Şuci Nakamura
Vikipediya, azad ensiklopediya
Syuci Nakamura | |
---|---|
yap. 中村修二 | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İkata, Yaponiya |
Vətəndaşlığı |
Yapon (2005 və ya 2006-cı ilə qədər) ABŞ (2005 ə ya 2006 bəri)[1][2] |
Elm sahəsi | fizika |
Elmi dərəcəsi | |
İş yeri | Santa-Barbara Kaliforniya Universiteti |
Alma-mater | Tokuşima Universiteti |
Təhsili | |
Tanınır | göy və ağ işıq diodlarının ixtirasına görə |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları |
Minilliyin texnologiya mükafatı (2006) Harvi mükafatı (2009) Fizika üzrə Nobel mükafatı (2014) Çarlz Stark Dreyper mükafatı (2015) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Syuci Nakamura (yap. 中村修二) — yarımkeçiricilər sahəsində ixtisaslaşan yapon mənşəli amerikalı elektronika mühəndisi və ixtiraçısı. Santa-Barbara Kaliforniya Universiteti Mühəndislik kollecinin Materiallar fakültəsinin professoru olan Syuci Nakamura işıqlanma texnologiyasında əhəmiyyətli bir irəliləyiş olan göy işıq diodunun ixtiraçısı hesab olunur. İsamu Akasaki və Hirosi Amano ilə birlikdə o, "parlaq və enerjiyə qənaət edən ağ işıq mənbələrinin meydana çıxmasına göstərilən səmərəli göy işıq diodlarının ixtirasına görə" 2014-cü ildə Fizika üzrə Nobel Mükafatı ilə təltif olunanlardan biridir.
Karyerası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nakamura elektronika mühəndisliyi ixtisası üzrə 1977-ci ildə bakalavr dərəcəsini alaraq Tokuşima Universitetini bitirib. İki il sonra eyni sahə üzrə magistr dərəcəsini əldə edən Nakamura Tokuşimada yerləşən Nichia Corporation şirkətinə qoşulub. Nichia şirkətində işləyərkən o ilk yüksək parlaqlığa malik qalium nitrid işıq diodunu kəşf etdi.
O, 1994-cü ildə Tokuşima Universitetində doktorluq dərəcəsini aldı. 1999-cu ildə Nichia Corporation şirkətini tərk edib Santa-Barbara Kaliforniya Universitetində mühəndislik üzrə professor vəzifəsində işləməyə başladı.
Nakamura həmçinin yaşıl işıq diodları üzərində işləyirdi və Blu-ray Disc və HD DVD disklərdə istifadə olunan ağ işıq diodları və göy lazer diodlarının yaradılmasına görə məsuliyyət daşıyırdı.[3]
Mükafatlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 2001-ci ildə beş yapon xalq qəzetindən biri olan Asahi Simbun[ing.] Asahi mükafatını təqdim edilib.
- 2002-ci ildə Franklin İnstitutu tərəfindən Fizika üzrə Bencamin Franklin medalı təqdim edilib.
- 2006-cı ildə ucuz və daha səmərəli işıq mənbələrinin əldə etmək üçün davamlı səylərinə görə Finlandiyanın Minilliyin texnologiya mükafatı təqdim edilib.[4][5]
- 2007-ci ildə Avropa Patent Ofisi tərəfindən Avropa İxtiraçı mükafatı ilə mükafatlandırılıb.[6]
- 2008-ci ildə texniki və elmi axtarışlarına görə Asturiya Şəhzadəsi mükafatını qazanıb.[7]
- 2008-ci ildə Honkonq Elm və Texnologiya Universitetinin Mühəndislik Doktoru fəxri dərəcəsi alıb.
- 2009-cu ildə İsraildə Texnion - İsrail Texnoloji İnstitutunun Harvi mükafatı[8] ilə təltif olunub.
- 2014-cü ildə göy işıq diodlarının ixtirasına görə İsamu Akasaki və Hirosi Amano ilə birlikdə Fizika üzrə Nobel mükafatını qazanıblar.[9]
- 2015-ci ildə enerjiyə qənaət edən ağ işıq diodları texnologiyasının inkişafı, kommersiyalaşdırılması və ixtirasına görə Qlobal Enerji mükafatı ilə təltif olunublar.[10]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 特許は会社のもの「猛反対」 ノーベル賞の中村修二さん (Japanese). Asahi Shimbun Digital. 18 October 2014. 25 December 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 February 2016.
