Otobiyografik hafıza
Otobiyografik hafıza, epizodik (kişisel deneyimler ve belirli nesneler, belirli zaman ve yerde deneyimlenen insanlar ve olaylar) ve anlamsal (dünya hakkında genel bilgi ve gerçekler) hafızanın bir kombinasyonuna dayanan, bireyin hayatından hatırlanan bölümlerden oluşan bir bellek sistemidir.[1] Bu nedenle bir tür açık bellek olarak kabul edilir .
Conway ve Pleydell-Pearce (2000), otobiyografik belleğin, otobiyografik bir bilgi tabanı ve çalışan benlikten oluşan kavramsal bir model olan bir öz-hafıza sistemi (SMS) içinde inşa edildiğini öne sürmüştür.[2]
Otobiyografik bilgi tabanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Otobiyografik bilgi tabanı, benliğin ne olduğu ve benliğin ne olabileceği hakkında bilgi sağlamak için kullanılan benlik bilgisini içerir.[3] Bu bilgiler üç geniş alana ayrılmıştır: yaşam süreleri, genel olaylar ve olaya özel bilgi.[2]
Yaşam süreleri, bireyin yaşamındaki ayırt edilebilir ve temalı bir zamana ilişkin genel bilgilerden oluşur. Örneğin okulda geçirilen süre (okul teması) veya iş gücüne giriş (iş teması). Ömür dönemlerinin belirgin bir başlangıcı ve bitişi vardır ancak bunlar genellikle belirsizdir ve örtüşür.[2] Yaşam boyu dönemler, ilgili faaliyetler, ilişkiler ve konumlar gibi o dönemin özelliklerine ilişkin tematik bilgilerin yanı sıra dönemin süresine ilişkin zamansal bilgileri içerir.[2] Bu dönemlerdeki tematik bilgiler, kişisel tutumları veya hedefleri yansıtabilecek daha geniş temalar altında bir araya getirmek için kullanılabilir.[2] Örnek olarak, "işimi kaybettiğimde" temalı bir yaşam dönemi, "benim için her şeyin yokuş aşağı gittiği zamanlar" veya "hayatımdaki küçük aksilikler" gibi daha geniş bir kategoriye girebilir.
Genel olaylar, yaşam sürelerinden daha spesifiktir ve tekrarlanan olayların veya bir dizi ilgili olayın tek bir temsilini kapsar.[2] Genel olaylar, ortak bir temaya sahip kümeler halinde gruplanır, böylece genel bir olayın bir anısı geri çağrıldığında bellekteki diğer ilgili olayların hatırlanmasına yol açar. Bu hatıra kümeleri genellikle kişisel hedeflere ulaşma veya ulaşmama teması etrafında oluşur.[2] "İlk kez" başarılar veya durumlar kategorisine giren genel olaylar kümeleri, ilk kez romantik bir partnerle öpüşme veya ilk kez bir top maçına gitme gibi belirli bir canlılığa sahip görünürler.[4] Bu hedefe ulaşma anıları, bir becerinin ne kadar kolay kazanılabileceği veya bireyin belirli görevler için başarı ve başarısızlık oranları gibi benlikle ilgili önemli bilgileri aktarır.[2]
Olaya özgü bilgi, bireysel olaylar hakkında, genellikle görsel imgeler ve duyusal-algısal özellikler biçiminde canlı ve ayrıntılı bilgilerdir.[2] Burada yüksek ayrıntı seviyeleri çok hızlı bir şekilde kaybolur, ancak belirli olaylar için belirli anılar daha uzun süre dayanma eğilimindedir.[5] Kaynak olaylar (uzun vadeli hedeflere giden yolun başlangıcını işaretleyen olaylar), dönüm noktaları (planları orijinal hedeflere yeniden yönlendiren olaylar), temel olaylar (bireyin inançlarını ve hedeflerini onaylayan olaylar) ve benzer olaylar (geçmiş olaylar) bellek bozulmasına direnecek olan olaya özel belleklerdir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Williams, H. L., Conway, M. A., & Cohen, G. (2008). Autobiographical memory. In G. Cohen & M. A. Conway (Eds.), Memory in the Real World (3rd ed., pp. 21-90). Hove, UK: Psychology Press.
