Tiếng Shan
| Tiếng Shan | |
|---|---|
 lìk tái | |
| Sử dụng tại | Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc |
| Khu vực | Châu Á |
| Tổng số người nói | 3,3 triệu người |
| Phân loại | Hệ ngôn ngữ Tai-Kadai
|
| Mã ngôn ngữ | |
| ISO 639-2 | shn |
| ISO 639-3 | shn |
Tiếng Shan (tiếng Shan:, IPA: [lɪ̀k tɑ́ɪ] hay ၽႃႇသႃႇတႆး, [pʰàː sʰàː tái]; tiếng Myanmar: ရှမ်းဘာသာ, Phát âm: [ʃáɴ bàðà]; tiếng Thái: ภาษาไทใหญ่) là ngôn ngữ bản địa của người Shan và chủ yếu được nói tại bang Shan, Myanmar. Ngoài ra, cũng có những nhóm biệt lập nói ngôn ngữ này tại bang Kachin, tại miền bắc Thái Lan và Châu tự trị dân tộc Thái Tây Song Bản Nạp tại Vân Nam, Trung Quốc. Tiếng Shan là một ngôn ngữ thuộc nhóm Thái-Kadai và có quan hệ với tiếng Thái. Ngôn ngữ này có 5 thanh điệu, không tương ứng với các thanh điệu trong tiếng Thái, cộng thêm thanh thứ 6 khi dùng để nhấn mạnh. Ngôn ngữ này được gọi là Thái-Yai, hay Thái Long trong nhóm ngôn ngữ Thái. Tên "Shan" được cho là bắt nguồn từ từ "Xiêm" trong tiếng Myanmar.
Hiện không có số liệu về số người nói tiếng Shan vì vẫn chưa có thống kê số lượng người Shan. Một số ước tính cho rằng người Shan có 4 triệu người hay nhiều hơn, nhưng con số chính xác có thể là 6 triệu người, và khoảng một nửa trong số đó nói tiếng Shan. Nhiều người Shan nói các phương ngữ bản địa cũng như ngôn ngữ của ngững người mau bán với họ. Vì tình trạng nội chiến tại Myanmar, rất ít người Shan ngày nay có thể đọc hay viết chữ Shan, vốn có nguồn gốc từ chữ Myanmar.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- The Major Languages of East and South-East Asia. Bernard Comrie (London, 1990).
- A Guide to the World's Languages. Merritt Ruhlen (Stanford, 1991).
- Shan for English Speakers. Irving I. Glick & Sao Tern Moeng (Dunwoody Press, Wheaton, 1991).
- Shan - English Dictionary. Sao Tern Moeng (Dunwoody Press, Kensington, 1995).
- An English and Shan Dictionary. H. W. Mix (American Baptist Mission Press, Rangoon, 1920; Revised edition by S.H.A.N., Chiang Mai, 2001).
- Grammar of the Shan Language. J. N. Cushing (American Baptist Mission Press, Rangoon, 1887).
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Sai Kam Mong. The History and Development of the Shan Scripts. Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books, 2004. ISBN 9749575504
- Ethnologue entry
- Shan language Swadesh vocabulary list of basic words (from Wiktionary's Swadesh list appendix)
- Shan Alphabet Lưu trữ 2011-04-29 tại Wayback Machine
- The New Testament written in Shan Lưu trữ 2009-11-29 tại Wayback Machine
- SIL Padauk Font (Shan Unicode)
- SEAlang Library Shan Dictionary
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
