For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Yeni Lisan Hareketi.

Yeni Lisan Hareketi

Yeni Lisan Hareketi, Genç Kalemler'in hayata geçirdiği, dilde sadeleşme hareketidir.

Genç Kalemler dergisi etrafında toplanarak, "Yeni Lisan" hareketini başlatanlar da dönemin Türkçülük hareketini yürüten sanat ve fikir adamlarıdır. Türkçenin sadeleşmesi konusunda en kalıcı atılımı, “Yeni Lisancılar” başarmıştır. 1911'de Selanik'te “Genç Kalemler” dergisi etrafında toplanan Yeni Lisancılar ilk kez “Millî Edebiyat” kavramını da ortaya atmışlardır. Ömer Seyfettin ile Ziya Gökalp öncülüğündeki Genç Kalemler ve Yeni Lisan hareketi “Milli bir edebiyat milli bir dille yaratılabilir." görüşünü ortaya atıp, Türkçenin sadeleşmesi için şu ilkeleri kabul ve ilân etmişlerdir:[1]

1- Arapça ve Farsça dilbilgisi kurallarının kullanılmaması, bu kurallarla yapılan tamlamaların kaldırılması,

2- Arapça ve Farsça sözcüklerin Türkçede söylendikleri gibi yazılması,

3- Başka Türk Lehçelerinden sözcük alınmaması,

4- İstanbul konuşması esas alınarak yeni bir yazı dilinin oluşturulması,

5- Dil ve edebiyatın doğu-batı taklitçiliğinden kurtarılması.

Türk şair, yazar ve fikir adamları arasında kısa zamanda yayılan bu yeni lisan ve millî edebiyat anlayışı, bir edebiyat akımı halini almış ve devrin hemen bütün şair ve yazarları bu anlayışla eserler vermişlerdir. Bu dönemde sade dille eser veren şair ve yazarlardan kimileri şunlardır: Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Faruk Nafiz, Halit Fahri, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya, Enis Behiç, Halide Edip, Yakup Kadri, Refik Halid, Reşat Nuri, Yahya Kemal; Türkçü hareketin içinde bulunmamakla birlikte Mehmet Akif, Süleyman Nazif ve daha birçok isim.

Günümüz Türkçesinin sadeleşmesinde ve gelişmesinde Yeni Lisan Hareketi ilk dönem, başlangıç dönemi olarak düşünülürse, ikinci dönemi de 1930'larda başlayan "Dil Devrimi" dönemidir. Bu dönemde Mustafa Kemal Atatürk'ün öncülüğü ile Türkçeye devlet eli uzanmış, sadeleşme ve Türkçecilik bir "devlet politikası" haline getirilmiştir. 1928'de Latin Alfabesinin kabulü ve 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin ve 1936'da Türk Dil Kurumunun kuruluşu, Türkçenin sadeleştirilip varsıllaştırılması yanında araştırılıp incelenmesini de sağlamıştır.

  1. ^ "Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi - Türk Dili ve Edebiyatı". turkedebiyati.org. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Yeni Lisan Hareketi
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?