Thánh Irênê thành Lyon Tiến sĩ Hội Thánh
Linh ảnh thánh Irênê thành Lyon theo phong cách Hy Lạp, thế kỷ 20
Giám mục, tử đạo, tiến sĩ Hội Thánh
Sinh	khoảng năm 130 CN Smyrna, tỉnh Asia, Đế quốc La Mã
Mất	khoảng năm 202 CN Lugdunum, tỉnh Gallia Lugdunensis, Đế quốc La Mã
Tôn kính	Công giáo Rôma và Công giáo Đông phương Chính thống giáo Đông phương Chính thống giáo Cổ Đông phương Giáo hội Phương Đông Assyria Giáo hội Luther Anh giáo
Lễ kính	28 tháng 6 (Giáo hội Công giáo Latinh, Giáo hội Chính thống giáo, Anh giáo) 23 tháng 8 (Công giáo Đông phương, Chính thống giáo Đông phương và Chính thống giáo Cổ Đông phương) Thứ Hai sau Chúa nhật IV Lễ Suy tôn thánh giá (Giáo hội Tông truyền Armenia)

Irênê (tiếng Hy Lạp: Εἰρηναῖος Eirēnaios, tiếng Latinh: Irenaeus; k. 130 CN – k. 202 CN), cũng được tôn vinh là Thánh Irênê, là Giám mục thành Lugdunum xứ Gallia, thuộc Đế quốc La Mã (nay là Lyon, Pháp). Ông là giáo phụ, nhà hộ giáo thuộc thời kỳ đầu, các tác phẩm của ông giúp hình thành nền thần học Kitô giáo sơ khởi. Ông là đệ tử của thánh Pôlycarpô,^[1] người mà theo truyền thống là môn đệ của thánh Gioan Tông đồ.

Tác phẩm nổi bật nhất của Irênê, Về nhận dạng và đánh bại cái gọi là Ngộ giáo (Adversus Haereses) hay còn được gọi là Chống dị giáo (k. 180) là một sự đả kích nhằm vào Ngộ giáo - một mối đe dọa nghiêm trọng với Giáo hội thời bấy giờ, đặc biệt là nhằm vào phái ngộ giáo của Valentinus. Là một trong số những nhà thần học Kitô giáo quan trọng nhất, ông nhấn mạnh đến yếu tố truyền thống của Giáo hội, đặc biệt là về chức Giám mục, Thánh Kinh và Thánh Truyền.^[2] Để chống lại những người ngộ giáo - những người cho rằng mình nắm giữ một hệ thống truyền khẩu bí mật từ chính Đức Giêsu, Irênê khẳng định rằng các giám mục tại các thành phố khác nhau được truy nguồn lui về tận các Tông đồ - không ai trong số các vị theo ngộ giáo - và rằng chỉ các giám mục mới mang lại những hướng dẫn an toàn trong việc giải thích Kinh thánh.^[3] Các tác phẩm của Irênê cùng với Clêmentê thành Rôma và Inhaxiô thành Antioch được xem là những dẫn chứng đầu tiên phát triển học thuyết về tính thượng quyền của ngai tòa Rôma.^[4] Irênê cũng là nhân chứng sớm nhất công nhận tính quy điển của cả bốn Phúc Âm.^[5]

• Irenaeus, Proof of the Apostolic Preaching, trans JP Smith, (ACW 16, 1952)
• Irenaeus, Proof of the Apostolic Preaching, trans John Behr (PPS, 1997)
• Coxe, Arthur Cleveland biên tập (1885). The Ante-Nicene Fathers. Buffalo, NY: The Christian Literature Company.
• Eusebius (1932). The Ecclesiastical History. Kirsopp Lake and John E.L. Oulton, trans. New York: Putnam.
• Hägglund, Bengt (1968). History of Theology. Gene J.Lund, trans. St. Louis: Concordia Publishing.
• Minns, Denis (1994). Irenaeus. Washington, D.C.: Georgetown University Press. ISBN 0-87840-553-4.
• Payton Jr., James R. Irenaeus on the Christian Faith: A Condensation of 'Against Heresies' (Cambridge, James Clarke and Co Ltd, 2012).
• Quasten, J. (1960). Patrology: The Beginnings of Patristic Literature. Westminster, MD: Newman Press.
• Schaff, Philip (1980). History of the Christian Church: Ante-Nicene Christianity, A.D. 100–325. Grand Rapids, Mich: Eerdmans. ISBN 0-8028-8047-9.
• Tyson, Joseph B. (1973). A Study of Early Christianity. New York: Macmillan.
• Wolfson, Henry Austryn (1970). The Philosophy of the Church Fathers: Faith, Trinity, Incarnation. Cambridge, MA: Harvard University Press.

• Early Christian Writings Irenaeus
• Fragments from his lost works
• A nineteenth-century translation of Irenaeus' work
  • Demonstration of the Apostolic Preaching
  • Book II, ch. 22, where Irenaeus argues his unconventional views about the age of Jesus and the length of his ministry.
• EarlyChurch.org.uk Extensive bibliography.
• Gregory S. Neal: "The Nature of Evil and the Irenaean Theodicy" Grace Incarnate (1988) Lưu trữ 2010-02-07 tại Wayback Machine
• Critique of Irenaeus, Elaine H. Pagels
• Critique of Pagel's article by Father Paul Mankowski
• Opera Omnia by Migne Patrologia Graeca with analytical indexes
• "St. Irenæus, Bishop of Lyons, Martyr", Butler's Lives of the Saints