For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Harry S. Truman.

Harry S. Truman

Harry S. Truman
Resmî portre, 1945
33. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
12 Nisan 1945 - 20 Ocak 1953
Başkan Yardımcısı Yok (1945-49)
Alben W. Barkley (1949-53)
Yerine geldiği Franklin D. Roosevelt
Yerine gelen Dwight D. Eisenhower
34. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
Görev süresi
20 Ocak 1945 - 12 Nisan 1945
Başkan Franklin D. Roosevelt
Yerine geldiği Henry A. Wallace
Yerine gelen Alben W. Barkley
Missouri Senatörü[1]
Görev süresi
3 Ocak 1935 - 17 Ocak 1945
Yerine geldiği Roscoe C. Patterson
Yerine gelen Frank P. Briggs
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Mayıs 1884(1884-05-08)
Lamar, Missouri, ABD
Ölüm 26 Aralık 1972 (88 yaşında)
Kansas City, Missouri, ABD
Partisi Demokratik
Evlilik(ler) Bess Wallace Truman
Çocuk(lar) Margaret
Bitirdiği okul Missouri–Kansas City Üniversitesi (bıraktı)
Mesleği Tuhafiyeci, Çiftçi
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  ABD
Branşı Missouri Ulusal Muhafızları
Amerika Birleşik Devletleri Ordusu
Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Yedek Kuvvetleri
Hizmet yılları 1905-1911
1917-1919
1920-1953 (Yedek)
Rütbesi Binbaşı
Albay (Yedek)
Komutası D Bataryası, 129. Topçu, 60. Tugay, 35. Piyade Tümeni
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
 •Batı Cephesi

Harry S. Truman[2] (d. 8 Mayıs 1884 - ö. 26 Aralık 1972), Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. başkanıdır. Göreve 1945 yılında o zamanki başkan olan Franklin D. Roosevelt'in görev başında ölmesi sonucu başkan yardımcısı iken gelmiştir. Başkanlığa geldiğinde II. Dünya Savaşı'nın son ayları yaşanıyordu.

Truman, 1945 yılının Ağustos ayında savaşı daha çabuk sona erdirerek can kayıplarını azaltmak gerekçesiyle Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atılması kararını verdi. Saldırılar sonucu binlerce kişi öldü ve bombaların etkileri gelecek kuşak Japonların büyük sıkıntılar çekmelerine neden oldu.[3]

Three men in suits standing with several men in the background
Joseph Stalin, Harry S. Truman ve Winston Churchill Potsdam'da, 1945
Başkan Truman Japonya'nın teslim olduğunu açıklarken, 14 Ağustos 1945

II. Dünya Savaşı sonunda SSCB ile ABD arasında bir kutuplaşma ortamı doğdu. Böylece Soğuk Savaş başlamış oldu. Batı Avrupa ülkeleri 1949 yılında ABD'nin başını çektiği NATO örgütünü kurdu. Doğu Avrupa ülkeleri ise SSCB'nin başını çektiği Varşova Paktı'nı oluşturdu.

1950 yılında ikiye bölünmüş olan Kore yarımadasında SSCB ve Çin destekli Kuzey Kore kuvvetleri Güney Kore'ye saldırarak büyük bir bölümünü işgal etti. Amerika Birleşik Devletleri Güney Kore'yi desteklemek için savaşa girdi. Yeni kurulmuş olan Birleşmiş Milletler'e üye olan 15 ülke de ABD'nin yanı sıra savaşa katıldı. Türkiye bu 15 ülke arasında 5.000'i aşkın askeriyle 4. büyük katılımı oluşturdu. Kore Savaşı Truman'ın başkanlığı süresince devam etti. Savaş kayıpları devam ettikçe halkın desteğini kaybettiği kanısına vardı. 1952 yılındaki başkanlık seçimlerinde adaylığını geri çekti ve 1953 yılında başkanlığa veda etti.

Başkan Truman Amerika Birleşik Devletleri'nin Kore Savaşı'na katılmasına izin veren kararnameyi imzalarken

Truman, SSCB'ye ve Sovyet yanlısı ülkelere karşı ne pahasına olursa olsun mücadele edilmesi gerektiği ilkesine inanıyordu. Bu ilkeye Truman Doktrini adı verildi. Bu amaçla Truman, Dışişleri Bakanı General George C. Marshall ile birlikte II. Dünya Savaşı'ndan sonra Batı Avrupa ülkelerinin ekonomik durumunu düzeltmek amacıyla Marshall Planı denilen bir yardım paketi geliştirdi. Aynı amaçla 1947 yılında Yunanistan'la birlikte Türkiye'ye de 400 milyon dolarlık bir askeri ve ekonomik yardımı öngören ilk Amerikan yardımını başlattı. Bu yardımın 300 milyon doları Yunanistan'a, 100 milyon doları da Türkiye'ye ödenmiştir.

