For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Tiong-hôa Bîn-kok Kok-koa.

Tiong-hôa Bîn-kok Kok-koa

這篇文章有漢字兮版本。參考這篇文章兮漢字版本

Tiong-hôa Bîn-kok Kok-koa
中華民國國歌
Zhōnghuá Mínguó guógē

Ga̍k-phó͘

National  Tiong-hoâ Bîn-kok ê kok-koa
Koa-sû Sun E̍k-sian, 1924[chù 1]
Im-ga̍k Thiâⁿ Bō͘-ûn, 1928
Khai-sí 1930 (teh Tiong-kok tāi-lio̍k)
1945 (ten Tâi-oân)
Kiat-sok 1949 (teh Tiong-kok tāi-lio̍)

Im-ga̍k chhì-thiaⁿ
noicon
Sun Bûn siá--ê N̂g-po͘ Kun-koaⁿ ha̍k-hāu (黃埔-) Hùn-sû (訓詞)

Pún bûn chí 1937 nî khí--ê Tiong-hoâ Bîn-kok kok-koa. Khah chá--ê chhiáⁿ khoàⁿ Tiong-kok kok-koa

Taⁿ--ê Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koaSun Tiong-san kah in bō͘-liâu (幕僚) chok-sû, Thiâⁿ Bō͘-ûn (程懋筠) chok-khek. Pa̍t-miâ Sam-bîn Chú-gī Koa, mā-sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng--ê tóng-koa (黨歌).[1]

1937 nî chèng-sek kéng kok-koa í-chêng, hông khoàⁿ-choè Tiong-hôa Bîn-kok kok-koa--ê ū Kheng-hûn koa (卿雲歌), Tiong-hôa Hiông-li̍p Ú-tiū Kan (中華雄立宇宙間) téng koa-khek.

Le̍k-sú

1912 nî, Tiong-hôa Bîn-kok Lîm-sî Chèng-húLâm-kiaⁿ sêng-li̍p, Kàu-io̍k Chóng-tiúⁿ (-總長) Chhòa Gôan-pôe (蔡元培) tùi kong-chiòng teng-kiû kok-koa, lo̍h-boé kéng Ngó͘-kî Kiōng-hô Koa (五旗共和歌) chò lîm-sî kok-koa, iû Sím Un-hu (沈恩孚) chok-sû, Sím Phêng-liân (沈彭年) chok-khek; [2] Āu--lâi Pak-iûⁿ Chèng-hú (北洋政府) bat sian-āu ēng nn̄g pán--ê Kheng-hûn-koa chò kok-koa.

1924 nî 6 goe̍h 16 ji̍t, Sun BûnKńg-chiu N̂g-po͘ Lio̍k-kun Kun-koaⁿ Ha̍k-hāu (黃埔-) khai-ha̍k tián-lé tùi su-seng hoat-piáu hùn-sû (訓詞), iû Tiong-kok Kok-bîn-tóng tóng-0ân Ô͘ Hàn-bîn (胡漢民), Tè Kùi-tô (戴季陶), Liāu Tiōng-khái (廖仲愷), Siō Gôan-chhiong (邵元沖) tàu pian. Chit phiⁿ kiò-chò "N̂g-po͘ Kun-hāu Hùn-sû", in-ūi Sun Tiong-san sī Tiong-kok Kok-bîn Tóng Chóng-lí (-總理), mā kiò "Chóng-lí Hùn-sû".

