For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Габсбургі.

Габсбургі

Габсбургі
ням.: Habsburger
Краіна
Родапачынальны дом Этыханіды[d]
Заснавальнік Гунтрам Багаты
Апошні кіраўнік Карл I
Цяперашні глава Карл Габсбург-Латрынген
Год заснавання кал.930 года
Зрушэнне 1918 год
Малодшыя лініі

  • Альбертынская лінія
  • Леапольдзінская лінія
    • Штырыйская галіна
    • Цірольская галіна
  • Іспанская лінія
  • Гасбурга-Латарынгскі дом
Тытулы

Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Габсбургі — адна з найбольш магутных манархічных дынастый Еўропы на працягу Сярэднявечча і Новага часу. Прадстаўнікі дынастыі вядомыя як кіраўнікі Аўстрыі1282), якая трансфармавалася пазней у шматнацыянальную Аўстрыйскую імперыю (да 1918 г.), якая з’яўлялася адной з вядучых еўрапейскіх дзяржаў, а таксама як імператары Свяшчэннай Рымскай імперыі, чый сталец Габсбургі займалі ў 1438--1806 гадах (з кароткім перапынкам у 1742—1745 гадах).

Імаверным продкам Габсбургаў быў Гунтрам Багаты, граф Брэйсгаў, які жыў у сярэдзіне 10 стагоддзя. Унукам Гунтрама лічыцца Ра́дбат, які збудаваў замак Габсбург і даў пачатак роду гэтага імя.

У 1273 г. Рудольфа Габсбурга абралі імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі, гэты тытул успадкавалі і яго нашчадкі. Ён набыў у сваё ўладанне герцагства Аўстрыю і Штырыю. У XVI ст. Габсбургі падзяліліся на дзве галіны: іспанскую і аўстрыйскую. Імператарская карона захоўвалася аўстрыйскай галіной. Іспанская правячая дынастыя абарвалася ў 1700 годзе, саступіўшы дынастыі Бурбонаў. Аўстрыйская — згасла ў 1780 г., разам са смерцю імператрыцы Марыі Тэрэзіі. Але нашчадкі яе і яе мужа Франца I (вялікага герцага Тасканскага і былога герцага Латарынгіі) перанялі імя Габсбургаў (дакладней — Габсбург-Латарангіў). Унук Марыі Тэрэзіі, апошні імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Франц II у 1804 г. абвясціў сябе першым імператарам новаўтворанай Аўстрыйскай імперыі пад імем Франца I (з 1867 г. — Аўстра-Венгрыя). Апошнім манархам з дынастыі Габсбургаў быў імператар Аўстра-Венгрыі Карл I, які зрокся ўлады ў 1918 г. Яго сын Ота Габсбург пасля быў дэпутатам Еўрапарламента.

Герцагі Аўстрыйскія

[правіць | правіць зыходнік]
  • Фрыдрых I (1296—1330)
  • Леапольд I (1290—1326)
  • Альбрэхт II (1298—1358)
  • Рудольф IV (1339—1365)
  • Фрыдрых III (1347—1362)
  • Альбрэхт III (1348—1395)
  • Альбрэхт IV (1377—1404)
  • Леапольд III (1351—1386)
  • Вільгельм (1370—1406)
  • Леапольд IV (1371—1411)
  • Эрнэст I (1377—1424)
Герб першых Габсбургаў

Імператары Свяшчэннай рымскай імперыі

[правіць | правіць зыходнік]

Дом Габсбургаў

[правіць | правіць зыходнік]

Дом Габсбургаў-Латарангіў

[правіць | правіць зыходнік]

Аўстрыйскія імператары

[правіць | правіць зыходнік]

Каралі Венгрыі

[правіць | правіць зыходнік]
  • Альберт I, венгерскі кароль 1437—1439.
  • Уладыслаў Постум, венгерскі кароль 1444—1457.
  • Фердынанд I, венгерскі кароль 1540—1564.
  • Максіміліян I, венгерскі кароль 1564—1576.
  • Рудольф I, венгерскі кароль 1576—1608.
  • Матвей II, венгерскі кароль 1608—1619.
  • Фердынанд II, венгерскі кароль 1619—1637.
  • Фердынанд III, венгерскі кароль 1637—1657.
  • Леапольд I, венгерскі кароль 1657—1705.
  • Іосіф I, венгерскі кароль 1705—1711.
  • Карл III, венгерскі кароль 1711—1740.
  • Марыя Тэрэзія I, венгерская каралева 1740—1780.
  • Іосіф II, венгерскі кароль 1780—1790.
  • Леапольд II, венгерскі кароль 1790—1792.
  • Франц I, венгерскі кароль 1792—1835.
  • Фердынанд IV, венгерскі кароль 1835—1848.
  • Франц Іосіф I, венгерскі кароль 1848—1916.
  • Карл IV, венгерскі кароль 1916—1918.

Каралі Іспаніі

[правіць | правіць зыходнік]

Каралі Партугаліі

[правіць | правіць зыходнік]

Вялікія герцагі Тасканы

[правіць | правіць зыходнік]

Герцагі Мадэны

[правіць | правіць зыходнік]
  • Франц IV, 1814—1831, 1831—1846.
  • Франц V, 1846—1848, 1849—1859.

Герцагі Пармы

[правіць | правіць зыходнік]
  • Марыя Луіза, 1814—1847
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Габсбургі
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?