Buzullaşma
Bir buzullaşma (ya da buzullaşma periyodu bir buzul çağı boyunca daha soğuk geçen ve buzulların ilerlediği (binlerce yıl süren) aralıklı bir zaman dönemidir. Diğer yandan, Buzullaşmalararası ise buzullaşma periyotları arasında geçen daha ılıman iklim dönemleridir. Son buzul periyodu yaklaşık 15,000 yıl önce sona ermiş olup[1] halen süren Holosen dönemi bir buzullaşmaarası periyottur. Kuaterner buzullaşma (2.588 myö’nden günümüze kadar) boyunca birden fazla sayıda buzullaşma ve buzullaşmalararası periyotlar olmuştur.
Kuaterner buzul çağı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Son buzullaşma periyodu
[değiştir | kaynağı değiştir]Son buzullaşma periyodu Kuaterner boyunca gerçekleşen son buzullaşma periyodu olup yaklaşık 110,000 yıl önce başlamış ve yaklaşık 15,000 yıl önce sona ermiştir.[1] Bu buzullaşma periyodu boyunca Kuzey yarıkürede birçok alan buzullaşmış ve oluştukları alanların coğrafi dağılımına göre isimlendirmeler yapılmıştır: Viskonsin (Kuzey Amerika), Devensiyan (Büyük Britanya), Midlandiyan (İrlanda), Vürm (Alpler), Veichsel (kuzey orta Avrupa) ve Llankuihue (Şili). Son buzul ilerlemesi en yüksek genişlemesine yaklaşık günümüzden 18,000 yıl önce erişmiştir. Buz örtüsü Avrupa’da kuzey Almanya’ya ulaşmıştır.
Gelecek buzullaşma periyodu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yörüngesel çeşitlenmeler tahmin edilebildiklerinden beri[2] yörüngesel çeşitlenmeye bağlı iklim olasılıkları bilgisayar programları aracılığı ile tahmin edilebilmektedir. Bunun için gerekli iki bilgi olan insan etkisine bağlı küresel ısınmaya yol açan kısa dönemdeki insana bağlı antopojenik etkilerin daha geniş süreçteki yansımaları ve yörüngesel baskının iklim üzerine etkileri tam olarak anlaşılamamıştır.
Berger ve Loutre çalışmalarına göre mevcut ılıman iklimin önümüzdeki 50,000 yıl içinde sona ereceğini öne sürmektedirler.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- İklim
- İklimbilim
- Stratigrafi
- Jeolojik devirler çizelgesi
- Buzul
- Buzul çağı
- Derin buzullaşma ve derin buzullaşmalararası
- Milankoviç Döngüsü
- Kartopu dünya
- Yarkovsky etkisi
- YORP etkisi
- Türkiye'nin buzulları
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b J. Severinghaus, E. Brook (1999). "Abrupt Climate Change at the End of the Last Glacial Period Inferred from Trapped Air in Polar Ice". Science. 286 (5441). ss. 930-4. doi:10.1126/science.286.5441.930. PMID 10542141.
- ^ F. Varadi, B. Runnegar, M. Ghil (2003). "Successive Refinements in Long-Term Integrations of Planetary Orbits" (PDF). The Astrophysical Journal. Cilt 592. ss. 620-630. Bibcode:2003ApJ...592..620V. doi:10.1086/375560. 28 Kasım 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014.
- ^ Berger A, Loutre MF (2002). "Climate: An exceptionally long interglacial ahead?". Science. 297 (5585). ss. 1287-8. doi:10.1126/science.1076120. PMID 12193773.
| Kuvaterner / Geç Senozoyik |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Karbonifer-Permiyen |
| |||||
| Geç Ordovisiyen buzullaşması |
| |||||
| Ediyakaran |
| |||||
| Kriyojeniyen-Kartopu Dünya |
| |||||
| Paleoproterozoyik |
| |||||
| Mezoarkeen |
| |||||
| İlgili konular |
| |||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
