Favipiravir
| |
| |
Favipiravir
| |
| Sistematik (IUPAC) nomi | |
| 6-fluoro-3-hydroxypyrazine-2-carboxamide | |
| Identifikatorlar | |
| CAS raqami | |
| ATK kodi | J05AX27 (WHO) |
| PubChem | ? |
| Kimyoviy maʼlumot | |
| Formulasi | C5H4FN3O2 |
| Mol. massasi | 157.10 |
| Sinonimlari | Favipiravir,Avigan,Favilavir,FabiFlu |
| Farmakokinetik maʼlumot | |
| Biofoydalilik | ? |
| Oqsil bogʻ | 54% plazma proteinlari bilan bog'lanadi (65% albumin)[1] |
| Metabolizm | Buyrak orqali |
| Yar. parch. davri | 2-5,5 soat |
| Ekskretsiya | Peshob bilan |
| Terapevtik tavsiyalar | |
| Homiladorlik kat. |
? |
| Qonuniy statusi | |
| Qabul qilish | Tabletka ko'rinishida |
Favipiravir - bu har xil turdagi RNK viruslariga, shu jumladan SARS-CoV-2 koronavirusiga qarshi antiviral preparat sifatida ishlatiladigan kimyoviy modda. Preparat Yaponiyada yuqori virusli yuk tufayli kelib chiqqan ogʻir infeksiyalarga qarshi ishlatiladigan grippga qarshi dori sifatida ishlab chiqilgan va tasdiqlangan. U Yapon bozorida “Avigan” savdo nomi ostida muomalada boʻlgan.
Qo'llanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Favipiravir Yaponiyada grippni davolash uchun rasman tasdiqlangan. Biroq, u mavsumiy grippga emas, balki faqat yangi grippga (og'irroq kasalliklarni keltirib chiqaradigan yangi shtammlarga) davo chorasi sifatidako'rsatiladi.
Nojo'ya tasirlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Favipiravirni homiladorlik davrida qoʻllash, homila rivojlanishiga salbiy taʼsir etishi mumkin[2]. Terotogen va embriotoksik tasirlari mavjudligi hayvonlarda oʻtkazilgan koʻplab tajribalar asosida isbotlangan[3].
Tasir mexanizmi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning tasir mexanizmi RNK-polimerazani tanlab tasir etish va uning faoliyatini cheklashdan iborat deb taxmin qilinadi. Favipiravir organizmga tushgandan so'ng o'zinign aktiv ko'rinishiga (favipiravir-ribofuranosil-5'-trifosfatga) o'tadi. 2014-yilda favipiravir Yaponiyada gripp pandemiyasiga dovo uchun tasdiqlangan. Biroq, favipiravir inson nafas yo'llarining asosiy hujayralarida samarali ekanligi ko'rsatilmagan, bu uning grippni davolashda samaradorligiga shubha tug'diradi[4].
COVID-19
[tahrir | manbasini tahrirlash]Favipiravir virusga qarshi dori sifatida bir qator mamlakatlarda, shu jumladan Yaponiya, Rossiya, Serbiya, Turkiya, Hindiston va Tailandda favqulodda vaziyatlarda COVID-19 ni davolash uchun ruxsat berilgan. 2020-yil sentabridagi tezkor tadqiqotlar (toʻrtta tadqiqotni tahlil qilish) preparatning bemorlarda klinik va radiologik yaxshilanishlarga olib kelganligini ta’kidladi, ammo, o'limning kamayishi yoki kislorodga bo'lgan ehtiyojdagi farqlar kuzatilmadi[5].
Tautomeriyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Favipiravirning mumkin bo'lgan tautomeriyasi hisoblash yo'li bilan o'rganilgan. Enolga o'xshash shakl ketoga o'xshash shaklga qaraganda suvli eritmada ancha barqaror ekanligi aniqlandi, ya'ni Favipiravir suvli eritmada deyarli faqat enolga o'xshash shaklda mavjud.
-
Enol shakli -
Keto shakli
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Favipiravir“. DrugBank.com. Qaraldi: 31-may 2022-yil.
- ↑ Kimiyasu Shirakia; Tohru Daikokub „Favipiravir, an anti-influenza drug against life-threatening RNA virus infections“. www.ncbi.nlm.nih.gov. Elsevier Public Health Emergency Collection (2020 feb 22). Qaraldi: 31-may 2022-yil.
- ↑ „A review of the safety of favipiravir – a potential treatment in the COVID-19 pandemic?“. www.ncbi.nlm.nih.gov. Qaraldi: 31-may 2022-yil.
- ↑ „Orally Efficacious Broad-Spectrum Ribonucleoside Analog Inhibitor of Influenza and Respiratory Syncytial Viruses“. National Library of Medicine. Qaraldi: 31-may 2022-yil.
- ↑ Gayathri Vaidyanathan „Scientists criticize use of unproven COVID drugs in India“. www.nature.com. Qaraldi: 31-may 2022-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- https://med.stanford.edu/news/all-news/2020/06/stanford-medicine-trial-tests-favipiravir-for-covid-19.html
- https://kun.uz/uz/news/2020/11/01/zangiota-shifoxonasidan-maxsus-reportaj-davolash-taminot-va-tanqidlar
- https://uzpharmagency.uz/oz/news/favipiravir-preparati-muvozanatning-buzilishiga-olib-kelishi-mumkinligini-haqidagi-maqola-yuzasidan-rasmiy-munosabat
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
