Ҡалмыҡ Республикаһы
| Рәсәй Федерацияһы субъекты | |||||
|
Ҡалмыҡ республикаһы
| |||||
| |||||
|
| |||||
|
Баш ҡала |
Элиста | ||||
| 40-сы | |||||
|
- Барлығы |
74 731 км² | ||||
|
- Барлығы |
280 581 (2015) 3.75 кеше/км² | ||||
|
Федераль округ |
Көньяҡ | ||||
|
Иҡтисади район |
Волга буйы | ||||
| Ҡалмыҡ, урыҫ | |||||
|
Республика башлығы |
Алексей Марат улы Орлов | ||||
|
Премьер-министр |
|||||
|
Дәүләт йыйылышы рәйесе |
Козачко Анатолий | ||||
| ҠР Дәүләт гимны | |||||
| 08 | |||||
| RU-KL | |||||
|
Сәғәт бүлкәте |
MSD[d], UTC+3:00[d] һәм Европа/Москва[d][1] | ||||
_-_Kalmykia.svg)
Ҡалмыҡ Респу́бликаһы, Ҡалмығстан — Рәсәй Федерацияһы субъекты, Көньяҡ федераль округына ҡарай.
Республиканың сиктәштәре:
- Көньяҡта — Дағыстан республикаһы
- Көньяҡ-көнбайышта — Ставрополь крайы
- Көнбайышта — Ростов өлкәһе
- Төньяҡ-көнбайышта Волгоград өлкәһе
- Көнсығышта — Әстрәхән өлкәһе.
География
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Географик урыны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалмыҡ Респу́бликаһы, Рәсәйҙең көньяҡ-көнсығышында урынлашҡан. Элиста ҡалаһы Мәскәүҙән 1343 саҡрым (1267 км) йыраҡта урынлашҡан.
Республика территорияһы оҙонға — төньяҡтан көньяҡҡа 485 саҡрым (458 км) һәм көнбайыштан көнсығышҡа 448 саҡрым (423 км).
Регион сүл, ярымсүл, далалы зонала урынлашҡан.
Ҡалмыҡ республикаһының тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Халыҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Халыҡ һаны — 280 581 кеше (2015). Халыҡ тығыҙлығы — 3,75 кеше/км² (2015). Ҡала халҡы — 130 700 кеше (2015).
Халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса ҡала һәм ауыл халҡы өлөшө:
- Милләт буйынса бүленеш
| Милләт | 1926 йыл мең кеше |
1939 йыл мең кеше |
1959 йыл мең кеше |
1970 йыл мең кеше |
1979 йыл мең кеше |
1989 йыл мең кеше |
2002 йыл мең кеше |
2010 йыл мең кеше |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ҡалмыҡтар | 107,0 (75,8 %) | ▬107,3 (48,6 %) | ▼64,9 (35,1 %) | ▲110,3 (41,1 %) | ▲122,2 (41,5 %) | ▲146,3 (45,4 %) | ▲155,9 (53,3 %) | ▲162,7 (57,4 %) |
| Урыҫтар | 15,2 (10,7 %) | ▲100,8 (45,7 %) | ▲103,3 (55,9 %) | ▲122,8 (45,8 %) | ▲125,5 (42,6 %) | ▼121,5 (37,7 %) | ▼98,1 (33,6 %) | ▼85,7 (32,2 %) |
| Дарғындар | … | … | … | ▲5,0 (1,9 %) | ▲8,6 (5,0 %) | ▲12,9 (4,0 %) | ▼7,3 (2,5 %) | ▲7,6 (2,7 %) |
| Ҡаҙаҡтар | … | ▲2,7 (1,2 %) | ▲8,6 (4,6 %) | ▼7,1 (2,6 %) | ▼6,1 (2,1 %) | ▲6,3 (1,9 %) | ▼5,0 (1,7 %) | ▼4,9 (1,7 %) |
| Ахыс төрөктәре | … | … | … | … | … | … | ▲3,1 (1,1 %) | ▲3,7 (1,3 %) |
| Чечендар | … | … | … | ▲4,8 (1,8 %) | ▲8,1 (2,8 %) | ▲8,3 (2,6 %) | ▼6,0 (2,0 %) | ▼3,3 (1,2 %) |
| Аварҙар | … | … | … | … | ▲1,9 | ▲3,9 (1,2 %) | ▼2,3 (0,8 %) | ▲2,4 (1,0 %) |
| Украиндар | 14,6 (10,3 %) | ▼1,1 | ▲1,6 | ▲3,3 (1,2 %) | ▲3,7 (1,3 %) | ▲4,1 (1,3 %) | ▼2,5 (0,9 %) | ▼1,5 (0,5 %) |
| Корейҙар | … | … | … | … | ▲1,1 | ▼0,6 | ▲1,0 (0,3 %) | ▲1,3 (0,5 %) |
| Немецтар | 2,6 (1,8 %) | ▲4,15 (1,9 %) | ▼1,5 | ▲5,2 (1,9 %) | ▲5,5 (1,9 %) | ▲5,6 (1,7 %) | ▼1,6 (0,6 %) | ▼1,1 (0,3 %) |
| Татарҙар | 1,0 | ▲2,5 (1,1 %) | ▼1,0 | ▲1,2 | ▲1,3 | ▬1,3 | ▼1,1 (0,4 %) | ▼1,0 (0,3 %) |
| Ҡумыҡтар | … | … | … | … | … | 1,5 | … | … |
| Белорустар | … | … | … | ▲1,7 | ▼1,4 | ▼1,3 | … | … |
| 1000 артыҡ милләттәр күрһәтелгән | ||||||||
Торамалар (йәшәү пункттары)
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалалар — Элиста, Лагань һәм Бәшиңтә. Бөтәһе 262 торама бар, уларҙың икәүһендә халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре (2010) буйынса кеше йәшәмәй.
| Республикалар | Адыгея •
Алтай • Башҡортостан • Бүрәт • Дағстан • Ингушетия • Карелия • Коми • Ҡабарҙы-Балҡар • Ҡалмыҡстан • Ҡарасәй-Черкесия • Ҡырым3 • Марий Эл • Мордовия • Саха (Яҡутстан) • Сыуашстан • Татарстан • Төньяҡ Осетия — Алания • Тыва • Удмуртстан • Хакасия • Чечня |
|---|---|
| Крайҙар | Алтай • Байкал аръяғы • Камчатка • Краснодар • Красноярск • Пермь • Приморье • Ставрополь • Хабаровск |
| Өлкәләр | Амур • Архангельск • Белгород • Брянск • Владимир • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Калининград • Калуга • Кемерово • Киров • Кострома • Курск • Ҡурған • Ленинград • Липецк • Магадан • Мурманск • Мәскәү • Новгород • Новосибирск • Омск • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Сахалин • Свердловск • Силәбе • Смоленск • Тамбов • Тверь • Томск • Төмән • Тула • Түбәнге Новгород • Ульяновск • Һамар • Һарытау • Ырымбур • Әстерхан • Ярославль |
| Федераль әһәмиәттәге ҡала | |
| Автономиялы өлкә | |
| Автономиялы округтар | Ненец1 • Ханты-Манси2 • Чукот • Ямал-Ненец2 |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