1928 nî pak-hoa̍t (北伐) soah, lâm-pak thóng-it liáu-āu, Tè Thôan-hiân (戴傳賢) kiàn-gī kā N̂g-po͘ Kun-hāu Hùn-sû soán-chò Tiong-kok Kok-bîn Tóng tóng-koa koa-sû. Keng Tiong-kok Kok-bîn Tóng Tiong-iong Siông-bū Úi-oân-hoē (-常務委員會) thong-koè āu, khai-sí teng-soán ga̍k-phó͘. Thiâⁿ Bō͘-ûn--ê khek soah-boé tio̍h tē-it, ia̍h the̍h-tio̍h gîn-oân (銀圓) 500 kho͘--ê chióng-kim. Hit sî Lâm-kiaⁿ Kim-lêng Tāi-ha̍k (金陵-) kap Kok-li̍p Tiong-iong Tāi-ha̍k--ê ha̍k-seng mā chāi-tiûⁿ chhì chhiùⁿ, chok-chiá mā ka-kī tī Tiong-iong Kóng-pò Tiān-tâi ián-chhiùⁿ hòng-sàng.[3]1929 nî 1 goe̍h 10 ji̍t, Siông-bū Úi-oân-hoē koat-gī kā Thiâⁿ Bō͘-ûn--ê soán-chò tóng-koa, in-ūi koa-sû lāi, ài-kok su-sióng chin chhiong-sēng, khek-tiāu mā hô-pêng, ū-la̍t, ū bîn-cho̍k ì-sek. 1930 nî 3 goe̍h 24 ji̍t, Hêng-chèng-īⁿ hoat-lēng thong-kok (通國), tī kok-koa chè-chō chêng, it-poaⁿ chū-hoē lóng chhiùⁿ chit tiâu tóng-koa, lâi koân (權) kok-koa. Khíl-thâu chí ū koa-khek soân-lu̍t, bô hô-siaⁿ (和聲) kap phoāⁿ-chàu. Chèng-sek pan-pò͘ liáu, Siau Iú-mûi (蕭友梅), Tiō Goân-jīm (趙元任), N̂g Chū (黃自) bat kā i siá phoāⁿ-chàu kah hô-siaⁿ. [3] Thiâⁿ Bō͘-ûn chhòng-chok ga̍k-phó͘--ê sî, pún-té lia̍h-chò bô joā hó tio̍h tàn-tiāu. In bó͘ tī chóa-láng chhoē-tio̍h liáu-āu kià-khì pí-sài, soah tio̍h koan-kun.

Āu--lâi, û-lūn (輿論) siūⁿ N̂g-po͘ Kun-hāu Hùn-sû sī the̍h-lâi bián-lē (勉勵) Kok-bîn-tóng tóng-oân niā, boē-tàng tài-piáu kok-ka, só͘-í Kàu-io̍k-pō͘ tio̍h tùi-goā teng-kiû kok-koa koa-sû. Kàu 1931 nî 6 ge̍h chí, tâu-kó--ê iok 1,700 lâng, koa-sû 2,000 goā siú, chóng--sī chē kái sím-cha āu, bô poàⁿ tiâu soán--chhuài. 1936 nî, Kok-bîn Chèng-hú sêng-li̍p "Kok-koa Pian-chè (編製) Gián-kiù Úi-oân-hoē", choan pau-lám kok-koa pian-chè kap gián-kiù--ê tāi-chì, mā chèng-sek teng-pò teng-kiû kok-koa koa-sû[4], Soah-bé úi-oân-hoē kiàn-gī ēng N̂g-po͘ Kun-hāu Hùn-sû chò kok-koa, in-ūi hùn-sû chiok-chiok piáu-bêng kek-bēng kiàn-kok cheng-sîn, m̄-nā ha̍h Tiong-hôa Bîn-cho̍k--ê le̍k-sú bûn-hoà, mā tāi-piáu Tiong-hoâ bîn-kok--ê kiàn-kok cheng-sîn. 1937 nî 6 goe̍h 3 ji̍t, Tiong-kok Kok-bîn-tóng Tiong-iong Siông-bū Úi-oân-hoē thong-koè kā tóng-koa soán-chò kok-koa, tī kâng-nî 6 goe̍h 21 ji̍t keng Kok-bîn Chèng-hú kong-pò͘ si̍t-hêng, kok-koa tio̍h khak-tēng--ah.[5]

Kin-kù 1989 nî kàu 2005 nî--ê Tiong-hoâ Bîn-kok Nî-kàm (-年鑒) Eng-gí-pán, Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koa bat tī 1936 nî Hā-kùi Olympia Ūn-tōng-hoē tòng-soán sè-kài siōng-hó kok-koa, [6][7] Tān-sī chit ê kì-chài kám tek-khak, ū bē-chió tio̍h cha-chèng--ê gí-tiám.[8]

