Pasteur Enstitüsü (Fransızca: Institut Pasteur), Fransa merkezli bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Vakfın kuruluş amacı özellikle biyoloji, mikroorganizmalar, hastalıklar ve aşılar hakkında araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektir. Kurum ismini kendi zamanında modern tıp alanında önemli katkıları olan, pastörizasyon mucidi, şarbon basili ve kuduz virüsü için aşı geliştiren Louis Pasteur'den almaktadır. Enstitü 4 Haziran 1887 tarihinde kurulmuş ve 14 Kasım 1888 tarihinde hizmete açılmıştır.

Bir yüzyılı aşkın süredir Pasteur Enstitüsü bulaşıcı hastalıklara karşı savaşta ön planda olmuştur. Paris merkezli bu dünya çapındaki biyomedikal araştırma kuruluşu 1983 yılında AIDS hastalığına neden olan HIV virüsünü ilk kez izole eden merkezdir. Uzun yıllardır difteri, tetanos, tüberküloz, çocuk felci, grip, sarıhumma ve veba gibi bazıları öldürücü olan hastalıkları kontrol etmek için tıp bilimindeki araştırma ve keşiflerden sorumlu olmuştur. 1908 yılından bu yana, sekiz Pasteur Enstitüsü araştırmacısı bilim insanı çalışmalarıyla Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır. 2008 yılında ise bu ödülü iki Pasteur Enstitüsü araştırmacısı paylaşmıştır.

• Emile Roux ve Alexandre Yersin: Corynebacterium diphtheriae'nin etki mekanizması keşfetti ve antitoksinler ile difteri tedavisini keşfettiler;
• Alexandre Yersin: 1894 yılında veba mikrobu Yersinia pestis'i keşfetti;
• Paul-Louis Simond: 1898 yılında pirelerin veba iletiminde rolünü ortaya çıkardı;
• Albert Calmette ve Camille Guerin: Lille Pasteur Enstitüsü'nde Tüberküloz basili Mycobacterium tuberculosis kültürünü gerçekleştirdiler ve 1921 ilk etkili tüberküloz aşısını buldular (BCG veya Bacillus Calmette-Guerin aşısı);
• Alphonse Laveran: Protozoanların hastalık etkeni olarak rolü üzerine yaptığı araştırmalar için 1907'de Nobel Ödülü aldı (özellikle sıtma hematozoon keşfi nedeniyle);
• İlya İlyiç Mechnikov: bağışıklık sistemi üzerine bilimsel anlayışa katkılarından dolayı 1908 yılında Nobel Ödülü aldı
• Constantin Levaditi ve Karl Landsteiner 1910 yılında çocuk felci etkeni virüsü gösterdiler;
• Félix d'Herelle: 1917 yılında sadece bakteri içinde yayılan bir virüs olan bakteriyofajı keşfetti;
• Jules Bordet: bağışıklık sistemi üzerine buluşları için 1919 yılında Nobel ödülü aldı;
• Charles Nicolle: tifüs iletiminde bitlerin rolünü keşfi ile 1928 yılında Nobel ödülü aldı;
• Jean Laigret 1932 yılında sarıhumma için ilk aşıyı geliştirdi;
• André Lwoff 1951 yılında Provirüsleri keşfetti;
• Pierre Lépine 1954 birinde ilk antipolio aşılarından birini geliştirdi;
• Jean-Pierre Changeux 1970 yılında ilk bulunan nörotransmitter reseptörü olan asetilkolin reseptörünü izole etti,
• Luc Montagnier, Françoise Barre-Sinoussi ve arkadaşları 1983 ve 1985 yılında HIV virüsünü keşfettiler. 2008 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ile onurlandırıldılar.

Enstitünün Uluslararası ağı aşağıdaki şehirlerde ve ülkelerde mevcuttur:

• Cezayir, Cezayir
• Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
• Brüksel, Belçika
• São Paulo, Brezilya
• Phnom Penh, Kamboçya
• Dakar, Senegal

• Lille, Fransa
• Pointe-à-Pitre, Guadeloupe
• Cayenne, Fransız Guyanası
• Ho Chi Minh City, Nha Trang ve Hanoi, Vietnam
• Tahran, İran: (İran Pasteur Enstitüsü)
• Abidjan, Fildişi Sahili
• Tananarive, Madagaskar
• Kazablanka, Fas
• Nouméa, Yeni Kaledonya
• Sankt-Peterburg, Rusya
• Tunus, Tunus
• Atina, Yunanistan
• Montevideo, Uruguay
• Sofya, Bulgaristan
• Bükreş, Romanya
• Niamey, Nijer
• Yaounde, Kamerun
• Seul, Güney Kore
• IPS22 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şanghay, Çin
• Pasteur Vakfı 2 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York, ABD
• Kanada Pasteur Vakfı, Montreal, Kanada
• Hong Kong Üniversitesi - Pasteur Araştırma Merkezi 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hong Kong, Çin
• Hindistan Pasteur Enstitüsü, Coonoor, Hindistan [1]

• Gascar, Pierre. La Strada di Pasteur, Jaca Book, Milano 1991. ISBN 88-16-40291-1.
• Hage, Jerald and Jonathon Mote. "Transformational Organizations and a Burst of Scientific Breakthroughs," Social Science History(2010) 34#1 pp 13–46. online
• Reynolds, Moira Davison. How Pasteur Changed History: The Story of Louis Pasteur and the Pasteur Institute (1994)
• Seidel, Atherton. "Chemical research at the Pasteur Institute," Journal of Chemical Education, (1926) 3#11, p 1217+ DOI: 10.1021/ed003p1217
• Weindling, Paul. "Scientific elites and laboratory organization in fin de siècle Paris and Berlin: The Pasteur Institute and Robert Koch’s Institute for Infectious Diseases compared," in Andrew Cunningham and Perry Williams, eds. The Laboratory Revolution in Medicine (Cambridge University Press, 1992) pp: 170–88.