- ↑ ノーベル賞の中村修二氏、「アメリカの市民権」を取った理由を語る (Japanese). withnews. 18 October 2014. 25 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 February 2016.
2005、6年ごろに(米国市民権を)取ったんですよ [acquired (U.S. citizenship) in 2005 or 2006]
- ↑ Richard Harris. "Work in Colored Lights Nets Millennium Prize". All Things Considered. June 15, 2006. October 12, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 21, 2016.
- ↑ Shuji Nakamura wins the 2006 Millennium Technology Prize [1] Arxivləşdirilib 2009-01-11 at the Wayback Machine
- ↑ "Top prize for 'light' inventor". BBC News. September 8, 2006. March 5, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-08. (#invalid_param_val)
- ↑ "Inventor Shuji Nakamura at the European Inventor Award". 2019-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-20.
- ↑ Prince of Asturias Awards for Technical and Scientific Research Arxivləşdirilib 2022-01-13 at the Wayback Machine.
- ↑ "Harvey Prize". 2011-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-20.
- ↑ "The 2014 Nobel Prize in Physics - Press Release". Nobelprize.org. Nobel Media AB 2014. October 19, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 7, 2014.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-20.
Tematik saytlar | ||||
---|---|---|---|---|
Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatları | ||
---|---|---|
1901–1925 | 1901 - Vilhelm Rentgen · 1902 - Hendrik Lorens, Piter Zeyeman · 1903- Antuan Anri Bekkerel, Pyer Küri, Mariya Sklodovskaya-Küri · 1904 - Con Uilyam Strett · 1905 - Filipp Lenard · 1906 - Cozef Con Tomson · 1907 - Albert Maykelson · 1908 - Qabriel Lipman · 1909 - Qulyelmo Markoni və Karl Braun · 1910 - Yan Van-der-Vaals · 1911 - Vilgelm Vin · 1912 - Nils Dalen · 1913 - Xeyke Kamerlinq-Onnes · 1914 - Maks fon Laue · 1915 - Uilyam Henri Breqq və Uilyam Lorens Breqq · 1916 - verilməmişdir · 1917 - Çarlz Barkla · 1918 - Maks Plank · 1919 - Yohannes Ştark · 1920 - Şarl Gilyom · 1921 - Albert Eynşteyn · 1922 - Nils Bor · 1923 - Robert Milliken · 1924 - Karl Siqban · 1925 - Ceyms Frank və Qustav Herts | |
1926–1950 | 1926 - Jan Perren · 1927 - Artur Kompton, Çarlz Tomson Ris Vilson · 1928 - Ouen Uillans Riçardson · 1929 - Lui-Viktor de Broyl · 1930 - Çandrasekxara Raman · 1931 - verilməmişdir · 1932 - Verner Heyzenberq · 1933 - Ervin Şredinger, Pol Dirak · 1934 verilməmişdir · 1935 - Ceyms Çedvik · 1936 - Viktor Hess, Karl Anderson · 1937 - Klinton Devisson, Corc Tomson · 1938 - Enriko Fermi · 1939 - Ernest Lourens · 1940-42 verilməmişdir · 1943 - Otto Ştern · 1944 - İzidor Rabi · 1945 - Volfqanq Pauli · 1946 - Persi Bricmen · 1947 - Eduard Eplton · 1948 - Patrik Blekett · 1949 - Xideki Yukava · 1950 - Sesil Frank Pauell | |