Truman, dış politikada izolasyonizme karşı enternasyonalist politikalar izlemenin yanı sıra, içeride Roosevelt'in New Deal politikalarına bağlı kalarak New Deal koalisyonu sayesinde 1948 seçimlerinde sürpriz bir başarı kazanmıştır. Cumhuriyetçi Parti'nin bu politikaları "sosyalizm" olarak suçlamaları karşısında ise "Sosyalizm son 20 yılda halkın her ileri adımına karşı onların insanları korkutmak için kulladıkları bir kelimedir. Kamu elektrik kuruluşu için dedikleri, sosyalizm. Sosyal güvenlik için dedikleri, sosyalizm. Çiftçilere fiyat desteği için dedikleri, sosyalizm. Banka mevduat sigortası için dedikleri, sosyalizm. Özgür ve bağımsız işçi sendikalarının gelişmesi için dedikleri, sosyalizm. Tüm halkın yararına olan hemen her şey için sosyalizm diyorlar" demiş[4] ve bu tür iddialara karşı "eğer bu kılık değiştirmiş sosyalizm ise, ben ondan yanayım" demiştir.[5]

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Truman'ın tabutunun yanındaki çelenk, 27 Aralık 1972

5 Aralık 1972'de Truman, zatürree teşhisi ile Kansas Şehri Araştırma Hastanesi ve Tıp Merkezine kaldırıldı. Çoklu organ yetmezliği gelişti, komaya girdi ve 26 Aralık sabah 07:50'de 88 yaşında öldü.[6][7]

Eşi Bess Truman, Washington'da bir devlet cenazesi yerine kütüphanede basit bir özel ayini tercih etti. Cenazeden bir hafta sonra, yabancı ileri gelenler ve Washington yetkilileri, Washington Ulusal Katedrali'ndeki bir anma törenine katıldı.

Bess Truman 1982'de öldü ve Independence, Missouri'deki Harry S. Truman Kütüphanesi ve Müzesi'nde kocasının yanına gömüldü.[8][9]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Harry S. Truman, 34th Vice President (1945)". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017. 
  2. ^ "Use of the Period After the "S" in Harry S. Truman's Name". Harry S. Truman Library & Museum. Retrieved April 13, 2021.
  3. ^ "Why Did Japan Attack Pearl Harbor?". 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2012. 
  4. ^ "Rear Platform and Other Informal Remarks in New York, October 10, 1952". Truman Library. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Address in Montana at the Dedication of the Hungry Horse Dam, October 1, 1952". Truman Library. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  6. ^ "6:00 p.m." CBS Radio News. CBS. 25 Aralık 1972. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017 – YouTube vasıtasıyla. 
  7. ^ Truman Library 2012i.
  8. ^ Washington National Cathedral 2012.
  9. ^ Wooten 1973, s. 1.
Vikisöz'de Harry Truman ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
Siyasi görevi Önce gelenHenry A. Wallace Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı1945 Sonra gelenAlben W. Barkley Önce gelenFranklin D. Roosevelt Amerika Birleşik Devletleri başkanı1945-1953 Sonra gelenDwight D. Eisenhower Parti siyasi görevi Önce gelenHenry A. Wallace Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Adayı Demokratik1944 Sonra gelenAlben W. Barkley Önce gelenFranklin D. Roosevelt Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik1948 Sonra gelenAdlai Stevenson II
  1. George Washington (1789–1797)
  2. John Adams (1797–1801)
  3. Thomas Jefferson (1801–1809)
  4. James Madison (1809–1817)
  5. James Monroe (1817–1825)
  6. John Quincy Adams (1825–1829)
  7. Andrew Jackson (1829–1837)
  8. Martin Van Buren (1837–1841)
  9. William Henry Harrison (1841)
  10. John Tyler (1841–1845)
  11. James K. Polk (1845–1849)
  12. Zachary Taylor (1849–1850)
  13. Millard Fillmore (1850–1853)
  14. Franklin Pierce (1853–1857)
  15. James Buchanan (1857–1861)
  16. Abraham Lincoln (1861–1865)
  17. Andrew Johnson (1865–1869)
  18. Ulysses S. Grant (1869–1877)
  19. Rutherford B. Hayes (1877–1881)
  20. James A. Garfield (1881)
  21. Chester A. Arthur (1881–1885)
  22. Grover Cleveland (1885–1889)
  23. Benjamin Harrison (1889–1893)
  24. Grover Cleveland (1893–1897)
  25. William McKinley (1897–1901)
  26. Theodore Roosevelt (1901–1909)
  27. William Howard Taft (1909–1913)
  28. Woodrow Wilson (1913–1921)
  29. Warren G. Harding (1921–1923)
  30. Calvin Coolidge (1923–1929)
  31. Herbert C. Hoover (1929–1933)
  32. Franklin D. Roosevelt (1933–1945)
  33. Harry S. Truman (1945–1953)
  34. Dwight D. Eisenhower (1953–1961)
  35. John F. Kennedy (1961–1963)
  36. Lyndon B. Johnson (1963–1969)
  37. Richard Nixon (1969–1974)
  38. Gerald Ford (1974–1977)
  39. Jimmy Carter (1977–1981)
  40. Ronald Reagan (1981–1989)
  41. George H. W. Bush (1989–1993)
  42. Bill Clinton (1993–2001)
  43. George W. Bush (2001–2009)
  44. Barack Obama (2009–2017)
  45. Donald Trump (2017–2021)
  46. Joe Biden (2021-günümüz)
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license. Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license. Credit: (see original file).
Harry S. Truman
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

✕
This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?