Piyotr Lavroviç Lavrov
Tam adı	Piyotr Lavroviç Lavrov
Doğumu	14 Haziran 1823(1823-06-14), Melekhovo, Pskov Valiliği, Rusya
Ölümü	6 Şubat 1900 (76 yaşında) Paris, Fransa
Çağı	19. yüzyıl felsefesi
Bölgesi	Rus felsefesi
Okulu	Narodnik

Piyotr Lavroviç Lavrov (Rusça: Пётр Лаврович Лавров), (14 Haziran 1823 – 6 Şubat 1900) Narodnizm teorisyeni, filozof, politik-yazar ve sosyolog.

Askeri akademiye katıldı ve, 1842 yılında subay olarak mezun oldu. Doğa bilimleri, tarih, mantık, felsefe ve psikoloji konularında bilgili ve yetkin bir kişiydi. Ayrıca yirmi yıl kadar matematik eğitmenliği de yaptı.

Lavrov, 1862 yılında devrimci harekete katıldı. Eylemleri; daha sonra oradan yurt dışına kaçacağı Ural Dağlarında sürgün olmasına sebep olmuştur. Fransa’da, Antropoloji Topluluğu’na üye oldu. Gençliğinde Avrupa’daki sosyalist fikirlerin etkisinde kaldı. Paris’teyken, kendini tamamen sosyalist devrimci harekete adamıştı. 1870’te, Birinci Enternasyonal’in Ternes seksiyonuna üye oldu. Paris Komünü’nün başlangıcında da bulundu; daha sonra uluslararası destek yaratabilmek umuduyla yurt dışına çıktı.

Lavrov, 1872’de Zürih’e vardı; Bakunin’in “Rus Kolonisi”nin düşmanı oldu. Lavrov; devrim fikrinden daha çok reforma meğilliydi; ya da reformun daha etkili bir yol olduğunu düşünüyordu. Lavrov; Peter Tkaçev ve onun gibi suikastçı devrimcilerin karşısında duruyordu. Hükûmet darbesi sonrasında, suikastçı sosyalist topluluğun kitle desteği olmadan bir işe yaramayacağını, söylüyordu. Halkı devrimden önce ve sonra eğitmek fikrini savundu. 1872’de, İleri! isimli bir dergi kurdu. İlk sayı, Ağustos 1873’te çıktı. Lavrov bu dergiyi, Rusya’nın farklı tarihi gelişimi üzerine yaptığı analizleri halka duyurmak için kullanıyordu.

Lavrov, 40 yıldan daha fazla üretken yazarlık yaptı. Hegel Felsefesi ve Pratik Felsefe Problemleri Dersleri adında iki yapıtı vardır. Sürgündeyken, sosyalist bakış açısını değerlendirdi. Mirtov mahlasıyla, Tarihi Mektuplar’ı yazdı. Mektuplar, Rus devrimci hareketinde büyük etkiler yarattı.

Lavrov’un düşüncesine göre, sosyalizm, Batı Avrupa tarihi gelişiminin sonal ürünü olacaktı. Ona göre; burjuvazi kendi yıkım tohumlarını içinde barındırıyordu. “Lavrov devrimci kariyerine; geleceğin, maddi koşullar tarafından zorunlu olarak, Batı Avrupa bilimsel sosyalizmine ait olduğunu varsayarak başladı.” Lavrov; Rusya’daki tarihi gelişimin, Batı Avrupa’dan önemli ölçüde farklı olduğunu düşünüyordu. Ama yine de, Rusya’nın daha büyük Avrupa sosyalist hareketine dahil olmasını umuyordu.

Lavrov Rusya’nın tarihi gelişimi üzerine yaptığı analizde; Rusya’nın farklı tarihi gelişiminin asıl özünü; olgunlaşmamış feodal yapısıyla ve bunun daha gelişkin sonuçlarıyla açıklamıştı. Rusya, Avrupa’nın olağan gelişiminden, 13. yüzyılda Moğol fetihleri dolayısıyla yalıtık kalmıştı. 1870'te, Lavrov, Batı Avrupa ile Rusya’yı; ekonomik, politik ve sosyal gelişim yönünden karşılaştıran bir çalışma yayımladı.

Tarihi araştırma ve analizlerine rağmen; hala Rusya’da sosyalist devrimin olanaklı olduğunu düşünüyordu. Aynı dönemden, Georgi Plehanov, sosyalist devrimin, ancak devrimci işçi partisinin inşasıyla başarılı olabileceğine inanıyordu. Yine Plehanov, Rusya’nın bekleyip, Batı Avrupa ile aynı tarihi gelişimi tecrübe etmesini savundu. Lavrov bu bakış açısını reddetti; Rusya’daki öznel koşullara rağmen, temel devrimci taktiklerle, burada sosyalizmin kurulabileceğine inandı.

Wikimedia Commons'ta Pyotr Lavrov ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.