Kok-koa le̍k-sú nî-pió

Koa-sû

Goân-bûn (Bûn-giân-bûn) Hàn-gí Pheng-im Tha̍k-im (Bûn-giân-im) Hoan-e̍k
三民主義 吾黨所宗
以建民國 以進大同
咨爾多士 為民前鋒
夙夜匪懈 主義是從
矢勤矢勇 必信必忠
一心一德 貫徹始終
Sānmín zhǔyì, wú dǎng suǒ zōng;
Yǐ jiàn Mínguó, yǐ jìn dàtóng.
Zī ěr duōshì, wèi mín qiánfēng;
Sùyè fěi xiè, zhǔyì shì cóng.
Shǐ qín shǐ yǒng, bì xìn bì zhōng;
Yì xīn yì dé, guànchè shǐ zhōng.
Sam-bîn chú-gī, ngô͘-tóng só͘-chong,
í kiàn Bîn-kok, í chìn tāi-tông.
Chu ní to-sū! Ûi bîn chiân-hong,
siok-iā húi-hāi, chú-gī sī chiông.
Sí khîn sí ióng, pit sìn pit tiong,
it-sim it-tek, koàn-thiat sú-chiong.
Sam-bîn Chú-gī sī lán-ê tóng/lán-lâng[9] só͘ hōng-hêng (奉行)--ê,
lâi kiàn-li̍p Tiong-hoa Bîn-kok, chìn-chêng kàu tāi-tông--ê kéng-kài.
Ah! Lín chia choē-choē--ê chì-sū (志士), sī jîn-bîn--ê thâu-tīn,
mê-ji̍t m̄ thang pîn-tōaⁿ, kin-toè chit-ê chú-gī.
Chiù-chōa ài kut-la̍t, ài ióng-kám; tiāⁿ-tio̍h ài sìn-si̍t, ài tiong-sêng.
Tùi thâu kàu boé, tông-sim si̍t-hêng Sam-bîn Chú-gī!

Sú-iōng

Kiâⁿ seng/kàng Tiong-hoa Bîn-kok kok-kî tián-lé sî, tī seng/kàng-kî chìn-chêng tio̍h ài chhiùⁿ kok-koa, ia̍h tī seng/kàng-kî--ê sî chàu-ga̍k Tiong-hôa Bîn-kok Kok-kî Koa. Tiong-hoâ Bîn-kok tī 1991 nî 6 go̍eh 29 ji̍t hùi-tî Ûi-kéng-ho̍at-hoat (違警罰法) chêng, kui-tēng thiaⁿ-tio̍h chhiùⁿ-kok-koa sî, bô khiā leh piáu-kèng-ì--ê, hoa̍t 20 gîn-oân (sin-tâi-phiò 60 kho͘) í-hā hoa̍t-hoân (罰鍰) ah sin-kài (申誡).

1949 nî Tiong-hoâ Bîn-kok Chèng-hú poaⁿ kàu Tâi-oân, kok-koa kàu taⁿ mā koh teh ēng. Khah-chá tiān-iáⁿ-īⁿ pàng tiān-iáⁿ chêng, ài pàng kok-koa--ê iáⁿ-phìⁿ, kàu 1990 nî-tāi chiah chiām-chiām chhú-siau (ùi chêng Gî-lân-koān-tiúⁿ Tân Tēng-lâm (陳定南) tī 1989 nî soan-pò͘ khai-sí); tiān-tâi tī pòaⁿ-mî 12 tiám chiàⁿ pò-sî liáu-āu, ài pàng kok-koa, chit-má mā m̄ bián. Lāu 3 tâi (老 3 台) ta̍k-kang mā tī hòng-sàng chiat-bo̍k chêng seng pò͘ kok-koa, 1990 nî-tāi í-chêng mā ē phah "Chàu (奏) kok-ka sî chhiáⁿ î-chhî siok-chēng (維持肅靜)"--ê chèng-lēng soan-tō jī-khah (-字卡), taⁿ mā chhú-siau. Kok-koa koa-sû mā ū chiâⁿ chē nî hông siu kah kok-tiong kok-bûn khò-pún lâi kà [10], ia̍h hiān-chāi toā-poàⁿ kan-ta tī im-ga̍k khò-pún ū niā.

