Свінец
| |||||
Уласцівасці атама | |||||
---|---|---|---|---|---|
Імя, сімвал, нумар | Свінец, 82 |
Свіне́ц[1] (лац.: Plumbum) Pb — хімічны элемент IV групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 82. Сінявата-шэры метал. Свінец з’яўляецца мяккім і падатлівым металам. Элемент мае блакітнавата-белы колер, але пры кантакце з паветрам у працэсе акіслення неўзабаве мяняе колер на шараваты. Свінец мае бліскучы сярэбраны бляск, пры пераходзе ў вадкі стан пры плаўленні.
Выкарыстоўваецца ў будаўніцтве, з’яўляецца матэрыялам пры стварэнні свінцова-кіслотных акумулятараў, куль і стрэл, прыпою, лёгкаплаўкіх сплаваў, а таксама радыяцыйных экранаў. Свінец мае найбольшы атамны нумар з усіх стабільных элементаў, хоць элемент вісмут мае адзін ізатоп з настолькі вялікім перыядам паўраспаду, што можа лічыцца стабільным.
Пападанне волава ў арганізм чалавека і жывёл прыводзіць да пашкоджання нервовай сістэмы і выклікае расстройства мозга. Празмернае змяшчэнне свінцу выклікае таксама захворванні крыві ў млекакормячых. Свінец, як і ртуць, з’яўляецца нейратаксінам, які назапашваецца ў мяккіх тканінах і касцях.
Прыродныя крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]35-е месца сярод элементаў па распаўсюджанасці ў зямной кары. Самародны свінец трапляецца рэдка. Часцей — у выглядзе сульфіду PbS (галеніт). Буйныя радовішчы — у Аўстраліі, ЗША, Канадзе, Мексіцы, Германіі, Казахстане, Расіі.
Выкарыстанне
[правіць | правіць зыходнік]Асноўная маса свінцу ідзе на выраб пласцін для электрычных акумулятараў. Выкарыстоўваецца як матэрыял для рэакцыйных сасудаў і камер. Абарончыя канструкцыі і пакрыцці пры рабоце з радыеактыўным і рэнтгенаўскім выпраменьваннем.
Шматлікія сплавы свінцу — тыпаграфскія, прыпоі, бабіты, сплавы для вырабу куляў і шроту.
Тэтраэтылсвінец — антыдэтанатар для павышэння якасці маторнага паліва.
Медыцынскія прэпараты.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Міляшкевіч Я. Г. Свінец // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 258. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
|
Манетныя металы | |
---|---|
Металы | Алюміній (Al) · Жалеза (Fe) · Золата (Au) · Медзь (Cu) · Нікель (Ni) · Волава (Sn) · Паладый (Pd) · Плаціна (Pt) · Серабро (Ag) · Свінец (Pb) · Хром (Cr) · Цынк (Zn) |
Сплавы | Акманітал · Алюмініевая бронза (CuAl) · Білон (CuAg) · Бронза (CuSn) · Калыванская медзь (CuAuAg) · Латунь (CuZn) · Медна-нікелевы сплаў (CuNi) · Мельхіёр (CuNiFeMn) · Нейзільбер (CuZnNi) · Нержавеючая сталь (FeCrNi) · Нікелевая бронза (CuSnNi) · Нікелева-жалезны сплаў (NiFe) · Нікелева-цынкавы сплаў (NiZn) · Пацін · Паўночнае золата (CuAlZnSn) · Сталь (Fe) · Стэрлінг (AgCu) · Тампак (CuZn) · Храмаваная сталь (FeCr) · Чыгун (Fe) · Электр, электрон, электрум (AuAg) |
Групы манет | Біметалічныя манеты · Бронзавыя манеты · Жалезныя манеты · Залатыя манеты · Паладыевыя манеты · Плацінавыя манеты · Сярэбраныя манеты · Сібірская манета |
Гл. таксама | Безманетны перыяд · Папяровыя грошы · Грашовая папера · Скураныя рублі · Маркі-грошы · Манетная справа · Нотгельд · Сімвалы высакародных металаў |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.