Veritabanı
Veritabanları, yapılandırılmış bilgi veya verilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veritabanları; büyük miktardaki bilgileri depolamada geleneksel yöntem olan "dosya-işlem sistemine" alternatif olarak geliştirilmiştir. Telefonlardaki kişi rehberi günlük hayatta çok basit bir şekilde kullanılan veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında internet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veritabanı kullanımına örnektir. Veritabanları sayesinde bilgilere ulaşılabilir ve onları düzenlenebilir. Veritabanları genellikle bireysel olarak satın alınamayacak kadar yüksek meblağlara sahip olmasına karşın; ücretsiz kullanıma açılan akademik veritabanları da bulunmaktadır. Akademik veritabanları aracılığıyla bazen bibliyografik bilgi bazen de tam metinlere erişmek mümkündür. Veritabanları, veritabanı yönetim sistemleri aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu sistemlere; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Interbase, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle ve Sysbase örnek olarak verilebilir.
21. yüzyılda, farklı sorgulama dilleri etkin ve verimli bir şekilde kullanılabildiği için ilişkisel olmayan veritabanları popüler hâle gelmiştir.
Veritabanı yöneticiliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde veritabanı sistemleri, bankacılıktan otomotiv sanayisine, sağlık bilgi sistemlerinden şirket yönetimine, telekomünikasyon sistemlerinden hava taşımacılığına, çok geniş alanlarda kullanılan bilgisayar sistemlerinin altyapısını oluşturmaktadır. Veri tabanı fiziksel olarak bilgileri tutarken mantıksal bir hiyerarşiye de sahiptir. Veri tabanı sistemlerinin kurulumu, konfigürasyonu, düzeni, sorgulaması, güvenliği ve denetiminin karmaşık bir hâl alması veri tabanı yöneticiliği kavramının oluşmasına neden olmuştur. Bir veri tabanı yöneticisi mantıksal data modelleme, fiziksel veri tabanı dizaynı çıkarma, fiziksel olarak veri tabanı oluşturma, Transact-SQL kullanarak sorgu yazma, Microsoft SQL Server kurulumu ve yapılandırılması, güvenlik yönetimi ve yapılandırılması, veri tabanı yönetimi ve bakımı, veri tabanı denetleme ve optimize etme işlerini üstlenir.
İlişkisel veri tabanı sistemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- BerkeleyDB
- DB2
- Informix
- Interbase
- Microsoft Access
- Microsoft Management Studio
- MySQL
- Oracle
- PgAdmin
- PostgreSQL
- Sybase
- Sysbase
Veri tabanı dilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Veri modelleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Veritabanında asıl önemli kavram, kayıt yığını ya da bilgi parçalarının tanımlanmasıdır. Bu tanıma şema adı verilir. Şema, veritabanında kullanılacak bilgi tanımlarının nasıl modelleneceğini gösterir. Bu modele veri modeli (İngilizce: data model), yapılan işleme de veri modelleme denir. En yaygın olanı ilişkisel modeldir (İngilizce: relational model). Bu modelde veriler tablolarda saklanır. Tablolarda bulunan satırlar (İngilizce: row) kayıtların kendisini, sütunlar (İngilizce: column) ise bu kayıtları oluşturan bilgi parçalarının ne türden olduklarını belirtir. Başka modeller (sistem modeli ya da ağ modeli gibi) daha belirgin ilişkiler kurarlar.
Veri tabanı yönetim sistem yazılımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alp,S., Özdemir,S. ve Kilitci, A. (2011). Veri tabanı yönetim sistemleri. İstanbul:Türkmen Kitabevi.
- MS access ilk ders: Veri tabanı nedir? . 10. 11. 2013 tarihinde 16 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. https://www.chip.com.tr/bilgisayarkursu/ms-access-ilk-ders_3109.html 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinden erişildi.
- Soyuyüce E., Hünkar T. ve Tabanlıoğlu S., Veri tabanı nedir? Veri tabanının oluşum süreci, https://silo.tips/download/uzmvethet-ebru-soyuyuce-uzmecz-tugba-hnkar-uzmkutsibel-tabanlioglu
- Usgurlu, Ü. B., Veri tabanı, veri madenciliği, veri ambarı, veri pazarı.
- Veri tabanı nedir?. 24. 11. 2013 tarihinde http://www.teknologweb.com/veri-tabani-nedir/2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinden erişildi.
Bilgisayar biliminin alt dalları | ||
|---|---|---|
| Matematiksel temeller | Matematiksel mantık · Kümeler kuramı · Sayı teorisi · Çizge teorisi · Tip teorisi · Kategori teorisi · Sayısal çözümleme · Bilgi teorisi · Kombinatorik · Boole cebiri |  |
| Hesaplama teorisi | ||
| Algoritmalar ve veri yapıları | ||
| Programlama dilleri ve derleyiciler | ||
| Eşzamanlı, paralel ve dağıtık sistemler | ||
| Yazılım mühendisliği | ||
| Sistem mimarisi | ||
| Telekomünikasyon ve ağ oluşturma | ||
| Veritabanları | Veritabanı yönetim sistemleri · İlişkisel veritabanı · SQL · İşlem yürütme · Veritabanı indeksleme · Veri madenciliği · Metadata (Üst veri) · Ana veri (Master data) | |
| Yapay zekâ | ||
| Bilgisayar grafikleri | ||
| İnsan-bilgisayar etkileşimi | Bilgisayar erişilebilirliği · Kullanıcı arayüzleri · Giyilebilir hesaplama · Yaygın bilişim · Sanal gerçeklik | |
| Bilimsel hesaplama | ||
Bilgisayar bilimi, ACM Hesaplama ve Sınıflandırma Sistemi'ne göre farklı konu ve alanlara ayrılabilir. | ||
| Türler | Nesne veritabanı (karşılaştırma) · Sütun yönelimli veritabanı yönetim sistemi · Belge yönelimli veritabanı · Grafik veritabanı · İlişkisel veritabanı · İlişkisel veritabanı yönetim sistemi · Anahtar-değer veritabanı · Bellek içi veritabanı · Çoklu model veritabanı · Bulut veritabanı · Aday anahtar · Yabancı anahtar · Ana anahtar · Superkey · Vekil anahtar |
|---|---|
| Kavramlar | Veritabanı · ACID · Armstrong'un aksiyomları · Codd'un 12 kuralı · CAP teoremi · CRUD · Null · Aday anahtarı · Yabancı anahtar · Süperanahtar · Vekil anahtar · Özel anahtar |
| Nesneler | İlişki (Tablo · Sütun · Satır) · Görünüm · Transaction · Trigger · Veritabanı dizini · Saklı yordam · Cursor · Kayıt · Aktarım · Partition |
| SQL | |
| Bileşenler | Eşzamanlılık denetimi · Veri sözlüğü · JDBC · ODBC · Sorgulama dilleri · Sorgu hızlandırıcı · Sorgu planı |
| İlgili konular | Veritabanı modelleri · Ayrıştırma · Veritabanında saklama · Dağıtık veritabanı · Federe veritabanı sistemi · Veri tutarlılığı · İlişkisel bütünlük · Bağıntısal cebir · İlişkisel hesap · İlişkisel model · Nesne-ilişkisel veritabanı · Hareket işleme |
Sistem - Sistemler bilimi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sistem türleri | |||||
| Teorik alanlar |
| ||||
| Sistembilimciler |
| ||||
 Kategoriler | |||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