Cheng-gī

In-ūi Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koa--ê koa-sû bat sī Kok-bîn-tóng tóng-kun (黨軍) ha̍k-hāu (N̂g-po͘ Kun-hāu) khai-ha̍k sî hùn-sī--ê bûn-chiuⁿ kiam Tiong-kok Kok-bîn-tóng--ê tóng-koa, ū-lâng khoàⁿ-chò sī í-chá tóng-kok (黨國) bô hun sî só͘ lâu--lo̍h-lâi--ê, tio̍h pâi-thek (排斥), chin chē lâng bô ài chhiùⁿ chit tiâu koa. Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng chip-chèng--ê koān-chhī toā-poàⁿ ēng chéng-chéng lí-iû thêng-pān goân-tàn (元旦)--ê seng-kî kap chhiùⁿ kok-koa tián-lé, ah tī chhiùⁿ--ê sî thiàu-koè "ngô͘-tóng só͘ chong" (吾黨所宗) hit toāⁿ. Bîn-kan pêng-sò͘ hán-tit chhiùⁿ, sīm-chì m̄ chai koa-sû--ê ì-sù.

Jî-chhiáⁿ, koa-sû thâu-kù--ê "ngô͘-tóng" (吾黨), sui-bóng kù soàⁿ-téng sû-tián Hàn-tián (漢典), ū "lán", ia̍h-sī "gún kâng-hiong"--ê ì-sù, tān-sī mā thang chí "lán-ê chèng-tóng" (Kok-bîn-tóng),[11] tì-kàu siū-tio̍h bu̍t-gī (物議).

Chù-sek

  1. Adapted from a speech.

Chù-kái

  1. "國歌的由來". Tiong-kok Kok-bîn-tóng. goân-loē-iông tī 2014-08-21 hőng khó͘-pih. 2009-03-02 khòaⁿ--ê. (Koaⁿ-oē)
  2. "第一首國歌 非現今三民主義歌". Ōng-pò (旺報). 20110719. 20121226 khòaⁿ--ê.  Text "Lîm Chong-sēng (林琮盛)" ignored (help)(Koaⁿ-oē)
  3. 3.0 3.1 Lí Sū-chiau (李士釗) pian-e̍k (1947). 聯合國歌集 (ēng Hôa-gí). Siong-hái Káu-io̍k Su-tiàm. p. 20. [íng-íng bô-hāu ê liân-kiat](Koaⁿ-oē)
  4. "國史館數位典藏計畫 > 中華民國國旗與國歌史料". goân-loē-iông tī 2009-12-01 hőng khó͘-pih. 2013-12-26 khòaⁿ--ê. (Koaⁿ-oē)
  5. "國史館 > 修纂研究 > 認識中華民國 > 國家符號". goân-loē-iông tī 2014-11-08 hőng khó͘-pih. 2013-12-26 khòaⁿ--ê. (Koaⁿ-oē)
  6. Chu Mûi-lē (朱梅麗). "The Republic of China Yearbook--Taiwan 2001". Government Information Office. Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2011-06-06. 2013-12-26 khòaⁿ--ê.  Cite uses deprecated parameter |coauthors= (help) (Eng-gí)
  7. "Berlin Summer Olympics, 1936". (Eng-gí)
  8. "賈忠偉觀點:中華民國國歌到底有沒有在1936年柏林奧運得獎?". Hong-thoân-mûi (風傳媒). 2018-11-18. 2024-02-10 khòaⁿ--ê. 
  9. "吾黨" (Ngô͘-tóng) thang hoan-chò "lán-ê tóng" a̍h-sī "lán-lâng", chhiáⁿ khoàⁿ #Cheng-gī toāⁿ.
  10. 五甲國中學習加油站 Archived 2007-03-20 at the Wayback Machine. (Koaⁿ-oē)
  11. "词语"吾党"的解释 汉典 zdic.net". 20131225 khòaⁿ--ê. (Koaⁿ-oē)

Chham-khó

Goā-kháu liân-kiat

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Tiong-hôa Bîn-kok Kok-koa
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?