Jenerik marka
Jenerik markalar (veya ürün adı olmuş markalar) bir ticari markanın adının bir süre sonra ürünün adının yerine geçmesi durumudur.
Çok bilindik bir ürün markasının zamanla o ürünün adının yerine geçmesi ve halk arasında ağız alışkanlığıyla o ürün adı yerine sürekli olarak bilindik markanın adının telâffuz edilmesi hem Türkiye'de hem de dünyada sıklıkla rastlanan bir durumdur. Örneğin bütün tıraş bıçaklarının, markaları farklı farklı olsalar da "jilet" olarak adlandırılmaları gibi. Oysa jilet aslında ik kez 1901'de ABD'de ortaya çıkmış tescilli bir tıraş bıcağı markasıdır (yazılışı: "Gilette").[1]
Bu ve bunun gibi markalar rekabetin daha az yoğun olduğu dönemlerde pazara girdikleri ve bazıları da pazarda alanlarındaki ilk markalardan oldukları için ilk etapta önemli pazar payları elde ettiler. Pazara ilk giren bu ürünlerin tescilli marka isimleri bir süre sonra bulundukları kategorideki ürünün adının yerine geçtiler, yani bu markalar 'pazarlama diliyle' artık birer “jenerik marka” haline geldiler.[1]
Söz konusu markalardan bazıları artık piyasadan silinmiş de olsalar, adını verdikleri ürünle özdeşleşen marka adları halâ kullanılmaya devam etmektedir. Örneğin Türkiye'de "Blue Jean" yerine kullanılan "Kot" ismi aslında İzmir'de bu tür pantolonları üretmiş olan "Muhteşem Kot" adlı firmanın Kot Pantolonları’ndan gelmektedir. Bu firma ve yine onun gibi bilinirlik oranları yüksek olan "Shelltox", "Vim" gibi bir dönemin önemli markaları bugün piyasada olmasalar da adlarını verdikleri ürün grupları halâ onların adı ile anılmaktadır.[2]
Dünya markaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zipper - Tüm fermuarlar için kullanılabiliyor.
- Gillette (jilet) - Tıraş bıçağı
- Vespa - Scooter tipi motosiklet
- Lacoste (lakost) - Tişört
- Teflon - Yapışmayı önleyici kaplama malzemesi
- Jeep (cip) - Arazi aracı
- Atari - Oyun konsolu
- Chicklett - Sakız[2]
- Rimel - Maskara[2]
- Vaseline (vazelin) - Nemlendirici cilt kremi[2]
- Nivea- Krem
- Thermos (termos)- Isı transferi olmayan izolasyonlu kap.
- Vicks (viks)- Mentollü krem
- Jacuzzi - Banyo teknesi
- Champagne (Şampanya) - Fransa'nın aynı adlı bölgesinde üretilen köpüklü şarap
- Cognac (Konyak) - Özel bir Brendi markası olmasına rağmen tüm brendiler için kullanılabiliyor.
- Frisbee - Plastik oyun diski
- Walkman ve Discman
- Zeplin - Hava balonu
- Zippo - Benzinli çakmak
- Plexiglas - Şeffaf plastik malzeme
- Nylon
- Polaroid - Anında fotoğraf çıkaran kamera ve filmi
- Corn Flakes - Mısır gevreği
- Aspirin - Ağrı kesici
- Kleenex - Kağıt mendil.
- Scotch tape - Şeffaf yapıştırma bandı, 3M firmasının tescilli marka adı.
- Tupperware - Plastik saklama kabı.
- Hula hoop - Plastik oyun çemberi.
- Hoover - Elektrikli süpürge.
