For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Tıva edebiyatı.

Tıva edebiyatı

Tuva'nın Edebiyatının etkin olduğu konum

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tuva ve dolayında Tuva edebiyatı etkindir

Rusya Federasyonu'nun Sibirya Federal Bölgesi birimlerinden Tuva Cumhuriyetinde, Çin'in batısında Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde, Moğolistan'da Bayölke'nin Ak Sayan beldesinde yaşayan Tıvalar'ın sözlü ve yazılı edebiyat ürünleridir. Ayrıca Tıvalar gibi Türk halkları içinde geçen Duhhalar, Hoton Türkleri, Tukalar, Tohfalar'ın sözlü ve yazılı edebiyatları da aynı edebiyat sahası içindedir.

Türklerin milli alfabesi olan Orhun Alfabesinin kullanılmaması sonucu uzun bir dönem sözlü edebiyat görülür. 20. yüzyıla kadar yazılı bir Tuva edebiyatı ürünü pek görülmez. 20. yüzyılda kurulan Tuva Halk Cumhuriyeti (Tıva Arat Respublikazı) Tuva edebiyatına da canlılık katar. Çok sayıda Tuva edebiyatçısı yetişir.

Türkçenin dallarından Tuva Türkçesi ile yazılmış olan kitaplar 21. yüzyılda basılmaya başlamıştır. Genel olarak Tuva Cumhuriyeti başkenti Kızıl'da basılan ve çevre bölgelerde de (Abakan, Novosibirsk) nadir olsa da basılan Tuva Türkçesinde yazılmış veya içinde Tuva Türkçesini anlatan eserlerin çoğunluğunu roman, şiir, hikâye türünde edebi eserler ve akademik çalışmalar oluşturur.

Çağdaş Yazılı Tuva Edebiyatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk hikâye Sambukay'ın Sözü (Sambukay'nın Çugaazı) eseri 1930 yılında Şın gazetesinde yayınlanır. Sovyet tesirinin hissedildiği yıllarda halkın gelecekteki mutlu hayatı, halkların ortak kaderi ve kardeşliği, sosyalizmin erdemleri konuları eserlerde işlenir. 1940'lı yıllarda Salçak Toka'nın İşçi Sözü (Arattın Sözü) romanı yayımlanır. 1946 yılında yayın hayatına başlayan Ulug-Hem (Ulu Kem, Yenisey) adlı edebiyat dergisinde birçok Tıvalı yazarın eserlerini yayınlar. 1951970 yıllarında ise Yuriy Künzegeş, Stefan Sarıgoğul, Sergey Pürbü dönemin önemli edebiyatçılarıdır. 1970-1990 yılları arası roman türü eserlerde artış görülmüştür. Dönemin yazarları arasında Kızılenik Kudajı, V. Serenoğul ve yine Stefan Sarıgoğul'u görmekteyiz.

Tuva dilinde kitap görüntüleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiir kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ünlü şair A.Darjay’ın Hayatın Güzü (Nazın Küzü) adlı şiir kitabı
  • Ünlü şair A.Darjay’ın Yaşamın Zor Bozkırı adlı şiir kitabı
  • Çurttalganın şiriin şölü, Aleksandr Darjay şiir defteri
  • Hek-Davan. Çocuklar için masal türü şiirler
  • Еkii, Hünüm. Şülüktеr. çеçеn çugааlаr. оçulgаlаr- еkеr-ооl, kеçil-ооl. kızıl . (Tuvaca şiirler ve metinler) tıvаnınñ nоm ündürеr çеri, 2004. 264 sayfa
  • Çañgıs Önçüm-uyan ırım (hikayеlеr-şiirlеr) / Yuriy Kunzеgеş/ 2002 Kızıl / 224 sayfa

İç bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıva Yazarları18 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Tıva edebiyatı
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?