Хальмгуд цөөкн багмудар США-д,Францд, Канадат, Чехьт бәәнә. Хальмгуд түрүн болҗ XX-гче зун җилд ирсимин. Тедн дунд сурһультань олн бәәсмин. Төрскин һазрасан хол бәәвичн, тедн эврә келән, сойлан марталго хадһалҗи. 1920-1940-гч җилмүдт Чехьт болн Францд бәәсн хальмгуд «Улан Залата», «Хоңх», «Цаһан өвсөнә дольган» гидиг журналмуд барас һардаг бәәҗ, литературин болын фольклорин үүдәврмүд барлагдад, хальмгуд дунд тархагдҗ йовҗ. һазадын орна хальмгудас сурһультань номин халхар үүдәгдесн шинҗилтечна барлаҗ йовҗ. Өдгә цагт хальмг келн Деед орн-нутугудын болн Америкин хальмгуд дунд бәәдел-җирһалдань олзлгдна. Болв, эдн хальмг келән цеврәр келхш, оруд үгмүд олн. Җирһилин некверлә ирлцүләд, һазадын орна хальмгуд хойр келнәс авн дөрвн хальмыгин кел медцехәнә. Тегәдчен, эднә келнед талын келн улсин келнәс орсн үгмүд бәәдгнь учрата. Ах үйин улс баһчудт төрскин келән дасхахар гүҗринә, болв баһчудын цөнь хальмгар күүндүнә. Америкин хальмгуд өдр-бүүрин хәрлцәнд англь келн олзолгадна. Өдгә цагт Деед орн-нутгудт хальмг келәр периодик барлагдахш, хальмг келн радио болн телевиденәр соңсогдахш. Тегәд, хол бәәх һазадын ордудт XX-гч зун җилин сүл арвад җилмүдт хальмг келн мартагдахин өмн-өргөнд бәәнә. Зуг Әрәсән хальмгуд Әрәсән Европин әңгид эврә Таңһачта, хальмг келн Хальмг Таңһачд девлет государственн келмүдин негнь болна.

Эн зүүл белдлһн. Та төслд эн халхиг өргҗүләд дөң өгҗ чаднат.