Garsoniyer (film)
| The Apartment | |
 "Garsoniyer" (The Apartment) filminin sinema afişi. | |
| Yönetmen | Billy Wilder |
|---|---|
| Yapımcı | Billy Wilder |
| Senarist | Billy Wilder I.A.L. Diamond |
| Oyuncular | Jack Lemmon Shirley MacLaine Fred MacMurray |
| Müzik | Adolph Deutsch |
| Görüntü yönetmeni | Joseph LaShelle |
| Kurgu | Daniel Mandell |
| Stüdyo | The Mirisch Corporation |
| Dağıtıcı | United Artists MGM/UA Home Entertainment (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Romantik komedi, dram. |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1960 |
| Çıkış tarih(ler)i | 15 Haziran 1960, New York 23 Şubat 1961, İstanbul (Site Sineması) |
| Süre | 125 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $3 Milyon |
| Hasılat | $25 Milyon (Ocak 1970 'e kadar) |
| Diğer adları | Garsoniyer (Türkiye) La Garçonnière (Fransa) L'Appartamento (İtalya) El Apartamento (İspanya) Das Appartement (Almanya) |
Garsoniyer, 1960 ABD yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı The Apartment olan film 23 Şubat 1961 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.[1]
Filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini Billy Wilder yapmıştır. Wilder ayrıca I.A.L. Diamond ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır. Önemli rollerinde Jack Lemmon, Shirley MacLaine ve Fred MacMurray'in oynadıkları filmin siyah beyaz görüntüleri Joseph LaShelle'e aittir. Film 1961 yılında 10 dalda birden aday gösterildiği Oscar ödüllerinden "en iyi film", "en iyi yönetmen" ve "en iyi senaryo" da dahil olmak üzere 5 tanesini aldı. Filme aralarında Venedik Film Festivali'nin de olduğu birçok yarışmada 17 ödül daha verildi.
Bekâr evini iş arkadaşlarına ve patronlarına garsoniyer olarak kullandırtan bir sigortacının hikâyesinin anlatıldığı filmde arka planda da büyük şirketlerin çalışanlarını nasıl sömürdükleri ve yükselme hırsının insanları nasıl ahlaksızlaştırıp yozlaştırdığı anlatılmaktadır.
"Garsoniyer", 1994 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]New York'ta büyük bir sigorta şirketinin 31.000 çalışanından biri olan C.C. 'Bud' Baxter (Jack Lemmon) Manhattan'daki bekar evini şirketin üst düzey yöneticilerinin kaçamakları için kullanmalarına izin vermesi ile başarı basamaklarını olduğundan daha hızlı bir şekilde tırmanmaya başlar. Sonunda şirkette ikinci idareci asistanlığına kadar terfi eder. Durumdan yararlanmak isteyen başka yöneticiler de apartmanın anahtarını istemeye başlayınca trafik biraz sıkışır ve Baxter kendi dairesini neredeyse kullanamaz hale gelir. Son olarak şirketin patronu Jeff Sheldrake (Fred MacMurray)'ın Baxter'ın garsoniyerine götüreceği kızın, kendisinin de hoşlandığı asansör görevlisi Fran Kubelik (Shirley MacLaine) olduğunu öğrenmesi Baxter'ın kalbini kırar ama yine de evin anahtarını patronuna verir. Kubelik patronların eve 'attıkları' diğer kızlardan farklıdır. Gösterişsiz ve sessizdir. Masum ve melankolik bir görünüşü vardır, yaptığının farkında değildir sanki. Baxter umutsuz bir sevgi arayışı içindeki bu kıza tutulur. Sonunda bu yozlaşmış dünyanın başarısızlığa uğramış iki günahsızı Baxter ve Kubelik, bu badireyi tek parça halinde atlatmayı başarırlar.
Oyuncu kadrosu
[değiştir | kaynağı değiştir]| Aktör / Aktris | Karakter |
|---|---|
| Jack Lemmon | C.C. 'Bud' Baxter |
| Shirley MacLaine | Fran Kubelik |
| Fred MacMurray | Jeff D. Sheldrake |
| Ray Walston | Joe Dobisch |
| Jack Kruschen | Dr. Dreyfuss |
| David Lewis | Al Kirkeby |
| Hope Holiday | Mrs. Margie MacDougall |
| Joan Shawlee | Sylvia |
| Naomi Stevens | Mrs. Mildred Dreyfuss |
| Johnny Seven | Karl Matuschka |
| Joyce Jameson | Sarışın |
| Willard Waterman | Mr. Vanderhoff |
| David White | Mr. Eichelberger |
| Edie Adams | Miss Olsen |
Film hakkında notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Oyun yazarı Neil Simon Broadway müzikali "Promises, Promises"i bu filmden adapte ederek yazdı.Müzikal 1968-1972 yılları arasında 1281 kez sahnelendi.
