For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Ашина.

Ашина

Төрки каһанлыгы

Ашина - Төрки каһанлыкларында идарә иткән аксөякләр нәселе.

Төрки каһанлыгы 600 елга      Көнбатыш Төрки каһанлыгы: үзәктә - туры идарә итү, кара өлкә - буйсынган төбәкләр      Көнчыгыш Төрки каһанлыгы: ак өлкә туры идарә итү, кара өлкә - буйсынган төбәкләр.

Риваять буенча төркүт ыругы Ашина бүре анасы оныгыннан килеп чыккан.

Лев Гумилев буенча Ашина - "намуслы бүре" дигән сүз. Төрки телләрдә бүре яки каскыр сүзләре кулланылган.

Олы династиягә нигез салучы - Бумын каһан, Кече династиягә нигез салучы - Истәми Баһадир каһан булып санала.

Ашина нәселендә мирас итү тәртибе: абыйдан соң эне тәхеткә утыра, абзыйдан соң бертуганның улы утыра (баскыч мәсләге).

Ашина нәселенең вәкилләре төрле түрәләр булып эшләгәннәр: ябгу (каһаннан соң икенче зат), тәгин, шад - тәхет варислары, суйбашлар - гаскәр башлыклары, илтәбәрләр - буйсынган төбәкләр хакимнәре.

Лев Гумилев буенча Ашина дигән төркүтләр нәселе баштарак маңгул телендә сөйләшкән.

Файл:Ashina.png
Ашина нәселенең туграсы (Бүре башы күк фонында)

Таншу дигән Кытай чыганагы буенча борынгы заманда һуннар нәселе Ашина булган, бу ыруг дошманнар тарафыннан тар-мар ителгән һәм үтерелгән булган, тик бер генә йөкле хатын калган, ул Алтай төньяк-көнбатышындагы тау тишегендә качкан, анда бүреләр өне булган. Бала тапканда, хатын үлгән, ә бүре анасы малайны ашатып үстергән, бүре анасының алты бүре баласы, ә малай - җиденчесе булгандыр.

Риваять буенча нәкъ бу малайдан һуннар патшалары нәселе Ашина-Җиде (Ашина Эди) башланган.

Көнчыгыш Төрки каһанлыгы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Бумын — 542—552, каһан 551
  • Кара Иссык Хан — каһан 553—554
  • Мукан-каган — каһан 554—572
  • Тобо Хан — каһан 572—581
  • Амрак — каһан 581
  • Бага-Ышбара хан — каһан 581—587
  • Чоллыг-Җагбу-Бага хан — каһан 587—588
  • Юн-Олуг — каһан 588—599
  • Кара-Чурын-Төрк — каһан 599—603

Көнбатыш Төрки каһанлыгы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Истәми хан — Көнбатыш Төрки каһанлыгы ябгу-хакиме 554—576
  • Кара-Чурын-Төрк — 576—599
  • Нили-хан — 599—604
  • Басыл-тегин — каһан 604
  • Таман хан — каһан 604—612
  • Шәгөй хан — каһан 612—618
  • Тун-Ябгу хан — каһан 618—630
  • Күлүг-Себер хан — каһан 630—631
  • Сы-Ягбу хан — каган 631—633
  • Нишу Дулу хан — каган 633—634
  • Ышбара-Толис-шад хан — каган 634—639
  • Халлыг Ышбара-Ягбу хан — каган 653—657
  • Ашина Дуҗи хан — каган 676—679
  • Ашина Хүшәле-шад — каган 693—704
  • Гумилёв Л. Н. Древние тюрки. М.-Л., Наука, 1967.
  • Ганиев Р.Т. Восточно-тюркское государство в VI - VIII вв. — Екатеринбург: Издательство Уральского университета, 2006. — С. 152. — ISBN 5-7525-1611-0.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Ашина
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?