Butil-acetat
| Butil-acetat | |
|---|---|
  | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Butil-acetat |
| Druga imena | n-Butil-acetat n-butyl ester acetatne kiseline Butil IUPAC ime: Butil-etanoat |
| Molekularna formula | C6H12O2 |
| CAS registarski broj | 123-86-4 |
| SMILES | CCCCOC(=O)C |
| InChI | 1/C6H12O2/c1-3-4-5-8-6(2)7/h3-5H2,1-2H3 |
| Osobine1 | |
| Gustoća | 0,8825 g/cm3 (20 °C) |
| Tačka topljenja | –78 |
| Tačka ključanja | 126,1 na 760 mmHg |
| Pritisak pare | 0,1 kPa (−19 °C) 1,66 kPa (24 °C) 44,5 kPa (100 °C) |
| Rastvorljivost | 0,68 g/100 mL (20 °C) Miješa se sa EtOH ; Rastvorljiv acetonu, CHCl3 Viskoznost: 1,002 cP (0 °C) 0,685 cP (25 °C) 0,5 cP (50 °C) 0,305 cP (100 °C) |
| Dipolni moment | 1,87 D (24 °C) |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  3
2
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
n-Butil-acetat – poznat i kao butil-etanoat – je i ester sa hemijskom formulom C6H12O2. Na sobnoj temperaturi je bezbojna zapaljiva tečnost. Butil-acetat se prirodno nalazi u mnogim tipovima plodova, gdje zajedno sa ostalim hemijskim spojevima daje karakteristične arome i ima slatkasti miris banana ili jabuka. Koristi se kao sintetske voćne arome u hrani, kao što su bombone, sladoled, sir i peciva.[2] Butil-acetat se često koristi kao visoko-kipuće otapalo umjerene polarnosti.
Ostali izomeri ovog spoja su:
- izobutil-acetat,
- tert-butil acetat, i
- sec-butil-acetat.
Proizvodnja
[uredi | uredi izvor]Butil-acetat su obično proizvodi putem Fischerove esterifikacije butanola (ili se od njegovih izomer pravi izomer butil-acetata) i sirćetne kiseline, uz katalitsko djelovanje sumporne kiseline pod refluksnim uvjetima, u slijedećoj reakciji:[3]
Prirodni izvori
[uredi | uredi izvor]Jabuke, a oposebno varijetet „crveni delišes“ (Red Delicious), dijelkom imaju okus ovog hemijskog spoja. Alarmni feromoni koje emitira Koschevnikova žlijezda medonosnih pčela sadrže butil-acetat.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "MSDS of n-Butyl acetate". fishersci.ca. Fisher Scientific. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Acetic acid. (2003). In Ullman's encyclopedia of industrial chemistry (6th ed., Vol. 1, pp. 170-171). Weinheim, Germany: Wiley-VCH.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Ethylene and other chemicals in fruit
- Material Safety Data Sheet
- CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
| Metil-estri | |
|---|---|
| Etil-estri | |
| Propil-estri | |
| Butil-estri | |
| Amil-estri | |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