- ^ a b c d e f g h i Conway (2000). "The construction of autobiographical memories in the self-memory system". Psychological Review. 107 (2): 261-288. doi:10.1037/0033-295x.107.2.261. PMID 10789197. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "ConwayPearce" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Conway (2005). "Memory and the self". Journal of Memory and Language. 53 (4): 594-628. doi:10.1016/j.jml.2005.08.005.
- ^ Robinson, J. A. (1992). First experience memories: Contexts and function in personal histories. In M. A. Conway, D. C. Rubin, H. Spinnler, & W. A. Wager (Eds.), Theoretical perspectives on autobiographical memory (pp. 223-239). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- ^ a b Pillemer (2001). "Momentous events and the life story". Review of General Psychology. 5 (2): 123-134. doi:10.1037/1089-2680.5.2.123.
| Temel kavramlar | |
|---|---|
| Uzun süreli hafıza | Aktif hatırlama • Otobiyografik hafıza • Deklaratif hafıza • Epizodik hafıza •Açık hafıza • Flaş bellek • Hipertimezi • Kapalı hafıza • Anlamlı öğrenme • Prosedürel hafıza • Ezberci öğrenme • Seçici tutma • Semantik hafıza • Dilin ucu |
| Kısa süreli hafıza | |
| Duyusal hafıza | |
| Unutkanlık | Amnezi • Anterograd amnezi • Çocukluk amnezisi • Bozunma teorisi • Unutma eğrisi •Girişim teorisi • Hafıza inhibisyonu • Motiveli unutma • Posttravmatik amnezi • Psikojenik amnezi • Bastırılmış hafıza • Retrograd amnezi • Seçici hafıza kaybı • Geçici global amnezi •Silah odaklanması |
| Araştırmalar | Hafıza sanatı • Hafıza ve yaşlanma • Olağanüstü hafıza • İndirek hafıza testleri •Alışveriş merkezinde kaybolma tekniği • Hafıza bozuklukları • Hafıza inceleme yöntemleri • Hafızanın 7 Günahı |
| İlişkili kavramlar | Dalgınlık • Atkinson–Shiffrin hafıza modeli • Konfabulosyon • Bağlam bağımlı hafıza •Kriptomnezi • Alkolün hafızaya etkisi • Duygu ve hafıza • Exosomatic hafıza • Flashback • Serbest geri çağırma • İstemsiz hafıza • İşleme etkisi düzeyleri • Hafıza ön yargıları listesi • Hafıza ve yaşlanma • Gelecekte hafıza • hafıza ve travma • Metahafıza •Nimonik • Kas hafızası • Astarlama • Prospektif hafıza • Hafıza kurtarma terapisi • Retrospektif hafıza • Uyku ve hafıza • Kaynak izleme hatası • Hafıza gelişimi |
| Kültür ve toplum | Kültürel hafıza • Yanlış hatırlama sendromu • Bellek siyaseti • Shass Pollak •Transaktif bellek • Bellek ve sosyal etkileşimler • Hafıza sporu • Dünya Hafıza Şampiyonası |
| Önemli insanlar | Robert A. Bjork • Stephen J. Ceci • Susan Clancy • Hermann Ebbinghaus • Sigmund Freud • Patricia Goldman-Rakic • Jonathan Hancock • Judith Lewis Herman • HM(hasta) • Ivan Izquierdo • Marcia K. Johnson • Eric Kandel • KC(hasta) •Elizabeth Loftus • Geoffrey Loftus • James McGaugh • Paul R. McHugh • George Armitage Miller • Brenda Milner • Lynn Nadel • Dominic O'Brien • Ben Pridmore • Henry L. Roediger III • Steven Rose • Cosmos Rossellius • Daniel Schacter • Richard Shiffrin • Arthur P. Shimamura • Andriy Slyusarchuk • Larry Squire • Susumu Tonegawa • Anne Treisman • Endel Tulving • Robert Stickgold |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
