Мон-Сен-Мішэль (фр.: Mont Saint-Michel, нармандск.: Mont Saint Miché — невялікі скалісты астравок са знакамітым замкам у аднайменнай бухце Атлантычнага акіяна ля паўночна-заходняга берага Францыі. Належыць да дэпартамента Манш рэгіёна Нармандыя. Замак на востраве — адна з найвялікшых славутасцей краіны: штогод востраў, з 1979 уключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, наведвае больш за 3 млн турыстаў. 60 будынкаў на яго тэрыторыі з’яўляюцца гістарычнымі манументамі (monuments historiques). Не меншую прывабнасць для гасцей рэгіёна маюць рэкордна высокія прылівы.

Востраў знаходзіцца у вусці ракі Каўэнон (Kouenon) за 1 км ад берага насупраць горада Аўранш і займае плошчу ў 7 гектараў. Разам з узбярэжнай тэрыторыяй утварае камуну Мон-Сен-Мішэль агульнай плошчай 4 км². Насельніцтва вострава — 50 чалавек.

З антычных часоў з’яўляецца важным стратэгічным пунктам. У 8 стагоддзі тут знайшоў прытулак кляштар, які і даў імя востраву, неўзабаве быў збудаваны замак. Структурная кампазіцыя замка адлюстроўвае ўладкаванне феадальнага грамадства, якому ён служыў: наверсе абацтва і кляштар, што сімвалізуюць Бога; ніжэй — пакоі феадальных уладароў; пад імі — крамы і дамы рамеснікаў; а за сцяной, на самым нізе, — хаціны рыбакоў і агароднікаў.

Навакольная акваторыя здаўна вядомая сваімі надзвычайна высокімі прылівамі (да 13 м). У сярэднявеччы падчас нізкай вады па аголеным дне да замка ішлі пілігрымы. Мора ратавала цвярдыню ад усялякай небяспекі, паколькі захопнікі падчас прыліву або кожны раз адступалі; або, заспетыя высокай вадой знянацку, станавіліся яе ахвярамі. Найбольш гераічным эпізодам гісторыі вострава стаў 1433 год, калі у ходзе Стогадовай вайны невялічкі гарнізон замка адбіў атакі англічан. У канцы XV стагоддзя Людовік XI ператварыў Мон-Сен-Мішэль у турму, з якой абацтва суіснавала да Вялікай Французскай рэвалюцыі. У 1874 быў злучаны з мацерыком дамбай.

Вобраз замка быў узяты Пітэрам Джэксанам пры праектаванні крэпасці Мінас-Цірыт у кінатрылогіі «Уладар пярсцёнкаў».

• Le Mont Saint Michel (фр.)

Сусветная спадчына ЮНЕСКА ў Францыі
Культурныя аб’екты	Ансамбль Мон-Сен-Мішэль з залівам Кафедральны сабор у горадзе Шартр Версальскі палац і парк Базіліка Марыі Магдаліны Наскальныя малюнкі ў пячорах па рацэ Везер (у т.л. Пячора Ласко) Палац і парк Фантэнбло Кафедральны сабор у горадзе Ам’ен Старажытнарымскі тэатр з асяроддзем і трыўмфальная арка ў горадзе Аранж Старажытнарымскія і раманскія помнікі ў горадзе Арль Цыстэрцыянскі кляштар Фантэнэ Саляныя шахты ў горадзе Сален-ле-Бен і Арк-э-Сенан Плошчы Плас-Станіслас, Плас-дэ-ла-Кар’ер і Плас-д’Альянс у горадзе Нансі Царква Сен-Савен-сюр-Гартамп Старажытнарымскі акведук Пон-дзю-Гар Гранд-Іль – гістарычны цэнтр Страсбурга Берагі Сены ў Парыжы Кафедральны сабор Нотр-Дам, былы манастыр Сен-Рэмі і палац То ў горадзе Рэймс Кафедральны сабор Сент-Эцьен у Буржы Гістарычны цэнтр горада Авіньён Каналь-дзю-Мідзі (Паўднёвы канал) Гістарычны ўмацаваны горад Каркасон Дарогі ў Францыі, якія вядуць ў Сант’яга-дэ-Кампастэла Гістарычная частка горада Ліён Вінаробны раён Сент-Эмільён Званіцы гарадоў Бельгіі і Францыі (сумесна з Бельгіяй) Даліна Луары ад Сюлі-сюр-Луар да Шалона Правен, горад сярэднявечных кірмашоў Гаўр — горад, адноўлены Агюстам Перэ Порт Месяца ў Бардо Архітэктурная спадчына Вабана Біскупскі горад Альбі Горныя масівы Севены і Гран-Кос Дагістарычныя палевыя паселішчы ў ваколіцах Альп (сумесна з Германіяй, Швейцарыяй, Аўстрыяй, Італіяй, Славеніяй) Помнікі прамысловай рэвалюцыі рэгіёну Нор — Па-дэ-Кале
Прыродныя аб’екты	Мысы Жыралата і Парто, прыродны рэзерват Скандола і скалістыя бухты «каланкі» у горада П’яная (востраў Корсіка) Лагуны Новай Каледоніі, разнастайнасць каралавых рыфаў і іх экасістэм Вулканы і цыркі на востраве Рэюньён
Змяшаныя аб’екты	Раён гары Мон-Пердзю ў Пірэнеях (разам з Іспаніяй)