Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî
| Makale serilerinden |
 |
Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî İsmâil’îyye mensuplarınca İsmâilîlik hudutları dışına taşmakla ve İsmâilîyye mezhebinin ana yolundan ayrılmakla suçlanan, Hindistan Bâtınîliği'nin yaratıcısı.
Yaşamı ve fikirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fâtımîler tarafından Hindistan'a İsmâil’îyye mezhebini yaymak maksadıyla Dâ’î olarak atandı. İsmâilîyye öğretilerini İmâm Vâfî ʿAhmed (ʿAbd Allâh bin Muhammed)'den öğrendi. "Kelimât-ı İsmîyye" adı da verilen Bâtıni ilimlerde bir hâyli zirveye tırmandı. Ama daha sonraları İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)'nın nazârîyyesi hûdutlarının dışına çıkmağa ve kendisine hâs Bâtıni te'villerde bulunmağa başladı.
Keyyâl’îyye fırkası
[değiştir | kaynağı değiştir]Cenâb-ı Hakk'ın insanı Ahmed isminin şekline uygun olarak yarattığını ve kendisinin Kâim olduğunu ileri süren "Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî" taraftarlarının oluşturduğu Gâl’îyye mezhebi.
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Vâfî ʿAhmed onun İsmâil’îyye i'tikadına aykırı yürüttüğü propagandayı öğrendiğinde kendi tâkipçilerine ondan uzak durmalarını sağlık verdi. Buna mukâbil de "Ahmed bin el-Keyyâl" Vâfî ʿAhmed'in hakkında uyguladığı tedbirleri öğrenince, önce kendi bağlarını tamamıyla Vâfî ʿAhmed'ten kopardı, daha sonra da kendisini imâm ve yeryüzünde barışı tesis edecek olan beklenen Mehdî ( Kâ'im ) olarak ilân etti.[1]
Ölümü ve sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Keyyâl’îyye adıyla anılan hizbî oluşturan, İbn el-Keyyâl bir süre sonra Hicrî 207 / M. 822 yılında kendi taraftarları tarafından öldürüldü. Ölümünden sonra kurduğu mezhebin taraftarları tekrar İsmâil’îyye saflarına geri döndüler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Şehristânî, "Kitab al-milal wa'l-nihal" Sahife 17.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ahmad bin al-Kayyal al-Khasibi 16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
