Bir çamaşır yumuşatıcı (veya yumuşatıcı), çamaşır makinesinde durulama devresi sırasında tipik olarak çamaşırlara uygulanan bir maddedir. Çamaşır deterjanı ve çamaşır suyunun aksine, kumaş yumuşatıcıları bir çeşit arıtma yardımısı olarak kabul edilebilir.^[1]

Erken pamuklu yumuşatıcılar tipik olarak sabun ve zeytinyağı, mısır yağı veya donyağı ile su emülsiyonuna dayanırlar. Yumuşatıcı bileşikler, çeşitli kumaşlara afinitesi bakımından farklılık gösterir. Bazıları selüloz esaslı lifler (yani pamuk) üzerinde daha iyi çalışır, diğerleri naylon, polietilen tereftalat, poliakrilonitril ve başka hidrofobik malzemelere daha yüksek afiniteye sahiptir.^[2] Polydimetilsiloksan gibi silikon bazlı bileşikler, liflerin yağlanmasıyla çalışır. Üreticiler, amin veya amid içeren fonksiyonel gruplar ile türevleri de kullanırlar. Bu gruplar yumuşatıcının kumaşa bağlanmasını geliştirir.

Yumuşatıcılar sıklıkla hidrofobik olduğundan, genellikle bir emülsiyon formunda meydana gelirler. İlk formülasyonlarda, emülsifiye edici maddeler olarak sabunlar kullanılmıştır. Emülsiyonlar genellikle opak, sütlü sıvılardır. Bununla birlikte, hidrofobik damlacıklarının büyük ölçüde küçük olduğu teyit edilecek kadar spesifik olmayan mikroemülsiyonlar da vardır.^[3] Mikro emülsiyonlar, küçük partiküllerin fiberlere nüfuz etme yeteneklerinin artmasını sağlar. Üreticiler genellikle bir emülsiyonlaştırıcı olarak katyonik ve iyonik olmayan yüzey aktif maddelerin bir karışımını kullanırlar. Başka bir yaklaşım, bir polimerik ağ, bir emülsiyon polimeridir.^[4]

Yumuşatıcı kimyasallara ek olarak, kumaş yumuşatıcılar silikon bazlı köpük önleyici maddeler, emülsiyon stabilizatörleri, kokular ve renkler için optimum pH'yi korumak amacıyla asitler veya bazlar içerebilir.

Durulayıcı yumuşatıcılar genellikle ana aktif bileşen olarak kuaterner amonyum tipinde katyonik yüzey aktif maddeler içerir. Katyonik yüzey aktif maddeler, doğal elyaflara (yün, pamuk) iyi yapışır, ancak daha az sentetik elyaflara yapışır. Katyonik yumuşatıcılar, deterjanlarda anyonik yüzey aktif maddelerle uyumsuzdur, çünkü katı bir çökelti oluşturmak için bunlarla bir araya gelirler.^[5] Bu, yumuşatıcının durulama döngüsüne eklenmesini gerektirir. Yumuşatıcı, havluların ve mikrofiber bezin işlevini olumsuz yönde etkiler, tekstil ürünlerinin emiciliğini azaltır.

Eskiden, Avrupa, ABD ve Japonya'daki çoğu yumuşatıcının aktif maddesi, ditalovdimetilamonyum klorür (DTDMAC) ve distearildimetilamonyum klorür (DSDMAC) idi. Kötü biyo-bozunurluklarından ötürü, bunlar 1980 ve 1990'larda kolayca biyolojik olarak parçalanabilen esterquats ile değiştirildi.^[6]

% 4–8 aktif madde içeren geleneksel yumuşatıcılar, birçok ülkede kısmen% 12-30 aktif maddeye sahip yumuşatıcı konsantrelerle kısmen değiştirilmiştir.

• Kumaş yumuşatıcılar olarak kullanılan katyonik yüzey aktif maddeler
• 
  Dietil ester dimetil amonyum klorür (DEEDMAC)
• 
  TEAQ (triethanolamine quat)
• 
  HEQ (Hamburg esterquat)
• 
  Distinildimetilamonyum klorür (DSDMAC)

Anyonik yumuşatıcılar ve antistatik maddeler, örneğin, monoesterlerin, fosforik asit diesterlerinin ve yağlı alkollerin tuzları olabilir. Bunlar genellikle geleneksel katyonik yumuşatıcılar ile birlikte kullanılır. Katyonik yumuşatıcılar, deterjanlarda anyonik yüzey aktif maddelerle uyumsuzdur, çünkü katı bir çökelti oluşturmak için bunlarla bir araya gelirler.^[7] Bu durulama döngüsüne eklenmelerini gerektirir. Anyonik yumuşatıcılar, anyonik yüzey aktif maddeler ile doğrudan birleştirilebilir. Diğer anyonik yumuşatıcılar simektit killere dayanabilir. Etoksile fosfat esterleri gibi bazı bileşikler yumuşatıcı, anti-statik ve sürfaktan özelliklerine sahiptir.