1951–1975 | 1951 - Con Kokroft, Ernest Uolton · 1952 - Feliks Blox, Eduard Pörsell · 1953 - Frits Sernike · 1954 - Maks Born · 1955 - Uillis Lemb, Polikarp Kuş · 1956 - Uilyam Şokli, Con Bardin, Volter Bratteyn · 1957 - Yanq Çjennin, Li Tzundao · 1958 - Pavel Çerenkov, İlya Frank, İgor Tamm · 1959 - Emilio Seqre, Ouen Çemberlen · 1960 - Donald Qlazer · 1961 - Robert Hofstedter, Rudolf Mössbauer · 1962 - Lev Landau · 1963 - Yucin Viqner, Mariya Göppert-Mayer, Yohannes Hans Daniel Yensen · 1964 - Çarlz Tauns, Nikolay Basov, Aleksandr Proxorov · 1965 - Sinyitiro Tomonaqa, Culius Şvinger, Riçard Feynman · 1966 - Alfred Kastler · 1967 - Hans Bete · 1968 - Luis Alvares · 1969 - Marri Gell-Mann · 1970 - Hannes Alfven · 1971 - Dennis Qabor · 1972 - Con Bardin, Leon Kuper, Con Şriffer · 1973 - Leo Esaki, Ayvar Caveyer, Brayan Cozefson · 1974 - Martin Rayl, Entoni Xyuiş · 1975 - Oge Bor, Bencamin Mottelson, Ceyms Reynuoter | |
1976–2000 | 1976 - Berton Rixter, Semuel Tinq · 1977 - Filip Anderson, Nevill Mott, Con Van Flek · 1978 - Pyotr Kapitsa · 1979 - Şeldon Qleşou, Əbdus Salam, Stiven Vaynberq · 1980 - Ceyms Kronin, Val Fitç · 1981 - Nikolas Blomberqen, Artur Şavlov, Kay Siqban · 1982 - Kennet Vilson · 1983 - Subraxmanyan Çandrasekar, Uilyam Fauler · 1984 - Karlo Rubbia, Simon van der Mer · 1985 - Klaus fon Klitsinq · 1986 - Ernst Ruska, Gerd Binninq, Heynrix Rorer · 1987 - Yohannes Bednorts, Karl Müller · 1988 - Leon Lederman, Melvin Şvarts, Cek Steynberger · 1989 - Norman Ramzey, Hans Demelt, Volfqanq Paul · 1990 - Cerom Fridman, Henri Kendall, Riçard Teylor · 1991 - Pyer de Jen · 1992 - Jorj Şarpak · 1993 - Rassel Hals, Cozef Teylor · 1994 - Bertram Brokhauz, Klifford Şall · 1995 - Martin Perl, Frederik Reynes · 1996 - Devid Li, Duqlas Oşeroff, Robert Riçardson · 1997 - Stiven Çu, Klod Koen-Tannudjı, Uilyam Filips · 1998 - Robert Laflin, Xorst Ştermer, Daniel Tsui · 1999 - Gerardus 't Hooft, Martinus Veltman · 2000 - Jores Alförov, Herbert Krömer, Cek Kilbi | |
2001–indiyə kimi | 2001 - Erik Kornell, Volfqanq Ketterle, Karl Viman · 2002 - Raymond Devis, Masatoşi Koşiba, Rikkardo Cakkoni · 2003 - Aleksey Abrikosov, Vitali Ginzburq, Entoni Legget · 2004 - Devid Qross, Xyu Politser, Frenk Vilçek · 2005 - Roy Qlauber, Con Holl, Teodor Hanş · 2006 - Con Mater, Corc Smut · 2007 - Albert Fert, Peter Qrünberq · 2008 - · 2009 - Çarls K. Kao, Uillard S. Boyl, Corc E. Smit · 2010 - Konstantin Novselov, Andrey Qeym · 2011 - Saul Perlmutter, Brayn Skmidt, Adam Riess · 2012 - Serge Haroçe, David Uineland · 2013 - Peter Higgs, François Englert · 2014 - İsamu Akasaki, Hiroşi Amano, Syuci Nakamura · 2015 - Takaaki Kacita, Artur Makdonald · 2016 - Devid Taules, Dunkan Holdeyn, Maykl Kosterlits · 2017 - Rayner Vays, Kip Torn, Barri Bariş · 2018 - Artur Eşkin, Jerar Muru, Donna Striklend · 2019 - Ceyms Pibls, Mişel Mayor, Didye Keloz · 2020 - Rocer Penrouz, Raynhard Qentsel, Andrea Mia Qez |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.