Нацыянал-сацыялізм
Нацыянал-сацыялізм або нацы́зм (ням.: Nationalsozialismus) — афіцыйная ідэалогія нацысцкай Германіі. Скарачэнне «нацызм» утварылася ад скарачэння «нацы» (Nazi, скарачэнне ад ням.: Nationalsozialist), якім у Германіі звалі нацыянал-сацыялістаў па аналогіі з «соцы» — сацыял-дэмакратамі.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Bundesarchiv_Bild_102-15750%2C_Ausstellung_%22Deutsches_Volk-Deutsche_Arbeit%22.jpg/250px-Bundesarchiv_Bild_102-15750%2C_Ausstellung_%22Deutsches_Volk-Deutsche_Arbeit%22.jpg)
Нацызм мае шмат агульнага з фашызмам і звычайна класіфікуецца як адна з яго разнавіднасцяў; фашызм выкарыстоўваецца для пазначэння шырокага спектру палітычных рухаў, што існавалі ў розных краінах, у той час як тэрмін «нацызм» ужываюць толькі ў сувязі з нацысцкай партыяй ў Германіі і арганізацыямі, створанымі па яе падабенстве.
У сучаснай Германіі нацызм забаронены, аднак у свеце па-ранейшаму знаходзяцца прыхільнікі нацысцкай ідэалогіі; мноства неанацысцкіх арганізацый працягвае дзейнічаць як у Германіі, так і па ўсім свеце.
Агульная характарыстыка
[правіць | правіць зыходнік]- Расізм, сацыял-дарвінізм, еўгеніка, нардыцызм, расавая гігіена.
- Збольшага як следства гэтага — антысемітызм.
- Антымарксізм, антыкамунізм, антыбальшавізм, непрыняцце дэмакратыі.
- Таталітарызм, прынцып правадыра.
- Ідэя і палітыка пашырэння «жыццёвай прасторы», галоўнай чынам шляхам ваеннай экспансіі (Lebensraumpolitik).
Ідэалогія
[правіць | правіць зыходнік]Венгерскі філосаф-неамарксіст Д. Лукач у кнізе «Разбурэнне розуму» паказваў на тое, што з’яўленню нацысцкай ідэалогіі папярэднічала «пэўная філасофская атмасфера, падрыў даверу да развагі і розуму, схільнасць паверыць ірацыяналізму, міфу і містыкі. І менавіта гэтую філасофскую атмасферу стварыла філасофія жыцця»[1].
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Арганізацыі | Нацыянал-сацыялістычная нямецкая рабочая партыя (NSDAP) · Штурмавыя атрады (SA) · Schutzstaffel (SS) · Гестапа · Гітлерюгенд (HJ) · Нацыянал-сацыялістычны авіякорпус · Нацыянал-сацыялістычны механізаваны корпус · Саюз нямецкіх дзяўчат · Нацыянал-сацыялістычны імпэрскі саюз фізічнай культуры · Нацыянал-сацыялістычная жаночая арганізацыя · Імперская служба працы · Нацыянал-сацыялістычнае імперскае аб'яднанне гімнастыкі (NSRL) |
---|---|
Гісторыя | Ранняя храналогія · Прыход Адольфа Гітлера да ўлады · Пераўзбраенне · Трэці рэйх · Ноч доўгіх нажоў · З'езды НСДАП · Тэрыторыя з'ездаў НСДАП у Нюрнбергу · Крыштальная ноч · Халакост · Нюрнбергскі працэс · Былыя нацысты |
Ідэалогія і рэлігія | Гляйхшальтунг · «Дамоў у Рэйх» · «Жыццёвая прастора на Усходзе» · «Міф дваццатага стагоддзя» · «Мая барацьба» · Генеральны план Ост · Палітычныя погляды Гітлера · Праграма «25 пунктаў» · Рэлігія ў нацысцкай Германіі · Нацысцкі акультызм · Кінематограф Трэцяга рэйха · Нацысцкая архітэктура · Сталіца свету Германія · Зала Народа |
Расавая палітыка | «Кроў і глеба» · Нацысцкая еўгеніка · Нацысцкая медыцына · Нацысцкая расавая палітыка · Нюрнбергскі працэс · Нюрнбергскі працэс над урачамі · Эксперыменты нацыстаў над людзьмі · Канчатковае вырашэнне яўрэйскага пытання |
За межамі Германіі | Аўстрыйскі нацыянал-сацыялізм · Амерыканская нацысцкая партыя · Венгерская нацыянал-сацыялістычная партыя · Германа-амерыканскі саюз · Канадская нацыянал-сацыялістычная адзіная партыя · Нацыянал-сацыялістычная ліга (Вялікабрытанія) · Нацыянал-сацыялістычная рабочая партыя Даніі · Нацыянал-сацыялістычны блок (Швецыя) · Нацыянал-сацыялістычны рух (Нідэрланды) · Нацыянал-сацыялістычная партыя Новай Зеландыі · Нацыянал-сацыялістычны рух (ЗША) · Нацыянальны рух Швейцарыі · Нацыянальнае яднанне (Нарвегія) · НСДАП/AO (1972) · Осевабрандваг (ПАР) · Спараваныя стрэлы (Венгрыя) · Туранізм (Турцыя) · Усташы (Незалежная дзяржава Харватыя) · Новая Швабія (Антарктыда) |
Спісы | Спіс кніг пра Адольфа Гітлера · Спіс лідараў і службовых асоб нацысцкай партыі · Спіс прамоў Адольфа Гітлера |
Звязаныя тэмы | Stormfront · Нацыянал-сацыялістычны блэк-метал · Неанацызм · Ультраправыя · Фёлькішэ бевегунг · Эзатэрычны нацызм · Мова нацысцкай Германіі · Дзённікі Гітлера · Золата НСДАП |
Сімвалізм і акультызм | Нацысцкі акультызм · Нацысцкая сімволіка · Званні і знакі адрознення войскаў СС · Арманізм · Чорнае сонца · Анэнэрбэ · Таварыства Туле · Таварыства Урыл |
Партал «Нацысцкая Германія» • Партал «Фашызм» |
Зноскі
- ↑ Lukács, G. Die Zerstörung der Vernunft / György Lukács. — Berlin: Aufbau-Verlag, 1954. — 692 p. — P. 329.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.