Озеро
Ҡарағай күле
Морфометрия
Үлсәме	1,5 × 1 км
Майҙаны	2 км²
Иң тәрән урыны	5-6 м
Урынлашыуы
54°40′23″ с. ш. 59°36′06″ в. д.HGЯO
Ил	Рәсәй Федерацияһы
РФ субъекты	Башҡортостан
Ҡарағай күле
Ҡарағай күле
Ҡарағайкүл Викимилектә

Ҡарағай күле, Ҡарағайлы, Ҡарағайкүл, Ворожеич — Башҡортостан Республикаһының Учалы районындағы күл.^[1]) Башҡортостандың тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965 йылдан^[2]). Һаҡлана торған биләмә — 80,0 га.

Күлдән 2 км алыҫлыҡта Аҙнаш, Ҡужай һәм Вознесенка ауылдары урынлашҡан. Эргәһендә генә Тубылдың ҡушылдығы булған Уй йылғаһы аға.

Күл өҫтө майҙаны — 0,8 кв.км; оҙонлоғо — 1 км; киңлеге — 0,7 км; уртаса тәрәнлеге — 4,5 м.

Тектоник күл. Соҡоро ассиметриялы, урта девон (базальт, риолит, дацит, андезибазальт, уларҙың туфтары) һәм аҫҡы карбон (эзбизташ) тоҡомдарында барлыҡҡа килгән.

Төбө ләмле, ҡомло, ташлы. Тымыҡ күл. Туйыныуы — ҡатнаш, һыуы сөсө. Күл эвтрофлы; яртылаш ҡороған. Көнбайыш һәм көньяҡ өлөштәре һаҙға әйләнгән.

Төньяҡ һәм көнбайыш ярҙары һөҙәк, көнсығыш төньяҡ өлөшөндә һәм көньяҡ-көнсығышында — текә. Урыны менән йәшмә, мәрмәр сығанаҡтары осрай.

Көньяҡ-көнбайыш ярында оҙонлоғо 0,2 км булған утрау бар. Ул утрауҙың уртаһында палеолит осорона тура килгән тораҡ ҡалдыҡтары табылған.

Тирә-яғындағы ландшафты ҡарағас ҡатыш ҡайын урманлы тәпәш кенә убаларҙан һәм ташлы далаларҙан тора.

Яр буйын көньяҡ ҡамышы, тамырсалы суҡҡыяҡ һәм башҡа ҡыуаҡлыҡтарға әйләнеп барған төрлө үләнле-ҡыяҡлы болондар биләй.

Ебәк ҡаҙ үләне, Крашенинников минуарцияһы, ҡаурый ҡылған, ҡылсыҡлы аҡтамыр, ҡырҡйепсә туманаҡ, төклө ҡылған, энәле ҡәнәфер үҫә.

Күп урындарҙа күл эргәһенә яҡын килеүе ҡыйын. Эргәһен һаҙлыҡ һәм һыу үҫемлектәре (күл ҡамышы, күрән, мамыҡбаш күрән, тар япраҡлы екән, һары һәм аҡ томбойоҡ, мөгөҙъяпраҡ) баҫҡан. Шуғамылыр, ситтән килеп ултырған урыҫтар күлгә Ворожеич тигән тағын бер исем биргән.

Күлдә ҡарабалыҡ, табан балыҡ, алабуға, суртан, бәшкәләй, сабаҡ, тирә-яғында өйрәктәр, өлкән сыпҡай һәм башҡалар йәшәй.

• Газета «Выбор» № 118-119 (10044-10045) от 11.08.2015. Статья «Край тысячи озёр».
• Геологические памятники природы Республики Башкортостан. Гареев Э. З., Уфа"Тау" 2004, 297 с.
• Реестр особо охраняемых природных территорий Республики Башкортостан. — Изд.2-е, перераб. — Уфа: Издательский центр «МедиаПринт», 2010. — 414 с.

• Мулдашев А. А. Карагайкуль // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-306-8.
• Озеро Ворожеич
• http://cumulu.ru/places/c/uchalinskii/raion/info/ozero-karagayli 2017 йыл 4 ғинуар архивланған.
• http://баш.башкирская-энциклопедия.рф/index.php/component/content/article/8-statya/8167-ara-ajly-k-l 2016 йыл 21 апрель архивланған.
• http://баш.башкирская-энциклопедия.рф/index.php/component/content/article/8-statya/8159-ara-ajk-l-k-l 2016 йыл 21 апрель архивланған.
• https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%83%D0%(недоступная ссылка) BB%D1%8C_(%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE,_%D0%A3%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD)
• http://www.geomem.ru/mem_obj.php?id=12945&objcoord=&objoblast=%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%B 2020 йыл 29 ноябрь архивланған.

