For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Дзяржава Палестына.

Дзяржава Палестына

Дзяржава Палестына
السلطة الوطنية الفلسطينية
Ас-Су́льта Аль-Ватані́я Аль-Філястыні́я
Сьцяг Палестынскай аўтаноміі Герб Палестынскай аўтаноміі
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Biladi, Biladi…»
Дзяржаўны гімн: «Biladi»
Месцазнаходжаньне Палестынскай аўтаноміі
Афіцыйная мова арабская
Сталіца Рамала, Газа (дэ-факта)
Усходні Ерусалім (дэ-юрэ)
Найбуйнейшы горад Усходні Ерусалім, Газа
Форма кіраваньня
Прэзыдэнт
Прэм’ер-міністар
Парлямэнцкая дэмакратыя
Махмуд Абас
Мухамэд Штае
Плошча
 • агульная

6020[1] км²
Насельніцтва
 • агульнае (2023)
 • шчыльнасьць
125-е месца ў сьвеце
5 483 450[2]
910,87/км²
СУП
 • агульны (2020)
 • на душу насельніцтва
139 месца ў сьвеце
$27,486 млрд
$2900
Валюта Новы шэкель
Незалежнасьць
— Заснаваная

4 траўня 1994
Дамэн верхняга ўзроўню .ps
Тэлефонны код +970

Палесты́нская аўтано́мія (ПА) — назва, прынятая ў беларускай мове дзеля азначэньня Палестынскай нацыянальнай адміністрацыі (السلطة الوطنية الفلسطينية)) — Ас-Су́льта Аль-Ватані́я Аль-Філястыні́я, літаральны пераклад — Палестынская нацыянальная ўлада). Была створаная ў 1994 годзе ў адпаведнасьці з дамовамі ад 13 верасьня 1993 году ў якасьці часовай формы самакіраваньня арабскага народу Палестыны на частцы тэрыторыі Заходняга берагу ракі Ярдан з цэнтрам у Ерыхоне. Тэрыторыя, кантралюемая ПА, за мінулы час пашырылася — на цяперашні момант уключае вялікую частку Заходняга берагу ракі Ярдан і Сэктара Газа.

Органы ўлады ПА прадстаўляюць правы каля 3,7 млн жыхароў палестынскіх тэрыторыяў, тады як агульны лік палестынцаў, уключаючы ўцекачоў за мяжой, перавышае 9 млн (ад іх імя выступае Палестынская нацыянальная рада). Выбары ў Палестынскую заканадаўчую раду (ПЗР) 25 студзеня 2006 году праводзіліся таксама на тэрыторыі Ўсходняга Ерусаліму.

Афіцыйныя асобы ПА

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Ясір Арафат: 5 ліпеня 1994 — 11 лістапада 2004
  • в. а. Раўхі Фатух: 11 лістапада 2004 — 15 студзеня 2005
  • Махмуд Абас: 15 студзеня 2005 — па гэты час
  • Ахмэд Курэі: студзень 1996—2003
  • Раўхі Фатух: 10 сакавіка 2004 — 18 лютага 2006
  • Абдэль Азіз: 18 лютага 2006 — па гэты час

Старшыні Палестынскай рады міністраў

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Махмуд Абас: 19 сакавіка 2003 — 6 верасьня 2003
  • Ахмэд Курэі: 7 кастрычніка 2003 — 15 сьнежня 2005
  • в. а. Набіль Шаат: 15 сьнежня 2005 — 24 сьнежня 2005
  • Ахмэд Курэі: 24 сьнежня 2005 — 29 сакавіка 2006
  • Ісмаіл Ханія: 29 сакавіка 2006 — 15 чэрвеня 2007
  • Салям Фаяд: 15 чэрвеня 2007 — 6 студзеня 2013
Прэм’ер-міністры Дзяржавы Палестына
  • Салям Фаяд: 6 студзеня 2007 — 3 чэрвеня 2013
  • Рамі Гамдаля: 3 чэрвеня 2013 — 14 красавіка 2019
  • Мухамэд Штае: 14 красавіка 2019 — па гэты час

Другой па значнасьці асобай ПА зьяўляецца старшыня парлямэнта — ён выконвае абавязкі прэзыдэнта ў выпадку сьмерці або адстаўкі апошняга.

