For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Уладзімір Аляксеевіч Белы.

Уладзімір Аляксеевіч Белы

Уладзімір Аляксеевіч Белы
Дата нараджэння 8 чэрвеня 1922(1922-06-08)
Месца нараджэння
Дата смерці 17 жніўня 1994(1994-08-17) (72 гады)
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці фізік, палітык
Навуковая сфера фізіка палімераў (механіка металапалімерных сістэм)
Навуковая ступень доктар тэхнічных навук
Альма-матар Растоўскі інстытут чыгуначнага транспарту
Вядомыя вучні Віктар Яўгенавіч Старжынскі і Васіль Аляксандравіч Струк
Вядомы як матэрыялазнаўца і трыболаг
Партыя
Узнагароды
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі Ордэн Леніна

Уладзімір Аляксеевіч Белы (8 чэрвеня 1922, Краснадар, РСФСР — 17 жніўня 1994) — беларускі вучоны ў галіне механікі металапалімерных сістэм, трэння і кампазіцыйнага матэрыялазнаўства. Акадэмік Акадэміі навук БССР (1972; член-карэспандэнт з 1969), доктар тэхнічных навук (1971), прафесар (1971). Заслужаны вынаходнік БССР (1967), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі БССР (1978). У 1975—1985 гадах дэпутат Вярхоўнага Савета БССР[1][2].

Нарадзіўся 8 чэрвеня 1922 года ў горадзе Краснадар. У 1945 годзе з адзнакай скончыў Растоўскі інстытут чыгуначнага транспарту[2]. Паступіў у аспірантуру, у 1953 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю па праблемах трэння і зносу матэрыялаў[3].

Працаваў дэканам і загадчыкам кафедры «Дэталі машын» Беларускага інстытута інжынераў чыгуначнага транспарту ў Гомелі. З 1960 года загадчык лабараторыі «Тэхнічная механіка»[2], з 1963 года кіраўнік лабараторыі, ператворанай у аддзел механікі палімераў АН БССР. У 19691979 гадах дырэктар Інстытута механікі металапалімерных сістэм АН БССР[2].

Выкладаць пачаў у Гомельскім дзяржаўным універсітэце. У 19691973 гадах займаў пасаду рэктара Гомельскага ўніверсітэта. У 19731987 гадах — віцэ-прэзідэнт Акадэміі навук БССР.

З 1978 па 1983 год займаў пасаду рэктара Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Універсітэт пад яго кіраўніцтвам выйшаў у першыя шэрагі сярод больш чым 800 ВНУ СССР. У 1979, 1980 і 1981 гадах універсітэт узнагароджваўся пераходным Чырвоным сцягам Міністэрства вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі СССР і ЦК прафсаюзаў работнікаў асветы, вышэйшай школы і навуковых устаноў[4].

З 1987 года саветнік пры дырэкцыі Інстытута механікі металапалімерных сістэм, з 1993 года ганаровы дырэктар інстытута. У 19791990 гадах быў галоўным рэдактарам часопіса «Трэнне і знос», членам экспертнага савета Вышэйшай атэстацыйнай камісіі СССР[4].

Навуковая дзейнасць

[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар навуковых прац па даследаванню ўзаемасувязі малекулярных і надмалекулярных структур палімераў з іх фізіка-механічнымі ўласцівасцямі, трэнню і зносу палімераў. Распрацаваў асновы механікі металапалімерных сістэм, разліку і канструявання металапалімерных вырабаў[3].

Ім было напісана больш за 750 навуковых прац, у тым ліку 11 манаграфій. Аўтар 350 вынаходак, атрымаў 20 патэнтаў ЗША, Англіі, ФРГ, Японіі, Італіі, Францыі, Швецыі і іншых краін[1].

2 снежня 1994 года Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь была прынята Пастанова № 220 «Аб увекавечанні памяці У. А. Белага». У выкананне пастановы Інстытуту механікі металапалімерных сістэм было прысвоена імя У. А. Белага[5], а на будынку Інстытута была ўсталяваны памятны барэльеф у гонар вучонага[6].

У лютым 2004 года Гомельскі гарадскі савет дэпутатаў прыняў рашэнне прысвоіць скверу перад інстытутам імя У. А. Белага[7].

  • Адгезия полимеров к металлам. — Мн., 1971 (совместно с Н. И. Егоренковым, Ю. М. Плескачевским).
  • Трение полимеров. М., 1972 (в соавторстве).
  • Трение и износ материалов на основе полимеров. — Мн., 1976 (совместно с М. И. Петроковцом, В. Г. Савкиным, А. И. Свириденком).
  • Полимерные покрытия. — Мн., 1976 (совместно с В. А. Довгяло, О. Р. Юркевичем).
  • Propriétés d’antifriction des revètements polymeres en pellicule, mince. — У кнізе: Le frottement et l’usure. Paris, 1968; у кнізе: Advances in polymer friction and wear, New York; London, 1974
  • Lubrication of Metal-Polymer Friction Units (саўм. з А. І Свірыдзёнкам, С. В. Шчарбаковым). — У кн.: International Lubricatian conference. Tokyo, 1975

Узнагароды і прэміі

[правіць | правіць зыходнік]
  • Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1967)
  • Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1971)
  • Дзяржаўная прэмія БССР (1972)[8]
  • Ордэн Леніна (1979)

Зноскі

  1. а б Белый Владимир Алексеевич(недаступная спасылка). Деятели науки Гомельской области. Гомельский облисполком. Архівавана з першакрыніцы 31 кастрычніка 2006. Праверана 10 жніўня 2009.
  2. а б в г т. 5. Биографический справочник. — Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
  3. а б Академик Белый Владимир Алексеевич. НАН Беларуси. Праверана 10 жніўня 2009.
  4. а б Белый Владимир Алексеевич. Сайт Михаила Шпилевского. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2007. Праверана 10 жніўня 2009.
  5. История(недаступная спасылка). Институт механики металлополимерных систем им. В.А. Белого Национальной Академии наук Беларуси. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2012. Праверана 10 жніўня 2009.
  6. Постановление Кабинета Министров Республики Беларусь от 2 декабря 1994 г. №220 "Об увековечении памяти В.А.Белого". Право. Праверана 10 жніўня 2009.
  7. В Гомеле появится сквер имени академика Владимира Белого. — БЕЛТА, 2004.
  8. Академик Белый Владимир Алексеевич. НАН Беларуси. — «за разработку теоретических основ создания фрикционных материалов и конструкций из полимеров и металлополимеров». Праверана 10 жніўня 2009.
  • О Владимире Алесеевиче Белом. — Трение и износ. — Гомель: Институт механики металлополимерных систем им. В.А. Белого НАН Беларуси, 2004. — Т. 25. — С. 343.
  • От редакции. — Материалы. Технологии. Инструменты. — Гомель: Институт механики металлополимерных систем им. В.А. Белого НАН Беларуси, 2002. — Т. 7. — С. 5-6.
  • т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
  • Белы Уладзімір Аляксеевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 111. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Уладзімір Аляксеевіч Белы
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?