Tiếng Hindko
| Tiếng Hindko | |
|---|---|
| ہندکو | |
| Sử dụng tại | Pakistan |
| Khu vực | Khyber Pakhtunkhwa, Punjab và Kashmir |
| Tổng số người nói | 3,7 triệu |
| Phân loại | Ấn-Âu
|
| Hệ chữ viết | Shahmukhi |
| Mã ngôn ngữ | |
| Glottolog | hind1271[1] |
Tiếng Hindko (ہندکو ALA-LC:Hindko) là thuật ngữ bao quát cho một nhóm phương ngữ của tiếng Lahnda (Punjab Tây) được nói bởi các dân tộc khác nhau tại một số khu vực ở tây bắc Pakistan, chủ yếu ở các tỉnh Khyber Pakhtunkhwa và Punjab.[2] Nó cũng được nói bởi những người nhập cư sống ở Ấn Độ, những người thuộc cộng đồng Punjab lớn hơn.[3][4]
Có một phong trào ngôn ngữ còn non trẻ,[5] và trong những thập kỷ gần đây, những người trí thức nói tiếng Hindko đã bắt đầu quảng bá quan điểm rằng tiếng Hindko là một ngôn ngữ riêng biệt.[6] Có một truyền thống văn học dựa trên phương ngữ Peshawar,[7] phương ngữ đô thị của Peshawar ở phía tây bắc, và một truyền thống khác dựa trên phương ngữ của Abbottabad ở phía đông bắc.[8]
Thuật ngữ "Hindko" là một từ tiếng Pashtun[a] được sử dụng phổ biến nhất, có nghĩa gốc là "tiếng Ấn Độ" hoặc "tiếng (của) Hind",[b] nhưng nó đã được phát triển để chỉ các dạng tiếng Ấn-Arya được nói ở miền bắc Tiểu lục địa Ấn Độ, trái ngược với tiếng Pashtun láng giềng, một ngôn ngữ Iran.[9] Tiếng Hindko có thể thông hiểu với tiếng Punjab và tiếng Saraiki,[6] và có nhiều mối quan hệ với tiếng Saraiki hơn là tiếng Punjab.[10] Sự khác biệt với các phương ngữ Punjab khác về hình thái và âm vị học rõ rệt hơn so với khác biệt về cú pháp.[11]
Một tên thay thế cho ngôn ngữ này là Hindki.[12][c]
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ "Indian" here refers to the historic meaning of India as the northern Indian subcontinent, which was known as Hindustan or Hind.
- ^ "Indian" here refers to the historic meaning of India as the northern Indian subcontinent, which was known as Hindustan or Hind.
- ^ The term Hindki normally refers to a Hindko speaker and Shackle (1980, tr. 482) reports that in Pashto the term has slightly pejorative connotations, which are avoided with the recently introduced term Hindkūn.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Hindko”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ^ For the heterogeneity of the dialects, see Rensch (1992, tr. 53); Masica (1991, tr. 18–19); Shackle (1980, tr. 482). For the ethnic diversity, see Rensch (1992, tr. 10–11)
- ^ Venkatesh, Karthik (ngày 6 tháng 7 năm 2019). “The strange and little-known case of Hindko” (bằng tiếng Anh). Mint. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2019.
In India, Hindko is little known, and while there are Hindko speakers in parts of Jammu and Kashmir as well as among other communities who migrated to India post Partition, by and large it has been absorbed under the broad umbrella of Punjabi.
- ^ The rise and development of Urdu and the importance of regional languages in Pakistan. Christian Study Centre. tr. 38.
Shackle suggests Hindko simply means "Indian language" and describes it as a "collective label for the variety of Indo-Aryan dialects either alongside or in vicinity of Pushto in the northwest of the country". Hindko is the most significant linguistic minority in the NWFP, represented in nearly one-fifth (18.7%) of the province's total households.... The Influence of Pushto on Hazara appears to have become more pronounced, due in part to an Influx of Pashtuns replacing the Hindko-speaking Sikhs and Hindus who formerly held key trading positions and who departed at independence.