Першапачаткова органы ўлады аўтаноміі былі сфармаваныя кіраўніцтвам Арганізацыя вызваленьня Палестыны (АВП): 20-я сэсія Цэнтральнай рады Палестыны, якая праходзіла ў Тунісе 10—12 кастрычніка 1993 году, даручыла выканкаму АВП сфармаваць Раду ПА на пераходны пэрыяд і абрала Ясіра Арафата прэзыдэнтам ПА

18 траўня 1994 году ў сэктар Газа прыбылі першыя падпадзяленьні палестынскай паліцыі. 1 ліпеня 1994 году Ясір Арафат прыбыў у Газа. 5 ліпеня кіраўнікі ПА прынесьлі прысягу ў Ерыхоне.

Першыя прамыя выбары прэзыдэнта ПА і ПЗР адбыліся 20 студзеня 1996 на тэрмін «пераходнага пэрыяду» (да плянаванай у 2000 годзе незалежнасьці). Другія прэзыдэнцкія выбары — пасьля сьмерці Ясіра Арафата, 9 студзеня 2005 году. Другія выбары ў ПЗР — 25 студзеня 2006 году. Тэрмін паўнамоцтваў органаў улады, абраных у 2005—2006 — 4 гады.

Заканадаўства і межы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У ПА дзейнічае Асноўны закон, прыняты ПЗР у кастрычніку 1997 году і падпісаны Ясірам Арафатам 29 траўня 2002 году. Гэтым законам Ерусалім абвешчаны сталіцай Палестынскай аўтаноміі. Папраўкамі, прынятымі 10 сакавіка 2003 году і падпісанымі 18 сакавіка 2003 году, у ПА ўведзены пост прэм’ер-міністра, адказнага перад парлямэнтам.

Папраўкамі, прынятымі ПЗР 27 ліпеня 2005 году і падпісанымі прэзыдэнтам Махмудам Абасам 13 жніўня 2005, усталяваныя: 4-гадовы тэрмін паўнамоцтваў прэзыдэнта; забарона абірацца прэзыдэнтам ПА больш чым на 2 тэрміна запар; 4-гадовы тэрмін паўнамоцтваў ПЗР.

Палестына на цяперашні час ня мае рэальнага сувэрэнітэту. Дзяржаўныя структуры сфармаваныя толькі часткова (напрыклад, няма войска, хоць ёсьць шматлікая паліцыя і пры гэтым актыўна дзейнічаюць разнастайныя напаўвайсковыя і фактычна тэрарыстычныя арганізацыі. Значная частка тэрыторыі Заходняга берагу ракі Ярдан і Ўсходні Ерусалім кантралюецца ізраільскімі войскамі. Сэктар Газа і Заходні бераг ракі Ярдан уяўляюць сабою два анклявы, падзеленыя тэрыторыяй Ізраіля.

Тэрыторыя Палестынскай аўтаноміі афіцыйна падзеленая на 16 мухафаз — правінцыяў:

11 на Заходнім беразе ракі Ярдан: Усходні Ерусалім, Джанін, Тулькарм, Тубас, Наблус, Калькілія, Сальфіт, Рамала і Эль-Біра, Ерыхон, Батлеем, Хеўрон (Эль-Халіль);

5 у Сэктары Газа: Паўночная Газа, Газа, Дзір эль-Балях, Хан-Юніс, Рафах.

Сьпіс гарадоў Палестынскай аўтаноміі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заходні бераг ракі Ярдан

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Батліем
  • Бэйт-Джала
  • Бэйт-Сахур
  • Джанін
  • Ерыхон (Арыха, Ерыхо)
  • Калькілія
  • Наблус (Шхем)
  • Рамала (Рамаллах)
  • Тулькарэм
  • Хеўрон (Эль-Халіль, Хеброн)

Спрэчныя тэрыторыі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Абасан
  • Лязьні-Сухейля
  • Бэйт-Ляхія
  • Бэйт-Ханун
  • Бурэйдж
  • Газа (Аза)
  • Дыр-эль-Балях (Дэйр-эль-Балях, Дэйр-аль-Балях, Дыр-аль-Балях)
  • Муайджы
  • Рафіях (Рафах)
  • Хан-Юнэс (Хан-Юніс)
  • Джабалія

Распрацаваны ў 2003 годзе Канстытуцыйнай камісіяй Набіля Шаата, абвяшчае непарушнасьць межаў Палестыны па стане на 4 чэрвеня 1967 году.

  1. ^ Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density (анг.). ААН (2013).
  2. ^ Indicators (анг.). Palestinian Central Bureau of Statistics. Праверана 27 лістапада 2023 г.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Дзяржава Палестына
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?