Дэмакратычны цэнтралізм - форма дзяржаўнага ладу (разам з федэралізмам, аўтаноміяй і бюракратычным цэнтралізмам),

Камунізм Канцэпцыя Марксісцкая філасофія Класавая барацьба Інтэрнацыяналізм Камуністычная партыя Ідэалогіі Марксізм Марксізм-ленінізм Трацкізм Сталінізм Цітаізм Мааізм Сталінізм-хаджаізм Чучхэ Геварызм Левы камунізм Камунізм рабочых саветаў Анарха-камунізм Рэлігійны камунізм Еўракамунізм Нацыянальны камунізм Інтэрнацыяналы Міжнароднае таварыства працоўных Другі Інтэрнацыянал Камуністычны інтэрнацыянал Чацвёрты Інтэрнацыянал Асобы Карл Маркс Фрыдрых Энгельс Уладзімір Ленін Роза Люксембург Іосіф Сталін Леў Троцкі Маа Цзэдун Іншае Анархізм Антыкапіталізм Антыкамунізм Камуністычныя краіны Камуністычная сімволіка Крытыка камунізму Дэмакратычны цэнтралізм Дыктатура пралетарыяту Гісторыя камунізму Левыя Люксембургізм Новы клас Новыя левыя Пост-камунізм Прымітыўны камунізм Сацыялізм Сталінізм Сацыяльная эканоміка Цітаізм СССР

заснаваная на абавязковасці рашэнняў вышэйстаячых органаў для ніжэйстаячых пры выбарнасці ўсіх органаў і падсправаздачнасці іх ніжэйстаячым. Пры дэмакратычным цэнтралізме ўсе пастановы парламента абавязковыя для ўсіх мясцовых саветаў, пры гэтым самі мясцовыя саветы абіраюцца насельніцтвам; таксама пастановы кабінета міністраў абавязковыя для мясцовых адміністрацый, пры гэтым мясцовыя адміністрацыі абіраюцца мясцовымі саветамі і падсправаздачны як мясцовым саветам, так і кабінету міністраў ці вышэйстаячай мясцовай адміністрацыі. Прыкладамі дэмакратычнага цэнтралізму з'яўляюцца Італія (з 1947 года), Польшча, Нарвегія, Партугалія, ДВР, а таксама дэкларуецца ў КНДР, КНР, СРВ, ЛНДР, дэклараваўся ў ГДР, Чэхаславакіі, Югаславіі, Балгарыі, СРР, СССР. З'яўляецца антаганістам бюракратычнага цэнтралізму, пры якім мясцовыя адміністрацыі прызначаюцца кіраўніком дзяржавы, а мясцовыя саветы могуць на шэрагу узроўняў альбо адсутнічаць, альбо з'яўляцца кансультатыўным органам. Таксама ў адрозненне ад федэрацыі ў дэмакратычна-цэнтралізацыйнай дзяржаве існуе толькі адна канстытуцыя, адзіныя законы, грамадзянства і судовая сістэма. Дэмакратычны цэнтралізм таксама тып будовы партый і грамадскіх аб'яднанняў, заснаваных на тых жа прынцыпах. У адрозненне ад федэрацыі ў дэмакратычна-цэнтралізацыйных партыях маецца адзіная праграма і адзіны статут, пастановы з'езда партыі абавязковыя для мясцовых канферэнцый і ўсіх членаў партыі, пры гэтым усе мясцовыя кіруючыя органы партыі з'яўляюцца выбарнымі і падсправаздачнасці як мясцовай канферэнцыі так і цэнтральным кіруючаму органу партыі. У дадзены момант усе партыі маюць прыладу альбо ў выглядзе дэмакратычнага цэнтралізму, альбо федэрацыі. Прынцып дэмакратычнага цэнтралізму фармальна ляжаў у аснове Статутам КПСС і УЛКСМ, ідэя дэмакратычнага цэнтралізму была адной з ідэй у «партыі новага тыпу», нароўні з такой як адмаўленне «вольнага членства», выказаных і рэалізаваных у Расіі толькі бальшавікамі.

• Федэрацыя
• Канфедэрацыя
• Аўтаномія