- ^ Shackle 1979, tr. 198.
- ^ a b Rahman 1996, tr. 211.
- ^ Shackle 1980, tr. 486, 497, 509: Peshawari is the basis of "an incipient literary standard for the different varieties of NWFP 'Hindko'".
- ^ Rahman 1996, tr. 211–14.
- ^ Shackle 1980; Rensch 1992. See there for alternative etymologies.
- ^ Shackle 1979, tr. 200–1.
- ^ Shackle 1980, tr. 486.
- ^ Rensch 1992, tr. 4.
Tài liệu
[sửa | sửa mã nguồn]- Addleton, Jonathan S. (1986). “The Importance of Regional Languages in Pakistan”. al-Mushir. 28 (2): 58–80.
- Akhtar, Raja Nasim; Rehman, Khawaja A. (2007). “The Languages of the Neelam Valley”. Kashmir Journal of Language Research. 10 (1): 65–84. ISSN 1028-6640.
- (Bản báo cáo).
|title=trống hay bị thiếu (trợ giúp) - Masica, Colin P. (1991). The Indo-Aryan languages. Cambridge language surveys. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-23420-7.
- Rahman, Tariq (1996). Language and politics in Pakistan. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-577692-8.
- Rensch, Calvin R. (1992). “The Language Environment of Hindko-Speaking People”. Trong O'Leary, Clare F.; Rensch, Calvin R.; Hallberg, Calinda E. (biên tập). Hindko and Gujari. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan. Islamabad: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University and Summer Institute of Linguistics. ISBN 969-8023-13-5.
- Shackle, Christopher (1979). “Problems of classification in Pakistan Panjab”. Transactions of the Philological Society. 77 (1): 191–210. doi:10.1111/j.1467-968X.1979.tb00857.x. ISSN 0079-1636.
- Shackle, Christopher (1980). “Hindko in Kohat and Peshawar”. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 43 (3): 482–510. doi:10.1017/S0041977X00137401. ISSN 0041-977X. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2019. Chú thích có tham số trống không rõ:
|14=(trợ giúp) - Sohail, Ayesha; Rehman, Khawaja A.; Kiani, Zafeer Hussain (2016). “Language divergence caused by LoC: a case study of District Kupwara (Jammu & Kashmir) and District Neelum (Azad Jammu & Kashmir)”. Kashmir Journal of Language Research. 19 (2): 103–120. ISSN 1028-6640.
- Wyeth, Grant (2018). “A Precarious State: the Sikh Community in Afghanistan”. Australian Institute of International Affairs. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2019.
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- 1974: Phonology of Verbal Phrase in Hindko, Dr E.B.A. Awan published by Idara-e-Farogh-e-Hindko Peshawar in 1992.
- 2004: Hindko Sautiyat, Dr E.B.A. Awan, published by Gandhara Hindko Board Peshawar in 2004.
- 2005: Hindko Land - a thesis presented by Dr E.B.A. Awan at the World Hindko Conference at Peshawar in 2005.
- 1978: "Rival linguistic identities in Pakistan Punjab." Rule, protest, identity: aspects of modern South Asia (ed. P. Robb & D. Taylor), 213-34. London: Curzon
- Monthly Farogh Peshawar Hindko magazine March 2010.
- Karachi main Hindko zaban o adab Dr.Syed Mehboob ka kirdar " by Kamal Shah
- Toker, Halil (2014). A practical guide to Hindko Grammar. Trafford Publishing. ISBN 978-1-4907-2379-2. (based on the Hindko of Peshawar)
 Ngôn ngữ tại Pakistan | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chính thức |
| ||||||||||||||
| Ngôn ngữ lớn | |||||||||||||||
thiểu số (theo đơn vị hành chính) |
| ||||||||||||||
| Liên quan | |||||||||||||||
chính thức |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
không chính thức lớn |
| ||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