Башҡортостандың махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре исемлеге
Ҡурсаулыҡтар Башҡортостан Көньяҡ Урал Шүлгәнташ Парктар Асылыкүл БашҡортостанМ Ирәмәл Ҡандракүл Мораҙым тарлауығы ЕҙемЛ Заказниктар Аҡкүл Алтын Солоҡ Архангел Асҡар ауылы эргәһендә һары умырзаяның популяцияһы Асҡын Балаҡатай Бишбүләк Благовар районында һары умырзая популяцияһы Бөрө заказнигы Бунин урманы Дүртөйлө урмансылығында дарыу үләндәре популяцияһы Ишембай Йылан Көнгәк Кәңгеш урмансылығында дарыу үләндәре популяцияһы Ҡарлыхан Ҡолмәт ауылы эргәһендәге Әй йылғаһы туғайы Мишкә Наҡаҫбаш Оло Ямантау тауында һирәк осраған файҙалы үләндәр популяцияһыЮ Өҫән-Ивановка Первомайск Уралтау Фёдоровка Шайтантау Шафран участка урмансылығында дарыу үләндәре популяцияһы Шөңгәккүл Эйек Әсебар Дөрдөр тауындағы янтайыусан шыҡтым ҡыуаҡлығы Баҡсалар РФА Өфө фәнни үҙәгенең Ботаника баҡса-институты Шифаханалар АсыЮ Йоматау Йәшел сауҡалыҡ Красноусол Ҡарағай Яҡтыкүл Янғантау
Тәбиғәт ҡомартҡылары Һаҙлыҡтар Арҡауыл Бишҡайын Иҫке Балбыҡ Карпис Ҡаракүл Ҡарашар Ҡасҡарҙы Ҡорҡорауыҡ Ҡорманайбаш Лағыр Мүк еләге Мүк Мүклеһаҙ Мәмәк Нөрөк Озеро Осиновка Өлкөндө Сереккүл Суслов Танышһаҙ Ташлы Төпһөҙ Упҡанкүл Этҡол Шарлауыҡтар Абҙан (Асы) Атыш Ғәҙелша Ҡуҡрауыҡ Тауҙар Абдулла Алатау (һырт участкаһы) Балҡантау Балтатау Гладкий Гуровка Ирәмәл Йөрәктау Канонников Көркәк Ҡараташ (тау) Ҡарауылтау Ҡоҙғонташ Ҡуштау Ҡыҙҙар тауы Ҡырҡтытау (һырт участкаһы) Маяҡтау Оло Таҙтүбә Сатыртау Сусаҡтау Тағанташ Топортау Торатау Уйташ ШайтантауЮ Әлйән (тау) Әрүәкрәз Янғантау Дендропарктар БДУ-ның Бөрө филиалы дендрарийы Берендей Ермолаевка Зәңгәр шыршылар паркы (Дәүләкән районы) Непейцев Шөңгәккүл Сығанаҡтар Алға Асы Бөрө Зәңгәркүл Красноусол Күҫәләр Ҡорғаҙаҡ Ҡыҙыл шишмә Уржум Яҡут Яланғаслыҡтар Ҡотлоғужа Никитин Сейәле‑Әтәс Йырындар Ромадановка Саган Өшкәтле Күлдәр АҡкүлЮ Асылыкүл Атауҙы Бәләкәй Йылан Зәңгәр күл Ҡандракүл Ҡарағай күл Ҡарағайкүл Ҡыйышҡы Мулдаҡкүл Оло Йылан Өргөн Саруа Талҡаҫ Татыш Туғарсалған Упҡанкүл (Асҡын районы) Упҡанкүл (Нуриман районы) Үләнде Шөңгәккүл Шәмсетдин Яҡтыкүл Мәмерйәләр Аҫҡын Егән (тирә-яғы) Киндерле — Леднёва — Октябрьская (система) Ҡарлыман Ҡорманай Ҡыҙылъяр Ҡыуыштау Лаҡлы Олимпия (тирә-яғы) Охлебинин Сабаҡай Салауат Юлаев (тирә-яғы) Ташөй (тирә-яғы) Хажы Ыласын (тирә-яғы) Киҫелештәр Алыҫ Төлкәҫ Мәсетле Усолка Йылғалар Кесе Һүрәм (Оло Аҙаклы йылғаһы тамағындағы үҙәне) Ҡолоҡ (тирә-яғы)Ю Маҡан (үҙән) Саруа (тирә-яғы) Таналыҡ (үҙән)Ю Яманйылға (тирә-яғы) Ҡаялар Оло Ҡалпаҡ Кәлимосҡан ҡаяһы Ҡапҡаташ Төбәктәр һәм урмандар Арский ташы Билгеләр Ҡотҡор Ҡыҙылташ Максимовский Мокрый Овраг Наратһаҙ Һарыбейә (Попковский) күле Урыҫ Швейцарияһы СелтәрлеуртаташЮ Суҡраҡ сейәлеге Таштуғай төбәге Туҡмаҡ (аҡлан) Ю Өлтөк Ҡарағас Һыуосҡан Чистые Ямки Шумилов шарлауығы
Иҫкәрмәләр: М — милли парк; Л — ландшафт паркы; Ю — тәбиғәт ҡорматҡыһы статусын юғалтҡандар