- Bu film En İyi Film Akademi Ödülü kazanan son siyah-beyaz film olmuştur. Gerçi 1993 Schindler's List de aynı ödülü aldı, ama o filmde çok kısa da olsa renkli bölümler vardır.
- 2007 yılında Amerikan Film Enstitüsü bu filmi "Tüm zamanların en iyi filmleri" listesinde 93. sırada ilan etti.
- "Garsoniyer", her zaman IMDb'nin "en iyi 250 film" listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.[2]
- Filmin tema müziği İngiliz besteci Charles Williams 'ın bestesi olan The Jealous Lover'dır.
- 1988 yılında Meksikalı yönetmen Víctor Ugalde, Para que dure no se apure adı ile filmi yeniden çekmiştir.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazandığı Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1961 Oscar - En İyi Film Akademi Ödülü - Billy Wilder
- 1961 Oscar - En İyi Yönetmen Akademi Ödülü - Billy Wilder
- 1961 Oscar - En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü - Billy Wilder, I.A.L.Diamond
- 1961 Oscar - En İyi Kurgu Akademi Ödülü - Daniel Mandell
- 1961 Oscar - En İyi Sanat Yönetimi Akademi Ödülü - Alexandre Trauner, Edward G. Boyle
- 1961 BAFTA - En İyi Film Ödülü - Billy Wilder
- 1961 BAFTA - En İyi Yabancı Erkek Oyuncu Ödülü - Jack Lemmon
- 1961 BAFTA - En İyi Yabancı Kadın Oyuncu Ödülü - Shirley MacLaine
- 1961 Altın Küre - En İyi Komedi Filmi Ödülü
- 1961 Altın Küre - En İyi Erkek Oyuncu Ödülü - Jack Lemmon
- 1961 Altın Küre - En İyi Kadın Oyuncu Ödülü - Shirley MacLaine
- 1960 Venedik Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu Ödülü (Volpi Kupası) - Shirley MacLaine
- 1961 Laurel - En İyi Kadın Oyuncu Ödülü (Altın Defne)- Shirley MacLaine
- 1961 Laurel - En İyi Erkek Oyuncu Ödülü (Altın Defne)- Jack Lemmon
- 1961 Laurel - En İyi Komedi Filmi Ödülü (Altın Defne)
- 1994 ABD Ulusal Film Arşivi
- AFI (Amerikan Film Enstitüsü)'nin "100 Yılın 100 Filmi" listesinde 93. sırada bulunuyor.
Adaylıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1961 Oscar - En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Jack Lemmon
- 1961 Oscar - En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü - Shirley MacLaine
- 1961 Oscar - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Jack Kruschen
- 1961 Oscar - En İyi Görüntü Yönetmeni Akademi Ödülü - Joseph LaShelle
- 1961 Oscar - En İyi Ses Akademi Ödülü - Gordon Sawyer
- 1961 Altın Küre - En İyi Yönetmen Ödülü - Billy Wilder
- 1960 Venedik Film Festivali - En İyi Film Ödülü (Altın Aslan) - Billy Wilder
- 1961 Grammy - En İyi Soundtrack Albümü - Adolph Deutsch
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Garsoniyer
- Film hakkında İngilizce bilgi3 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Billy Wilder tarafından yönetilen filmler | |
|---|---|
| 1930'lar | Mauvaise Graine (1934) |
| 1940'lar | The Major and the Minor (1942) • Five Graves to Cairo (1943) • Double Indemnity (1944) • Death Mills (1945) • Yaratılan Adam (1945) • The Emperor Waltz (1948) • A Foreign Affair (1948) |
| 1950'ler | Sunset Bulvarı (1950) • Büyük Karnaval (1951) • Stalag 17 (1953) • Sabrina (1954) • The Seven Year Itch (1955) • Atlantik Fatihi (1957) • Love in the Afternoon (1957) • Witness for the Prosecution (1957) • Bazıları Sıcak Sever (1959) |
| 1960'lar | The Apartment (1960) · One, Two, Three (1962) • Sokak Kızı Irma (1963) • Kiss Me, Stupid (1964) The Fortune Cookie (1966) |
| 1970'ler | |
| 1980'ler | Buddy Buddy (1981) |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
