Hakim Qayumovich Fuzaylov (1964-yil 12-avgust) – tojikistonlik sobiq professional futbolchi va hozirda murabbiy. Urganchning „Xorazm“ klubi murabbiyi

Fuzaylov 1986-yilda „Pomir Dushanbe“ safida Sovet birinchi ligasida professional debyut qilgan. 1993—1994-yilgi UEFA kubogida Moskvaning „Lokomotiv“ klubi safida 1 ta oʻyin oʻtkazgan. Hakim Fuzaylov Qoʻrgʻontepa shahrida tugʻilgan va futbolni mahalliy oʻrta maktabda boshlagan. 1982-yilda Fuzaylov mahalliy ikkinchi liganing „Paxtakor“ klubida oʻynay boshlagan. U yerda 1985-yilgacha armiyadagi tanaffus bilan oʻynagan. Shu vaqt ichida Toshkentning „Dinamo“ jamoasida oʻynagan. 1986-yilda futbolchi Tojikistonning oʻsha paytdagi eng kuchli jamoasi, oʻsha paytda birinchi Sovet ligasida oʻynagan Dushanbening „Pomir“ jamoasiga taklif qilingan. „Pomir“ tarkibida Fuzaylov tezda jamoa himoyasining asosiy oʻyinchilaridan biriga aylangan va 1988-yilda jamoa bilan birgalikda birinchi liga turniri gʻolibiga aylandi. 1989-yildan 1991-yilgacha Hakim Fuzaylov Sovet Ittifoqining oliy ligasida „Pomir“ safida oʻynadi va u yerda jamoaning asosiy himoyachilaridan biri boʻlib qolishda davom etgan. SSSR parchalanganidan soʻng Fuzaylov „Pomir“ tarkibida Tojikiston chempionatida oʻynay boshladi, biroq 1992-yil 20-aprelda „Pomir“ Moskvaning SSKA jamoasi bilan MDH kubogi yarim final oʻyinidan soʻng 0:2 hisobida magʻlub boʻlgan^[1], futbolchi Rossiyada qoldi va oʻsha yilning 24-aprelida u Moskvaning „Lokomotiv“ tarkibida Voronej Fakelga qarshi oʻyinda maydonga tushgan^[2]. Moskva temiryoʻlchilari tarkibida futbolchi 1994-yilgacha asosiy jamoada oʻynagan, shundan soʻng u asosiy jamoada boʻlishni toʻxtatgan va 1995-yilda Rossiyaning ikkinchi ligasi Tulaning „Arsenal“ jamoasi oʻyinchisi boʻlgan. 1997-yilgacha Tula klubi safida oʻynagan. Shundan soʻng, turli mamlakatlardan bir qancha futbol klublari taklif qilinganiga qaramay, Hakim Fuzailov futbol maydonlarida oʻz chiqishlarini yakunlagan^[3].

1992-yil 17-iyun kuni Hakim Fuzaylov Tojikiston terma jamoasi tarkibida debyut qilgan, oʻyinda Tojikiston terma jamoasi Oʻzbekiston terma jamoasi bilan 2:2 hisobida durang oʻynagan. Fuzailov 1996-yilgacha milliy terma jamoa safida toʻp surgan, unda 6 ta oʻyin oʻtkazgan va Oʻzbekiston terma jamoasiga qarshi oʻyinda soʻnggidan oldingi oʻyinda 1 ta gol urgan^[4].

Futbol maydonlaridagi oʻyinlarini yakunlagan Hakim Fuzaylov darhol murabbiylik faoliyatini boshlab, 1998-yilda Oʻzbekistonning „Buxoro“ klubini boshqarib, 1999-yilgacha shu yerda ishlagan. 2000-yil boshida tojikistonlik murabbiy Samarqandning boshqa bir klubi „Dinamo“ jamoasini boshqargan va u yerda 2002-yilgacha ishlagan. 2003-yilda Hakim Fuzaylov boshqa bir oʻzbek klubi „Andijon“ni boshqargan va u yerda yil oxirigacha ishlagan. 2004-yilda Fuzaylov Moskvaning quyi ligasi „Titan“ klubida murabbiy boʻlib ishlagan.

