Nizami Qaraxani - şair.

Nizami Qaraxani isə XVI əsrdə qurulan Səfəvilər dövlətində saray şairi olub. Çox istedadlı şair kimi tanınan Qaraxani çox gənc ikən – 24 yaşında vəfat edib.^[1].

Nizami Qaramanlı 1435-1440-cı illər arasında Türkiyənin Koniya vilayətinin Qaraman adlı məntəqəsində anadan olmuşdur. Onun atası Molla Vəliyəddin Konyanın məşhur müəllimlərindən olmuşdur. Nizami Qaramanlıya ilk təhsili də elə atası vermişdir. Atası oğlu üçün Konyadakı təhsili uyğun görməmiş və onu İrana göndərmişdir. İranın hansı vilayətinə getməsi barədə indiyədək əlimizdə məlumat yoxdur.

Həmin vaxtda İran ərazisində Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu və Teymurilər dövlətləri var idi. Onun bu dövlətlərdən hansının ərazisində tələbə olması məlum deyil, hətta İranda kimlərdən dərs alması da indiyədək məlum deyil. Onun İranda nə qədər qalması da məlum deyil.

Təqribən 1462-ci ildə Konyaya qayıdan Nizami Qaramanlı yerli hakim İbrahim bəyə mədhiyyələr yazır. İbrahim bəy 1464-cü ildə vəfat edir və onun yerinə qardaşı Pir Əhməd bəy keçir. Nizami Qaramanlı məhz onun dövründə tanınmış şair olur. Ona həsr etdiyi 53 beytlik qəsidəsində deyir:

Fərzi-əyn oldu bizə həmdi-xudavəndi-əhəd
Ki, oldu şah kişvəri-Keyxosrova, han Pir Əhməd.[2].