- Cif - Temizlik malzemesi
Türkiye markaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 404 - Sıvı yapıştırıcı
- Camsil - Cam silmekte kullanılan püskürtmeli temizlik ürünü
- Çokokrem - Kakaolu fındık kreması
- Daksil - Elle yazılmış bir metin, daktilo veya yazıcı çıktısı üzerinde düzeltme yapmaya yarayan sıvı veya şerit beyazlatıcı
- Fanta - Turunçgil, özellikle portakal özlü gazlı içecek
- Cif - Yüzey temizleyici
- Haşema - Uzun paçalı mayo
- Kalekim - Fayans yapıştırıcısı
- Klorak - Çamaşır suyu
- Kola - Afrika kökenli bir bitkiden yapılan gazlı, kafeinli, şekerli bir içecek
- Likra (Lycra)- Spandex (elastan) elastomer lifinin ticari adıdır.
- Pril - Bulaşık deterjanı
- Prit (Pritt) - Kâğıt yapıştırıcısı
- Sunta - Preslenmiş talaştan yapay ahşap plaka
- Gırgır - Mekanik süpürge
- Oralet - Meyve özlü sıcak içecek
- Selpak - Kâğıt mendil
- Chiclets (Ciklet) - Tüm sakızlar için kullanılıyor
- UFO - Infrared ısıtıcı
- Kalebodur - Seramik kaplama malzemesi
- Aygaz - LPG tüpü ve bu yakıtla çalışan ocak ve tüpü
- UHU - Sıvı yapıştırıcı
- Nescafe - Çözünebilir hazır kahve
- Orkid - Hijyenik kadın bağı, ped
- Hilti - Kırıcı, delici el aletleri[3]
- Vileda - Toz alıcı temizlik malzemesi
- Pimapen - Plastik doğrama, PVC pencere
- Sana - Margarin
- VIM - Temizleme tozu
- Mintax - Deterjan
- Bankamatik - ATM
- Karper - Üçgen eritme peyniri[4]
- Permatik - Tıraş bıçağı
- Kot - Blucin
- Shelltox - İnsektisit (Sinek/böcek öldürücü)
- Omo - Çamaşır deterjanı
- Atari - Video oyunu
- Cip (Jeep) - Arazi aracı
- Zodyak (Zodiac) - Kauçuk deniz botu
- Borcam - Isıya dayanıklı cam mutfak kabı
- Seloteyp - Şeffaf bant yapıştırıcı
- Kolonya (Eau de Cologne) - Alkollü tuvalet parfümü
- Post-It - Yapışkan not kâğıdı
- Vespa - Motosiklet
- Formica (formika) - Ahşap veya plastik laminat kaplama.
- Frigidaire (frijider) - 1960'lara kadar bütün buzdolapları bu adla anılıyordu.
- Jet Ski - Motorlu su kızağı, aslında Kawasaki firmasına tescilli marka adı.
- Tupperware (tapır) - Plastik saklama kabı.
- Hula hoop - Plastik oyun çemberi. Wham-O firmasına kayıtlı oyuncak Türkiye'de de aynı adla anıldı.
- Photoshop - Adobe firmasının yazılımı. Daha çok fiil olarak kullanılıyor (fotoşoplamak)
- Jelibon- Sığır jelatini içeren şekerleme. Haribo gibi başka markalar olmasına rağmen hepsi "jelibon" olarak anılıyor. Jenerik adı ABD'de "jelly beans".
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b "Jenerik Markanın Sonu mu Geliyor". capital.com.tr. 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
- ^ a b c d "Selpak Onun Markası". fasulyeden.com. 30 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
- ^ "Haberlerde Adının Geçmesi Hilti'yi Yaralıyor" 29 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe). marketingturkiye.com.tr. 29 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından 29 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. arşivlendi. Erişim tarihi 29 Mayıs 2018
- ^ "Milliyet Gazetesi/Business". milliyet.com.tr. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
- Genel
- Oğuz, Betül Bülbül (Güz 2016). "Jenerik Markalar ve Marka Sözcükler: Yapısalcı Dilbilim Yöntemi İle Bir İnceleme" (PDF). Dil Araştırmaları, 19. ss. 101-110. ISSN 1307-7821. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
