For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for 𐰃 (Борынгы төрки руна).

𐰃 (Борынгы төрки руна)

𐰃 - борынгы төрки әдәби әлифбаның рунасы, ул Орхон төрки язу һәйкәлләрендә очрый, заманча төрки телләрдә ы, е(э) һәм и хәрефләренә (ХФӘда ɯ, ɪ авазларына) туры килә. Гадәттә бүгенге төрки руник язуларда нәкъ бу руна кулланыла, ә аның Енисей аналогы 𐰄 тарихи текстлар өчен кулланыла.

732-734 елда Икенче Төрки Каһанлыкның сәяси, гаскәр башлыгы Көлтегингә багышланган ташта борынгы төрки телендәге язу һәйкәле.

Беренче (тамыр) иҗектә 𐰃 рунасы языла, ләкин киләсе иҗекләрдә язылмый, тик соңгы ачык иҗектә языла.

2009 елдан Юникод 5.2 юрамасына кертелгән, Юникодта 𐰃 рунасы U+10C03 дип билгеләнгән:

Юникод  	U+10C03
HTML-код   & #68611;
CSS-код   \10C03

𐰃 рунасы киләсе борынгы төрки язу һәйкәлләрендә очрый:

  • Орхон елгасы буенда табылган (Көнчыгыш Төрки Каһанлык, Монголия)
  • Алтайда табылган (Көнбатыш Төрки Каһанлык, Үзәк Азия)
  • Орхон елгасы буенда табылган (Уйгыр каһанлыгы, Монголия)
  • Турфанда табылган (Уйгыр дәүләте, Көнчыгыш Төрекстан)
  • Лена елгасы буенда, Байкал янында табылган (курыканнар кабиләсе).

Борынгы төрки язмаларда аерым сүзләр ике ноктага охшаган махсус билге : белән аерыла, хәрефләр уңнан сулга языла.

𐰋𐰃𐰼 - бер, е - 𐰃 рунасы беренче иҗектә языла.

𐰃𐰏𐰠𐰚- игелек, е - 𐰃 рунасы беренче иҗектә языла, ә калган иҗекләрдә язылмый.

𐰘𐰃𐰏𐰼𐰢𐰃 - егерме, е - 𐰃 рунасы беренче һәм соңгы ачык иҗекләрдә языла

𐰖𐰃𐰞𐰞𐰺𐰃 - еллары, ы - 𐰃 - рунасы беренче һәм соңгы иҗекләрдә языла

𐰃𐰼𐰢𐰲𐰚 - эремчек

Борынгы төрки әлифбада күп сүзләр татарча да казакъча һәм бүтән кыпчак телләрендә бертигез языла, бу үзлеге кирил һәм латин әлифбалары алдыннан өстенлек була.

  • Аврутина А. С. Древнетюркские рунические памятники: Система письма и фонологическая реконструкция. — М.: URSS, 2011. — (136). — ISBN 978-5-354-01703-4.
  • Ахатов Г. Х. Некоторые следы языка орхоно-енисейских памятников в диалекте западносибирских татар // Материалы Всесоюзного совещания по общим вопросам диалектологии и истории языка. Тезисы докладов и сообщений. — М., 1975. — С. 35—36.
  • Батманов И. А., Арагачи З. Б., Бабушкин Г. Ф. Современная и древняя енисеика. — Фрунзе, 1962. — 252 с.
  • https://unicode-table.com/ru/10C03/
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
𐰃 (Борынгы төрки руна)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?