Azərbaycan ədəbiyyatı
Qədim dövr	"Dəvdək"  • Əbu Məhəmməd ibn Bəşşar  • Musa Şəhəvat  • İsmayıl ibn Yəsar  • Əbul-Abbas əl-Əma  • Yusif Xoylu  • Qətran Təbrizi  • Əbül-Üla Gəncəvi  • Xaqani Şirvani  • Nizami Gəncəvi  • Fələki Şirvani  • Mücirəddin Beyləqani  • İzzəddin Şirvani  • Eynəlqüzat Miyanəci  • Məhsəti Gəncəvi  • Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi  • Hümam Təbrizi  • Əbubəkr ibn Xosrov əl-Ustad
Orta əsrlər	İzzəddin Həsənoğlu  • Ümmi İsa  • Nəsir Bakuvi  • Mustafa Zərir  • Suli Fəqih  • Qazi Bürhanəddin  • Şah Qasım Ənvar  • Baba Kuhi Bakuvi  • Əvhədi Marağayi  • Yusif Məddah  • Əbdülqədir Marağayi  • Fəzlullah Nəimi  • İmadəddin Nəsimi  • Şeyx Səfi  • Şeyx İbrahim Gülşəni  • Cahanşah Həqiqi  • Ziya Ordubadi  • Hamidi  • Əhmədi Təbrizi  • Sultan Yaqub  • Xətai Təbrizi  • Xəlili (şair)  • Həbibi  • Aşıq Qurbani  • Şah İsmayıl Xətai  • Məhəmməd Füzuli  • Həqiri Təbrizi  • Əmir Şahi Səbzəvari  • Kişvəri  • Məhəmməd Tahir Vəhid Qəzvini  • Saib Təbrizi  • Qövsi Təbrizi  • Fədai Təbrizi  • Məhəmməd Əmani  • Məczub Təbrizi  • Azər Bəydili  • Tərzi Əfşar  • Mirzə Möhsün Təsir Təbrizi  • Rəfiqi  • Hatif İsfahani  • Fatma xanım Ani  • Sarı Aşıq  • Aşıq Abbas Tufarqanlı  • Aşıq Abdulla  • Məhcur Şirvani  • Xətib Təbrizi  • Məsihi  • Kəlbəli xan Müsahib-Gəncəvi  • Səfiqulu bəy Şamlu  • Mürtəzaqulu sultan Şamlu  • Şəms Təbrizi  • Mirzə Saleh Təbrizi  • Süruri  • Məlik bəy Avcı  • Vaiz Qəzvini  • Seyid Yəhya Bakuvi  • Yusif Müsküri  • Sədallah Bərdəi  • Arif Ərdəbili  • Nişat Şirvani  • Şakir Şirvani  • Arif Şirvani  • Arif Təbrizi  • Hacı Çələbi Zari  • Ağa Məsih Şirvani  • Nəbi  • Xəstə Qasım  • Aşıq Valeh  • Şikəstə Şirin  • Miskin Abdal  • Sayat Nova  • Molla Vəli Vidadi  • Məhəmmədhüseyn xan Müştaq
Yeni dövr	Mirzə Müslüm Qüdsi  • Molla Pənah Vaqif  • Qasım bəy Zakir  • Seyid Əbülqasım Nəbati  • Seyid Əzim Şirvani  • Abbasqulu ağa Bakıxanov  • Mirzə Şəfi Vazeh  • İsmayıl bəy Qutqaşınlı  • Mirzə Fətəli Axundzadə  • Nəcəf bəy Vəzirov  • Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev  • Həsən bəy Zərdabi  • Mirzə Ələkbər Sabir  • Abbas Səhhət  • Mirzə Kazım Qazi Əskərzadə  • Cəlil Məmmədquluzadə  • Məhəmməd Cəfər Miskin  • Məhəmməd Hadi  • Xurşudbanu Natəvan  • Əbülfət xan Cavanşir  • Ağabəyim ağa  • Qəmər bəyim Şeyda  • Qönçəbəyim  • Cəfərqulu xan Nəva  • Əbülqasım Nəbati  • Mehdiqulu xan Vəfa  • Zeynalabdin Şirvani  • Mustafa ağa Şuxi  • Hacı Məhəmmədəli Şirvani  • Almas İldırım  • Səkinə Axundzadə  • Sultan Məcid Qənizadə  • Həsənəli xan Qaradaği  • Firidun bəy Köçərli  • Mirzə Əli Möcüz  • Salman Mümtaz  • Məhəmməd Tağı Sidqi  • Heyran xanım  • Əli Nəzmi  • Vəli Xuluflu  • Tağı Şahbazi Simurğ  • Rəşid bəy Əfəndiyev
Ən yeni dövr	Anar  • Bəxtiyar Vahabzadə  • Hüseyn Cavid  • Cəfər Cabbarlı  • Şəhriyar  • Mikayıl Müşfiq  • Nəriman Həsənzadə  • Nəriman Nərimanov  • Səməd Vurğun  • Süleyman Rüstəm  • Rəsul Rza  • Nigar Rəfibəyli  • Süleyman Rəhimov  • Süleyman Sani Axundov  • Əhməd Cavad  • İlyas Əfəndiyev  • Məmməd Səid Ordubadi  • Yusif Vəzir Çəmənzəminli  • Əli Vəliyev  • Mir Cəlal Paşayev  • Mehdi Hüseyn  • Hüseyn Abbaszadə  • Bayram Bayramov  • Cəmil Əlibəyov  • Vidadi Babanlı  • Manaf Süleymanov  • Ələviyyə Babayeva  • Süleyman Vəliyev  • Əzizə Əhmədova  • Əfqan Əsgərov  • Gülhüseyn Hüseynoğlu  • Əlibala Hacızadə  • Salam Qədirzadə  • Çingiz Hüseynov  • Ənvər Məmmədxanlı  • İsa Muğanna  • Məmməd Araz  • Sabir Əhmədli  • Əkrəm Əylisli  • Elçin Əfəndiyev  • Sabir Rüstəmxanlı  • Ələkbər Salahzadə  • Fərman Kərimzadə  • Maqsud İbrahimbəyov  • Rüstəm İbrahimbəyov  • Mövlud Süleymanlı  • Yusif Səmədoğlu  • İsi Məlikzadə  • Nəbi Xəzri  • Seyran Səxavət  • İslam Səfərli  • Nəriman Həsənzadə  • Ənvər Əlibəyli  • Hüseyn Arif  • Əliağa Kürçaylı  • Sabir Azəri  • Çingiz Abdullayev  • Ramiz Rövşən  • Vahid Məmmədli  • Elxan Elatlı  • Varis Yolçiyev  • Rövşən Abdullaoğlu  • Elizabet Tüdor
Dastanlar	Kitabi-Dədə Qorqud  • Abbas və Gülgəz  • Aşıq Qərib  • Əsli və Kərəm  • Koroğlu  • Novruz  • Şah İsmayıl