του ελληνικού στρατού, νεαρό τότε ανθυπολοχαγό Δημ. Δημητρίου ("Νικηφόρο") είχαν μετακινηθεί στις 8 Σεπτεμβρίου έως την κορυφή της Γκιώνας, όταν αντελήφθηκαν την παρουσία εχθρικής ομάδας 50 περίπου ανδρών, που προέρχονταν από την Άμφισσα. Οι Ιταλοί έσπευσαν να βρουν κατάλυμα σε μια χαράδρα της οροσειράς, στη θέση "Ρέκα" ή "Ρυκά", όπου και πέρασαν τη νύχτα. Έπειτα από νυκτερινή παρακολούθηση, οι αντάρτες τους χτύπησαν αιφνιδιαστικά το ξημέρωμα. Η μάχη έληξε σύντομα, με νικητές τους άνδρες του Ε.Λ.Α.Σ. Όσοι Ιταλοί γλύτωσαν από τα πυρά (12 άνδρες με έναν ανθυπολοχαγό) συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Παρότι ο Άρης και οι σύντροφοί του αρχικά δεν είχαν σκοπό να τους πειράξουν αλλά επεδίωξαν να τους ανταλλάξουν με Έλληνες πολιτικούς κρατουμένους, τελικά τους πέρασαν από ανταρτοδικείο και τους εκτέλεσαν λίγες μέρες αργότερα. Ο απόηχος της μάχης υπήρξε ενθαρρυντικός και συνέβαλε στην εξύψωση του ηθικού των κατοίκων ολόκληρης της Στερεάς Ελλάδας. Υπήρξαν ωστόσο και δυσμενείς επιπτώσεις, όπως η πυρπόληση και ολοσχερής καταστροφή του χωριού Προσήλιο.

• Γιάννης Χατζηπαναγιώτης ("Θωμάς"), "Η Πολιτική Διαθήκη του Άρη Βελουχιώτη" (εκδόσεις "Δωρικός")
• Σόλων Γρηγοριάδης, "Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974"