Dziady, ölü ataları anan eski bir Slav ziyafeti, bayram. Lehçe, Beyaz Rusça ve Ukraynaca "büyükbabalar" anlamına gelir. Terim anlamı olarak "ataların arifesi" anlamına da gelir.

Anma tarihsel olarak her yıl iki kez olarak ilkbahar ve sonbaharda gerçekleştirildi, ancak günümüzde genellikle Ekim ayı sonunda düzenlenmektedir. Bayram boyunca Slavlar, hava karardıktan sonra Dziady törenine atılan ataların yaşamlarını ve ruhlarını anmak için libasyonlar yaparlar ve geleneksel yemekleri yerler.

Polonya'da gelenek Hristiyanlar arasında da kutlanan bir bayramdır, ancak orijinal Dziady kutlamaları Slav neopaganizminden köken alır.^[1]

Belarus'ta Dziady (Дзяды) genellikle Aziz Dimitros Günü'nden (Dźmitreuskija dziady) önceki son cumartesi günü, Ekim ayı sonunda veya Kasım ayı başında gerçekleşir. Ayrıca Teslis Günü, Shrovetide Günü gibi Dziady törenleri de mevcuttur. Günümüzde 2 Kasım'da kutlanmaktadır.^[2] 1988 yılında kurulan Belarus Halk Cephesi, siyasi amaçlarını da içine katarak Beyaz Rus Dziady geleneğini yeniden canlandırma çalışmaları yürüttü. Dziady törenlerinde Sovyet siyasi baskılarının anma amacıyla Minsk dışındaki ağaçlık arazi olan Kurapatı'da Dziady mitingi düzenlenmektedir. Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminde bu girişime şiddetle karşı çıkıldı. Günümüzde Belarus Halk Cephesi ve diğer muhalif hareketler bu geleneği sürdürmektedir.^[3]

Litvanların Ilgės adlı benzer bir Dziady günü vardır. Pagan dönemlerine kadar uzanan geleneği mevcuttur ve Slav Dziady törenlerinden farklılıklar barındırır.

Adam Mickiewicz'in 1823 yılında yayınlanan Dziady adlı eseri günümüzde düzenlenen şölen törevlerin Belarus'taki geçmişini konu alır. Eserde Dziady geleneğinin Ruthenler arasında yaygın olduğu ve Lehistan-Litvanya Birliği sırasında Litvanlar arasında popüler olduğu belirtilir.

Wikimedia Commons'ta Dziady ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.