André Weil
| André Weil | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
6-may 1906-yil Paris, Fransiya |
| Vafoti |
6-avgust 1998-yil (92 yoshda) Princeton, New Jersey, AQSh |
| Fuqaroligi | Fransiya |
| Sohasi | Matematika |
| Institutlar |
Aligarh musulmon universiteti (1930-32) Lehigh universiteti Universidade de São Paulo (1945-47) Chicago universiteti (1947-58) Perspektiv tadqiqotlar instituti |
| Akademik rahbarlari |
Jacques Hadamard Charles Émile Picard |
| Mashhur shogirdlari |
|
| Mashhur ishlari | Sonlar nazariyasi, algebraik geometriya |
| Mukofotlari |
|
André Weil (talaffuzi: Andre Veyl) (6-may 1906-yil — 6-avgust 1998-yil) — fransiyalik matematik. Weil sonlar nazariyasi va algebraik geometriya sohalaridagi ishlari bilan tanilgan[1]. 1979-yil Wolf mukofoti bilan taqdirlangan.
Weil Alsaceda yahudiy oilasida tugʻilgan. Faylasuf Simone Weilning akasi. Weil Oliy normal maktabni bitirgan, Jacques Hadamard va Charles Émile Picardning shogirdi boʻlgan. Weil Parisda, Rimda va Gottingenda tahsil olgan. 1928-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Olim Germaniyada Carl Ludwig Siegel bilan doʻstona munosabatda boʻlgan. 1930-yildan boshlab Aligarh musulmon universitetida ikki yil oʻqigan. Aix-Marseille universitetida bir yil dars berganidan soʻng, olti yil davomida Strasbourg universitetida saboq bergan. Ikkinchi jahon urushi yillarida AQShda yashagan va Chicago universitetida hamda Princetondagi Perspektiv tadqiqotlar institutida ishlagan.
Weilning eng muhim ishlari algebraik geometriya sohasida boʻlib, olim funksional analiz, xususan, topologik guruhlar oʻlchovi va integratsiyasi teoriyasi, sonlar nazariyasi boʻyicha ishlari bilan ham tanilgan. Olimning algebraik xilma-xilliklar hamda topologiya oʻrtasidagi bogʻliqlikni koʻrsatib bergan gipotezalari matematikaning rivojlanishida muhim rol oʻynagan. Weilning aksar gipotezalarini Bernard Dwork, Alexander Grothendieck, Michael Artin hamda Pierre Delignelar isbotlab bergan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Horgan, J (1994). "Profile: Andre Weil – The Last Universal Mathematician". Scientific American 270 (6): 33–34. doi:10.1038/scientificamerican0694-33. https://archive.org/details/sim_scientific-american_1994-06_270_6/page/33.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
