Португалия

Португалия Җөмһүрияте
República Portuguesa
República Pertuesa
Байрак	Илтамга
	Португалия милли һимны
Рәсми телләр	португал теле һәм миранд теле[d]
Башкала	Лиссабон
Идарә итү формасы	парламент җөмһүрияте
Президент; Премьер-министр	Анибал Каваку Силва; Педру Пасуш Коэлью
Халык саны; • Бәя ; • Халык тыгызлыгы	; 10 347 892 (2021);
ТЭП (номинал); • Барлыгы ; • Кеше башына	; 253 982 847 571 $ һәм 251 945 377 529 $ $;
КПҮИ	0,866
Акча берәмлеге	евро
Интернет-домен	.pt
ISO коды	PT
ХОК коды	POR
Телефон коды	+351
Сәгать кушаклары	UTC−01:00
Җини коэффициенты	32,8
Балигъ булу яше	18 яшь

Португа́лия (порт. Portugal), тулы рәсми исем Португа́лия Җөмһүрияте́ (порт. República Portuguesa) – Европа кыйтгасының иң көнбатышында урнашкан дәүләт.

Европа берлегенә һәм Еврозонага керә.

Тарих

1500 ел 22 апрель — / Португал империясе сәяхәтчесе Педру Кабрал Бразилияне ача (башта ул аны утрау дип уйлаган).
1529 ел 22 апрель — Испан империясе һәм / Португал империясе үз арасында Көнчыгыш ярымшарны бүләләр.
1668 ел 13 февраль — Испания белән Португалия арасында төзелгән халыкара солых килешүе нәтиҗәсендә Португалия бәйсезлеккә ирешә.

Икътисад

Португалия — индустриаль-аграр ил. Традицион сәнәгатенең төп тармагы — йон, кәгазь, тегү, шәраб (аеруча билгеле портвейн җитештерү), зәйтүн мае җитештерү, балык консервалары, бөке кабыгын эшкәртү (дөньяда алдынгы урын), төсле һәм кара металлургия, машина төзүчелек (суднолар төзү һәм ремонтлау, автомобилләрне җыю, электротехник); химия, карамай (нефть) эшкәртү һәм карамай химиясе, цемент сәнәгате. Авыл хуҗалыгынында игенчелек өстенлек итә. Эшкәртелә торган җирләрнең якынча яртысын сөрүлекләр тәшкил итә; йөземчелек, җимешчелек, зәйтүн утыртыла. Эре мөгезле мал үрчетелә. Терлекчелек, сарыкчылык, дуңгызчылык, балыкчылык.

Төп тышкы сәүдә партнерлары — Европа берләшмәсе илләре.

Чит ил туризмы — 10 млн. кеше тирәсе.

2016 елдан тирән һәм дәвамлы көрчектән соң бу илнең икътисади структур реформалар үткәрүе сөземтәсендә кискен якшыра төште, эшсезләр саны шактый кимеде, экспорт күләме артты. Халыкара икътисади хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы бу ил буенча әзерләгән соңгы күзәтү раславынча, үсешне алга таба дәвам итү өчен бу илгә дәүләтнең һәм хосусый даирәнең бүген югары кимәлдә булган бурычын киметү, кредитларның йогынтылылыгын арттыру кирәк. Финанс өлкәсендә табыш китерә алмаган кредитның гомуми күләмдәге өлеше 12% ка җитә, һәм бу Европа илләре арасында иң югары күрсәткеч булып тора. Табыш китерә алмаган кредит – димәк, банкта "тик яткан" һәм бер оешма яки кеше дә көтү алмаган акча. Португалия өчен икътисади үсешне тизләтү юлындагы тагын бер киртә – илдәге эш көченең осталыгы (квалификациясе) кыйтганың башка илләре белән чагыштырганда түбәнрәк булуы^[6]

Дәүләт гимны

Португалча	Татарча
1. Heróis do mar, nobre povo, Nação valente e imortal, Levantai hoje de novo O esplendor de Portugal! Entre as brumas da memória, Ó Pátria, sente-se a voz Dos teus egrégios avós, Que há-de guiar-te à vitória! Corus: Às armas, às armas! Sobre a terra, sobre o mar, Às armas, às armas! Pela Pátria lutar! Contra os canhões marchar, marchar!	1. Диңгезләрдә гаярь, шанлы, Затлы үлемсезлек милләтем, Кайтар үзең яулаганны, Португалиянең зиннәтен! Горур тавышын, Ватан, шәйлә, Аерып хәтер томаннарын, Мөхтәрәм ата-бабаңның — Илтсен ул яңа җиңүләргә! Кушымтасы: Ал кулыңа коралыңны! Суда, җирдә сынатма, Ал кулыңа коралыңны! Көрәш, Ватанны хакла! Һәм тупларга каршы атла!
2. Desfralda a invicta Bandeira, À luz viva do teu céu! Brade a Europa à terra inteira: Portugal não pereceu! Beija o solo teu jucundo O Oceano, a rugir d’amor; E teu braço vencedor Deu mundos novos ao Mundo! Corus.	2. Күтәр байрагың — җиңелмәс, Җилфердәр ул якты күгеңдә! Җиткер дөньяга: бирешмәс Португалиябез үлемгә! Ярсып давылланган океан Изге туфрагыңны үбә; Һәм кулларың итте бүләк Кешелеккә яңа бер мәйдан! Кушымтасы.
3. Saudai o Sol que desponta Sobre um ridente porvir; Seja o eco de uma afronta O sinal do ressurgir. Raios dessa aurora forte São como beijos de mãe, Que nos guardam, nos sustêm, Contra as injúrias da sorte. Corus.	3. Сәлам бирегез кояшка — Киләчәкнең көлемсәр шавы; Һәм өндәсен яңарышка Кимсетелүләрнең шаңдавы. Көч-кодрәтле таң нурларыннан Ватан-Ана гүя назлый, Ул көч бирә безгә, саклый Язмыш кагу-сугуларыннан. Кушымтасы.