Mahaçqala
Махачкала
Bayraq[d] Gerb
42°58′57″ şm. e. 47°30′18″ ş. u.
Ölkə	Rusiya  Dağıstan
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1844
Sahəsi	468,13 km²
Mərkəzin hündürlüyü	10 m
Saat qurşağı	UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	662.600 nəf. (2023)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	367000–367999
Digər
newmkala.ru
Xəritəni göstər/gizlə Mahaçqala
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mahaçqala (rus. Махачкала, qum. Анжи-къала, Магьачкъала, avar. МахIачхъала, ləzg. Магьачкъала, tab. Мягьячгъала, darg. ГIянжи-Къала, МяхIячкъала, lak. МахІачкъала, Анжи^[1]) — Rusiyanın cənubunda yerləşən Dağıstan Respublikasının paytaxtı. Sahəsi 671 km²^[2] əhalisi 462.412 nəfərdir (2002).^[3] Şəhər Böyük Qafqaz ilə Xəzər dənizinin aralığında yerləşir.

Bəzi ehtimallara görə, orta əsrlərin əvvəlində indiki Mahaçqalanın yerində Xəzər xaqanlığının paytaxtı Səməndər yerləşirdi. Həmçinin qumuq xalqının Tarku şamxallığının mərkəzi olan Tarku kəndi də burada yerləşirdi; hazırda keçmiş Tarkunun ərazisi Mahaçqalanın məhəllələrindən birinin ərazisidir.

Mahaçqala 1844-cü ildə rus hərbi istehkamı kimi salınmışdır. Şəhərin limanı 1870-ci ildə tikilib. 1898-ci ildə şəhər Bakı və Vladiqafqaz ilə dəmiryol vasitəsilə birləşdirilib. 1914-də burada ilk neft zavodu inşa edildi.

1857-ci iləcən Petrovskoye (rus çarı I Pyotrun şərəfinə), 1921-ci iləcən Petrovsk-Port, 1920-1922-ci illər arası isə Şamilqala (Şeyx Şamilin şərəfinə) adlanırdı. İndiki adı, ləqəbi "Maxaç" olan dağıstanlı inqilabçı Məhəmməd Əli Daxadayevin şərəfinə sovet dövründə qoyulub.

Yerli əhali şəhəri Anciqala ("inci qalası") adlandırır; şəhərin futbol klubu "Anji Mahaçqala" (ФК «Анжи́» Махачкала) da məhz bu adı daşıyır.

1989-cu il siyahya almasına görə əhalisinin 21%-ni avarlar, 17%-ni ruslar, 15%-ni qumuqlar, 12,4%-ni dargilər, 12%-ni laklar, 9.5%-ni ləzgilər, 4.3%-ni çeçenlər, 1.6%-ni azərbaycanlılar, 7.2%-ni digər xalqlar təşkil edir.^[4]

Mahaçqalada hazırda 62 məktəb, 5 ali məktəb, 4 kinoteatr, 3 respublika kitabxanası fəalliyət göstərir, habelə: avar, qumuq, və lakların musiqi-dram teatrları, Dağıstan Dövlət Filarmoniyası, Mahaçqala Musiqi Məktəbi, Poeziya Evi, Hökumət Evi, Şahmat Evi, Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanası, Respublika Uşaq Kitabxanası, Dağıstan Kukla Teatrı, Dağıstan Opera və Balet Teatrı, "Dinamo" Stadionu, Rusiya Elmlər Akademiyası Dağıstan Elm Mərkəzinin dağüstü botanik bağı, Təsviri İncəsənət muzeyi, Cümə məscidi, Şeyx Şamil adına məscid, Müqəddəs Vladimir kilsəsi və s. fəaliyyət göstərirlər.

• Официальный портал Администрации Махачкалы

Vikianbarda Mahaçqala ilə əlaqəli mediafayllar var.

Xəzər dənizi limanları
Azərbaycan	Astara • Bakı • Lənkəran • Sumqayıt
Rusiya	Həştərxan • Dərbənd • Mahaçqala
İran	Astara  • Ənzəli  • Babülsər  • Çalus  • Nika  • Rəşt
Qazaxıstan	Aktau • Atırau • Fort Şevçenko • Qurıq  • Soğandıq
Türkmənistan	Türkmənbaşı • Qaraboğaz • Əkərəm

Dağıstan Respublikası
	İnzibati mərkəz: Mahaçqala	Şəhərlər: Buynaksk • Dərbənd • Dagestanskiye Oqni • Xasavyurd • İzberbaş • Kaspiysk • Qızılyar • Qızılyurd • Yujno-Suxokumsk
	İnzibati-ərazi bölgüsü:	Rayonlar: Ağul rayonu • Axvax rayonu • Axtı rayonu • Aquşa rayonu • Babayurd rayonu • Botlix rayonu • Buynaksk rayonu • Çaroda rayonu • Dahadayev rayonu • Dərbənd rayonu • Doqquzpara rayonu • Gergebil rayonu • Hümbətov rayonu • Xasavyurd rayonu • Xiv rayonu • Xumtorqala rayonu • Xunzax rayonu • Kazbek rayonu • Kuli rayonu • Qarabudaqkənd rayonu • Qaytaq rayonu • Qayakənd rayonu • Qızılyurd rayonu • Qızılyar rayonu • Qunib rayonu • Qürah rayonu • Lak rayonu • Levaşi rayonu • Məhərrəmkənd rayonu • Novolak rayonu • Noqay rayonu • Rutul rayonu • Serqoqala rayonu • Süleyman-Stal rayonu • Şamil rayonu • Tabasaran rayonu • Tarumovka rayonu • Tlərata rayonu • Tsumada rayonu • Tsunta rayonu • Unsuqul rayonu
	Məqalələr:	Gerb | Himn | Tarix | Əhalisi | İnzibati-ərazi bölgüsü | Bayraq