Vektörskop
Vektörskop, televizyon yayıncılığında renk türü ayarında kullanılan bir ölçü aletidir.
Renk sinyali
[değiştir | kaynağı değiştir]Analog televizyon yayıncılığında renk bilgisi aydınlık sinyali üzerine bindirilmiş yüksek frekanslı bir sinyal ile iletilir. PAL ve NTSC sistemlerinde bu sinyalin genliği renk doyumunu (canlı renkler yüksek doyumlu), fazı ise renk türünü belirler. Aynı zamanda hem genlik hem de faz bilgisini ileten modülasyon türüne karesel genlik modülasyonu (quam) denilir. Bu bilgilerin iletişim sırasında değişmesi görüntünün canlılığının veya renk türünün değişmesi anlamına gelir. Özellikle fazda ufak bir kayma ten renginin sarı veya kırmızı olması gibi istenmeyen bir sonuç verebilir. Bu sebeple faz her satır öncesinde gönderilen ve burst adı verilen bir pilot sinyalle denetlenir. Buna rağmen doğrusallık bozukluklarının yol açabileceği sorunlar saptanması ve gerekli ayar işlemlerinin yapılabilmesi için vektörskopla denetim yapılır.[1]
Test sinyali
[değiştir | kaynağı değiştir]Renkli televizyon test sinyali üç ana ve üç ara olmak üzere altı renkten oluşur. Bu renkler aydınlık seviyesine göre ekranda sıralanır. En yüksek aydınlık düzeyi sarıdadır. (% 89). Daha sonra sırasıyla, camgöbeği, yeşil, mor, kırmızı ve mavi (% 11) gelir. Bunlardan mavi, kırmızı ve yeşil ana renk, diğerleri ise ara renktir.[2]
Vektörskop şablonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Vektörskoplarda her rengi ifade eden vektörleri gösteren bir şablon vardır. Bu şablonda 3 temel (kırmızı, yeşil, mavi) ve 3 ara (sarı, camgöbeği ve mor) rengin yanı sıra börst fazı da gösterilir. Vektörlerin açısı renk türünü, uzunluğu ise doyumu (canlılık) ifade eder. Test yayını sırasındaki fazları 360 derecelik bir şablon üzerinde gösteren vektörskopta, renkler x ekseninden itibaren saatin tersi yönde şu şekilde sıralanır: Mor, kırmızı, sarı, yeşil, camgöbeği ve mavi. Mor ile yeşil arasında, kırmızı ile camgöbeği arasında, sarı ile mavi arasında 180 derecelik faz farkı vardır. Diğer renk türleri aralarda yer alır. Mesela turuncu kırmızı ile sarı arasındadır. Pastel renklerde vektörler canlı renklere oranla daha kısadır. Buna karşılık beyaz ve gri gibi nötr renklerde vektör uzunluğu (yani renk sinyali genliği) sıfırdır.
Ayrıca PAL sisteminde burst fazının iki satırda bir değiştirildiği için börst sinyaline ait iki vektör vardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Shootmavis sayfası". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- ^ Gordon j. Kingː Beginner's Guide to Colour Television, ISBN 0 408 00101 sf.74
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
