For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Рәшит Нигъмәтуллин (1923).

Рәшит Нигъмәтуллин (1923)

Рәшит Нигъмәтуллин
Туган 5 гыйнвар 1923(1923-01-05)
Казан, РСФСР, СССР
Үлгән 7 июль 1991(1991-07-07) (68 яшь)
Казан, РСФСР, СССР
Күмү урыны Казан
Яшәгән урын Мәскәү урамы, Казан[1]
Әлма-матер Казан (Идел буе) федераль университеты
Һөнәре галим
Гыйльми дәрәҗә: физика-математика фәннәре докторы[d]

Рәшит Шакир улы Нигъмәтуллин (1923 елның 5 гыйнвары, Казан, РСФСР, СССР — 1991 елның 7 июле, Казан, РСФСР, СССР) — физик, дәүләт эшлеклесе, физика-математика фәннәре докторы (1965), профессор (1967), РСФСРның атказанган фән эшлеклесе (1970). 1953 елдан КАИда: нәзари радиотехника һәм электроника кафедрасы мөдире (1954—1988), ректор (1967—1977), лаборатория мөдире (1988—1991). СССР Фәннәр академиясенең электрохимия буенча фәнни шура әгъзасы (1968—1991). ТАССР Югары Шурасы Рәисе (1971—1980).

Биография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Рәшит Нигъмәтуллин 1923 елның 5 гыйнварында Казанда татар теле һәм әдәбияты укытучысы Шакир Шабан улы һәм химия укытучысы Хәлимә Хөсәен кызы гаиләсендә туа. 2 нче урта мәктәпне тәмамлап, 1940 елда Укытучылар институтының физика-математика факультетына укырга керә. 1 курсны тәмамлагач, авиация техникумына күчә.

1942 елда, Бөек Ватан сугышы башланганнан соң, үз теләге белән Кызыл Армиягә китә. Сәламәтлеге буенча стройга карамаган частьләрдә хезмәт итә[2]. 1945 елда Казан дәүләт университетының физика-математика факультетына укырга керә, бишле билгеләренә укый, исемле стипендиат була, диплом эшен Е. К. Завойский лабораториясендә башкара, аспирантурада профессор А. Г. Шәфигуллинда молекуляр физика кафедрасы буенча белгечлек ала. Физика-математика фәннәре кандидаты (1954)[3].

1953—1954 елларда Казан дәүләт университетының физика-математика факультетының молекуляр һәм җылылык күренешләре кафедрасы ассистенты. 1954 елдан 1988 елга кадәр — Казан авиация институтының теоретик һәм радиотехника кафедрасы мөдире. 1965 елда Р. Ш. Нигъмәтуллин тарафыннан «электролитик ячейканы теоретик тикшерү һәм сыек тән электроникасы мәсьәләләре» темасына докторлык диссертациясе уңышлы яклана[4].

1967 елда Казан авиация институтын җитәкли, ректор Нигматуллин җитәкчелегендә институт көчле үсеш ала[5]. Бу вакыт эчендә институтта ике яңа факультет ачыла: автотөзелеш факультеты һәм техник кибернетика һәм информатика факультеты[6]. 1971—1979 елларда — ТАССР Югары Шурасы Рәисе[7]. 1977 елда институт җитәкчелеген сәламәтлеге торышы буенча калдырып китә.

Рәшит Нигъмәтуллин кабере

Молекуляр электроника өлкәсендә фәнни мәктәп булдыра. 200дән артык фәнни эш авторы һәм авторы.

1991 елның 7 июлендә вафат була.

Бүләкләр һәм истәлек

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Казанда А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университетының 5 нче корпусы бинасында (Театр урамы, 7/31) Р. Нигъмәтуллинга мемориаль такта куелган.

Профессор Нигъмәтуллин хөрмәтенә Казанның Яңа Савин районында урам аталган[8].

