Catherina Cookson (d. 27 Haziran 1906 – ö. 11 Haziran 1998), İngiliz yazar.

İngiliz edebiyat çevrelerinde kendine çok saygın bir yer verilmese de, İngiltere’nin en çok okunan yazarlarından biri olmuş, kitapları 100 milyondan fazla satış rakamına ulaşmıştır. Romanlarının konuları, yazarın yoksulluk içinde bir çocuk olarak yetişmiş olduğu İngiltere’nin kuzeydoğu bölgesinde geçmektedir.

Evlenince Catherina Cookson adını alacak olan Catherine Ann McMullen, alkolik ve kumarbaz bir baba ile çocuk yaşta bir annenin gayri meşru çocuğu olarak dünyaya geldi. Büyükanne ve büyük babası tarafından yetiştirildi. Çocukluğunu, öz annesini ablası zannederek yaşadı. 13 yaşından sonra okulu bıraktı, bir çamaşırhanede çalışmaya başladı. 1929’da kendisi bir çamaşırhane işletmeye başladı ve kazandığı her kuruşu Viktorya tarzı bir ev satın alabilmek için biriktirdi.

1940 senesinde, 34 yaşında iken, bir ortaokul öğretmeni olan Tom Cookson ile evlendi. Dört defa hamile kaldı, fakat her seferinde çocuğunu düşürdü ve bu çocuk düşürmelerin sonunda kan damarlarıyla ilgili bir hastalıktan muzdarip olduğu anlaşıldı. Çocuk düşürme deneyimlerinin ardından ruhsal bir bunalım yaşadı ve ve ancak on sene sonra iyileşebildi.

Depresyondan kurtulabilmek için yazı yazmaya başladı ve Hasting Yazarlar Grubuna katıldı. İlk romanı Kate Hannigan 1950 yılında basıldı. Bir aşk romanı olarak sınıflandırılmakla beraber, yazarın önyargılılığa yönelik memnuniyetsizliğini ifade ettiği bir romandı.

Yazar, romanlarını yazabilmek için bazen oldukça güç araştırmalara ve kendini zorlayan deneyimlere girişebiliyordu. Örneğin eğer roman kahramanı madenci ise, kendisi de madene inerdi. Gençliğinde toplumun üst basamaklarındaki insanlar hakkında yazmak istemiş olsa da, sonradan, kendisinin de iyi bildiği toplumun alt basamaklarındaki insanlar üzerinde yoğunlaşan eserler verdi. Yazara göre, romanları, kendisinin tanıdığı insanlar ve onların hayat koşulları üzerine tarihi romanlardır. Catherina Cookson, asla Londra edebiyat çevrelerine girmemiş, sadece yazı yazma pratiği ile meşgul olmuştur.

Yaklaşık 100 kitap yazdı, bu eserleri ile 123 milyon kadar kitap satış rakamına ulaştı. Kitapları en az 20 dile çevrildi. Catherine Marchant takma adıyla da eserler verdi. 17 sene boyunca, kitapları İngiltere’deki halk kütüphanelerinden en çok ödünç alınan yazar olma unvanını korudu. Bu unvanı 2002’de, yani ölümünden dört sene sonra kaybetti.

Eserlerinin pek çoğu film, radyo oyunu ya da tiyatro oyunu yapıldı. Onun eserlerinden uyarlanan televizyon dizisi on milyon seyirci tarafından izlendi.

Eserleri sayesinde zengin oldu. Parasını tıp çalışmaları için çeşitli kurumlara cömert bağışlarda bulunmaya harcadı. Özellikle kendi hastalığı ile ilgili araştırmalar için para bağışında bulundu. Bağışları kanama ile ilgili hastalıklar, kulak-burun-boğaz rahatsızlıkları ve çocuklarda sağırlığın erken teşhisi konularındaki çalışmalara harcandı. Bağışlarından ötürü Newcastle Üniversitesi’nin tıp fakültesine ait bir binaya onun adı verildi. Kurduğu vakıf halen İngiltere’de özellikle gençlere yönelik kültür-sanat etkinliklerini desteklemeye yönelik bağışlar sağlamaktadır. Hayatının son yıllarını kocasıyla birlikte Kuzeydoğu İngitere’deki küçük yerleşim birimlerinde yaşamıştır. Son iki yılını yataktan çıkamadan geçirmiştir. 91 yaşında ölmüştür. Ölümünden 1 gün sonra, 86 yaşındaki kocası Tom Cookson da ölmüştür.

• Catherine Cookson imdb.com sayfası 28 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.