2005-yilda tojikistonlik mutaxassis Rossiyaning Kaluganing „Lokomotiv“ klubida ishlagan^[5]. Hakim Fuzaylov 2005—2009-yillarda Rossiyaning „Rostov“ klubi murabbiylar shtabida, 2009—2011-yillarda esa Moskvaning sobiq klubi „Lokomotiv“ da murabbiy-selektor sifatida ishlagan^[6][7]. 2012-yil boshida Hakim Fuzailov Toshkentning „Lokomotiv“ klubi vitse-prezidenti boʻlgan va bir necha oydan keyin murabbiylar shtabiga qoʻshilgan. Fuzaylov 2013-yil boshidan Toshkent klubini boshqargan, 2014-yilning fevraligacha „Lokomotiv“ bosh murabbiyi lavozimida ishlagan. Fuzaylov boshchiligidagi Toshkentning „Lokomotiv“ jamoasi 2013-yilgi mavsumni „Bunyodkor“dan keyin ikkinchi oʻrinda yakunlagan. 2014-yilning 13-fevralida „Lokomotiv“ 2014-yilgi Osiyo Chempionlar Ligasi guruh bosqichiga chiqa olmagani uchun u oʻz lavozimidan boʻshatilgan^[8][6][7]. 2015-yilda sobiq futbolchi Grozniyning „Terek“ klubida murabbiy-selektor sifatida ishlagan^[5]. 2016-yilda Hakim Fuzaylov Tojikiston futbol federatsiyasi xodimi boʻlgan va oʻsha yilning may oyida Muhsin Muhammadiyev isteʼfoga chiqarilgach, Fuzaylov Tojikiston terma jamoasi bosh murabbiyi boʻlgan^[9]. Biroq, terma jamoani 2019-yilgi Osiyo Kubogiga olib borishdek asosiy vazifani bajara olmadi, shu sababli 2018-yilning mart oyida Fuzaylov terma jamoa bosh murabbiyligi lavozimini tark etgan. 2018-yil oxirida Hakim Fuzaylov Tojikistonning „Istiqlol“ klubi bosh murabbiyi boʻlgan va bu lavozimda 2019-yil oxirigacha ishlagan^[6][7]. Tojikiston terma jamoasi 2019-yilgi Osiyo Kubogiga chiqa olmagani uchun Fuzaylov bosh murabbiylik lavozimini tark etgan^[10].

2018-yilning 3-dekabr kuni Fuzaylov „Istiqlol“ning yangi bosh murabbiyi etib tayinlangan^[11]. 2019-yil 27-iyun kuni Fuzaylov OFK kubogi guruh bosqichidan chiqish uchun „Istiqlol“ jamoasidan keyin bosh murabbiylik lavozimini tark etgan va uning oʻrniga Alisher Toʻxtayev vaqtinchalik menejer etib tayinlangan^[12]. 2020-yil boshida Hakim Fuzaylov qisqa muddat Tojikistonning „Koʻktosh“ klubida ishlagan, oʻsha yilning bahorida esa Qirgʻizistonning Oʻshning „Kaganat“ futbol klubini boshqargan^[13][14]. Biroq yozda klub egalari mamlakatda koronavirus epidemiyasi avj olgani sababli Fuzaylov bilan shartnomani bekor qilishga qaror boʻlishgan^[15]. 2020-yilning iyul oyida sobiq futbolchi Tojikistonning „Xoʻjand“ klubini boshqargan^[6][7], biroq yil oxirida klub rahbariyati Fuzaylov bilan shartnomani uzaytirishni rejalashtirmaganligini maʼlum qilgan. 2021-yil boshida Hakim Fuzaylov murabbiylik faoliyatida ikkinchi marta Samarqandning Oʻzbekiston „Dinamo“ klubini boshqargan^[16].

2021-yil 23-dekabr kuni Fuzaylov Samarqandning „Dinamo“ sini Oʻzbekiston Superligasiga qaytardi va Buxoro jamoasidan tushgan taklif Samarqandliklar klubini uchun tark etgan^[17]. 2022—2023-yillarda „Buxoro“ futbol klubida ishlagan. 2024-yil yanvar oyidan Buxoroning „Gʻijduvon“ klubi murabbiyi etib tayinlangan^[18]. „Gʻijduvon“ klubidagi moliyaviy muammolar sababli fevral oyida klubni tark etgan. 2024-yil 17-mayda „Xorazm“ klubi bilan shartnoma imzolagan va klub bosh murabbiyi sifatida ish boshlagan.

Hakim Fuzaylovning otasi temiryoʻlchi, onasi uy bekasi boʻlib ishlagan. Hakim Fuzailovning 5 aka-uka va 2 singlisi bor, ikki aka-uka Rahmatullo va Hikmat ham professional futbolchi boʻlib, Tojikiston terma jamoasida oʻynagan^[19].

• SSSR birinchi ligasi gʻolibi – 1988-yil

• Tojikiston ligasi chempioni: 1992-yil
• Rossiya Premer-ligasi bronza: 1994-yil

• Oʻzbekiston Ligasi ikkinchi oʻrinlari: 2013-yil