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ https://www.business-gazeta.ru/article/399436
  2. ↑ Нигматулин Рашид Шакирович :: Память народа. 2021-03-04 тикшерелгән.
  3. ↑ Нигматулина Фариса Салахутдинова Канд. мед. наук ( 25/93 ). 2021-03-04 тикшерелгән.
  4. ↑ Нигматулина Фариса Салахутдинова Канд. мед. наук ( 28/93 ). 2021-03-04 тикшерелгән.
  5. ↑ 12 марта 2004 года произошло событие, которого ждали долго, — официальное открытие нового учебно-лабораторного корпуса Казанского государственного технического университета имени А. Н. Туполева.
  6. ↑ Нигматуллин Рашид Шакирович
  7. ↑ К 70-летию Верховного Совета ТАССР. әлеге чыганактан 2018-08-08 архивланды. 2020-02-06 тикшерелгән.
  8. ↑ В Казани полностью отремонтируют улицу Нигматуллина | Новости Казани. Авто новости Казани. Новости бизнеса в Казани. 2021-03-04 тикшерелгән.
ТАССР җитәкчелеге
Беренче сәркәтипләр
Александр Таняев (1920) • Дмитрий Орлов (1920–1921) • Карл Фиге (1-3. 1921) • Николай Барышев (3-6.1921) • Александр Карпов (6-12.1921) • Алексей Галактионов (1-6.1922) • Дмитрий Живов (1922–1923) • Борис Пинсон (1923–1924) • Иван Бажанов (1924) • Иван Морозов (1924–1925) • Мендель Хатаевич (1925–1928) • Михаил Разумов (1928–1933) • Альфред Лепа (1933–1937) • Александр Алемасов (1937–1938, в.б.) • Александр Алемасов (1937–1942) • Анатолий Колыбанов (1942–1943) • Владимир Никитин (1943–1944) • Зиннәт Моратов (1944–1957) • Семён Игнатьев (1957–1960) • Фикрәт Табиев (1960–1979) • Рәшит Мусин (1979–1982) • Гомәр Усманов (1982–1989) • Минтимер Шәймиев (1989–1990) • Рево Идиятуллин (1990–1991)
Икенче сәркәтипләр
Барый Абдуллин (1931-1935) • Галим Мөхәммәтҗанов (1936-1937) • Ефим Матвеев (1939-1940) • Хәбир Пазиков (1942-1944) • Зиннәт Моратов (1944) • Сергей Малов (1944-1945) • Вячеслав Лобков (1945-1952) • Григорий Кузнецов (1952-1956) • Пётр Ураев (1956-1957) • Салих Батыев (1957-1960) • Анатолий Скочилов (1960-1961) • Виктор Никонов (1961-1967) • Фёдор Панин (1967–1978) • Василий Дергунов (1978–1986) • Леонид Смагин (1986–1987) • Аркадий Родыгин (1987–1990) • Николай Балешев (1990–1991)
ТАССР халык кәмисәрләре шурасы/министрлар шурасы рәисләре
Сәхибгәрәй Сәетгалиев (1920–1921) • Кәшшаф Мохтаров (1921–1924) • Хаҗи Габидуллин (1924–1927) • Шәйгардан Шәймәрдәнов (1927–1928) • Кәримулла Исмаев (1928–1930) • Кыям Абрамов (1930–1937) • Аркадий Новосёлов (1937) • Әхмәтсафа Дәүләтьяров (1937) • Әмин Тынчеров (1938–1940) • Сөләйман Гафиятуллин (1940–1943) • Сәет Шәрәфиев (1943–1950, 1957–1959) • Миргарифан Азизов (1950–1957) • Габделхак Әбдерәзәков (1959–1966) • Гомәр Усманов (1966–1982) • Илдус Садыйков (1982–1985) • Минтимер Шәймиев (1985–1989) • Мөхәммәт Сабиров (1989–1995)[1]
ТАССР Үзәк башкарма комитеты/Югары шурасы президиумы рәисләре
ТАССР Югары шурасы рәисләре
Самат Мөхәммәтов (1938–1942) • Галия Измайлова (1943–1946) • Гали Дәүләтхуҗин (1947–1950) • Галия Измайлова (1951–1954) • Мария Замова (1955–1959) • Габделхак Бәдыйгов (1959–1963) • Мансур Габдрахманов (1963–1971) • Рәшит Нигъмәтуллин (1971–1979) • Мирфатыйх Зәкиев (1980–1990)

  1. ↑ 1991 елдан - ТР Премьер-министры
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license. Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license. Credit: (see original file).
Рәшит Нигъмәтуллин (1923)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

✕
This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?