Liha
Liha om živatoiden kudeh, kudambad kävutadas kuti söm. Voib olda lunke vai ei.
Mülünd
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Produktan mülünd: vezi (73..77%), vauktušed (18..21%), razvad (1..3%), ekstraktivižed substancijad (2,6-3,2%), mineraližed substancijad (0,8..1,0%). Lihan mülünd erištase živatan erikon mödhe.
Živatoiden lihan vauktušed mülütadas nenid vajehtamatomid aminomuiktusid: fenilalanin, izoleicin, leicin, lizin, metionin, treonin, triptofan, valin. Poliküllästamatomad razvmuiktused oma lihas vaiše. Ekstraktivižed substancijad paremboittas sömän magud, ližatas litud i lujetas sömänsulatusen rauguiden radod.
Lihan tehmine
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lihan tobj pala tegese lihasuguiden maižanduseližen kabjživatišton da lindun kazvatandal i rikondal. Mecživatoiden i reptilijoiden liha om harv, no ottase sömäks mugažo. Rahvahad kävutadas lihad ičeze veron i živatoiden olendan olmas mödhe.
Kolbasan da lihan massine tehmine zavodihe valdkundaližiden sodavägiden šingotesenke. Torhan lihan kaičendan strok honuzlämudel om lühüd, ka pidadas vilus i ümbriratas sidä erazvuiččil mahtusil: ahavoičend, räkištand, keitand, konservuind.
Lihan vozne tehmine ühtele hengele om 33,2 kg, valdkundad-liderad da päeksportörad oma Evropan mad, Avstralii, Uz' Zelandii. Mail'man tehmine om 53..54 mln tonnoid vodes. Kazvatadud lihan toižendoiden struktur: sigaliha — 39,1 %, linduiden liha — 29,3 %, lehmänliha — 25,0 %, lambazliha — 4,8 %, toine liha — 1,8 %.
Diet
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lihan üläkulutuz i sidodud sihe toižiden balansirujiden produktoiden kulutuz lujetas hibjan läžundoiden riskad, verenvendsisteman päpaloin: ateroskleroz i gipertonii, insul't, sahardiabet; kuctas sömänsulatusen palahtelendoid, rakad, maksun i südäimuniden eivoindoid. Läžundoiden päine sü om holesterolan da toižiden toksinoiden tulend organizmha lihanke.
Dietologii rekomenduib pordaigaližid vai kaikenaigaižid pučindoid lihan kulutandaspäi polenemha i spravitamha läžundoid. Religijan pühiden met om mugoi-žo.
Vegetarižuz om ičetahtoine pučind lihan kulutandaspäi.
Lihaze sidodud vepsän muštatišed
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
- Hulas padaspäi kädel lihad ed veda.
- Lingaha lud, ka i liha linneb.
- Miš oma lud, ka sid' liha-ki.
- Veraz liha magedamb.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