• Pasteur Institute official site
• Monod, J.: The Pasteur Institute16 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Nobel Foundation.
• 1890-07-05: M. PASTEUR IN HIS CABINET AT THE PASTEUR INSTITUTE PARIS.
• Annales de l'Institut Pasteur 11 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Gallica, the digital library of theBnF
• The History of Institut Pasteur
• Fondation Mérieux 31 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Institut Pasteur Montevideo, Uruguay 27 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

g t d Biyoloji tarihi
Alanlar, disiplinler	Zirai bilim Anatomi Biyokimya Biyoteknoloji Botanik Ekoloji Evrim düşüncesi Genetik Jeoloji İmmünoloji Tıp Model organizmalar Moleküler biyoloji Moleküler evrim Paleontoloji Pikoloji Bitki sistematiği RNA biyolojisi Zooloji (1859-günümüz) Zooloji (1859 öncesi)
Enstitüler	Cold Spring Harbor Laboratory Laboratory of Molecular Biology Marine Biological Laboratory Max Planck Topluluğu Pasteur Enstitüsü Rockefeller Üniversitesi Rothamsted Research Stazione Zoologica Anton Dohrn Woods Hole Oceanographic Institute
Teoriler, kavramlar	Hastalık yapıcı mikrop teorisi Santral dogma Darwinizm Büyük varlık zinciri Yaşam hiyerarşisi Lamarkizm Bir gen bir enzim hipotezi Eobiont RNA dünyası hipotezi Dizi hipotezi Kendiliğinden oluşum Miazma teorisi
Tarihî	Klasik Antik Çağ Aristoteles Aristoteles'in biyolojisi Üretim ve Yolsuzluk Üzerine Historia animalium Teofrastus Historia Plantarum Dioskorides Pedanius De materia medica Galen Rönesans, Yeni Çağ Conrad Gessner Historia animalium Andreas Vesalius De Humani Corporis Fabrica Libri Septem William Harvey De Motu Cordis Frederik Ruysch Jan Swammerdam Antonie van Leeuwenhoek Regnier de Graaf Marcello Malpighi Robert Hooke Micrographia Francesco Redi Evrim 19. yüzyıl Linnaeus Systema Naturae Georges-Louis Leclerc Histoire Naturelle Lamarck Philosophie Zoologique Humboldt Charles Lyell Principles of Geology Charles Darwin Türlerin Kökeni İnsanın Türeyişi Gregor Mendel Alfred Russel Wallace Henry Walter Bates Modern sentez William Bateson Theodosius Dobzhansky Genetics and the Origin of Species R. A. Fisher E.B. Ford J. B. S. Haldane Ernst Mayr Thomas Hunt Morgan George Gaylord Simpson Hugo de Vries Sewall Wright Günümüz Stephen Jay Gould William Donald Hamilton Lynn Margulis Aleksandr Oparin George C. Williams Carl Woese Mikrobiyoloji Ferdinand Cohn Alexander Fleming Felix d'Herelle Robert Koch Louis Pasteur Martinus Beijerinck Lazzaro Spallanzani Sergei Winogradsky Gelişim biyolojisi, evrimsel gelişim Karl Ernst von Baer Gavin de Beer Sean B. Carroll Scott F. Gilbert Walter Gehring Ernst Haeckel François Jacob Edward B. Lewis Jacques Monod Christiane Nüsslein-Volhard Eric F. Wieschaus E. B. Wilson Genetik, Moleküler biyoloji Deneyler Griffith (1928) Luria-Delbrück (1943) Avery-MacLeod-McCarty (1944) Miller-Urey (1952) Hershey-Chase (1952) Meselson-Stahl (1958) Crick, Brenner et al. (1961) Nirenberg-Matthaei (1961) Nirenberg-Leder (1964) Kişiler Barbara McClintock George Beadle Seymour Benzer Rosalind Franklin Photo 51 James Dewey Watson ve Francis Crick "Molecular structure of Nucleic Acids" Linus Pauling "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease" Fred Sanger Max Perutz John Kendrew Sydney Brenner Joshua Lederberg Walter Gilbert Kary Mullis Emmanuelle Charpentier Jennifer Doudna Ekoloji Rachel Carson Frederic Clements Charles Elton Henry Gleason Arthur Tansley Eugenius Warming Etoloji Nikolaas Tinbergen Karl von Frisch Konrad Lorenz Frans de Waal Jane Goodall İvan Pavlov
İlgili konular	Bilim tarihi Biyoloji felsefesi Teleoloji Etnobotanik Öjenik Yaratılış-evrim tartışmasının tarihi İnsan Genom Projesi Humboldtçu bilim Doğa tarihi Doğa felsefesi Doğal teoloji Din ve bilim arasındaki ilişki Biyoloji ve organik kimyanın zaman çizelgesi
Kategori