Beliğ Paşa Sineması
Beliğ Paşa Sineması, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Yediler bölgesinde yer alan bir sinema salonuydu.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Lefkoşa'nın Yediler bölgesinde yer alan sinema, ilk profesyonel sinema gösterisinin yapıldığı Türk salonudur. Adını 1930'lu yılların sonunda Mısır'dan Kıbrıs'a göç eden Beliğ Paşa'dan almıştır. İlk yıllarında, Kıbrıs'a sinemayı getiren girişimci olarak bilinen Mustafa Ali (Sinemacı Mustafa) tarafından yetiştirilmiş olan Ahmet Cemali de burada teknisyenlik yaar. Bu dönemde bazı Rum sinemacı girişimciler Ahmet Cemali'den ders alır ve Rum toplumunda sinemacılığın yayılmasını sağlar. Mustafa Ali, sinemacılık tutkusu ile ABD'ye göç ede ancak orada barınamaz ve kısa bir süre sonra (Mart 1913) Kıbrıs'a geri döner. Dönüşünde yanında bir projeksiyon cihazı ve birçok sinema filmi de getirir. Lefkoşa'nın Sarayönü Mahallesi'nde açtığı sinema salonu, Kıbrıs'taki ilk sinema salonudur. Bu sinema salonu küçük ve bakımsızdır. Bunlara kıyasla Beliğ Paşa Sineması. Salonun açıldığı ilk dönemlerde "El Hami" adlı bir İstanbullu müzisyenin eserleri icra edilir.[1]
İkinci Dünya Savaşı sırasında, 1940-1945 yılları arasında dünya genelinde bir sinema kıtlığı yaşanır. Beliğ Paşa Sineması da bu dönemde "Kit-Kat" adlı bir gece kulübüne dönüştürülür. Salonda dans gösterileri sergilenmeye başlar. 1945-1949 yılları arasında salon, "Music Palace"'in sahibi Kiprianos'a kiralanır. Savaşın bitişi ile birlikte salonda filmler de gösterime girmeye başlamıştır. Birçok İngiliz yapımı film salonda sergilenmeye devam eder. Aynı zamanlarda, İstanbul merkezli bir tiyatro topluluğu olan Raşit Rıza Tiyatro Topluluğu da salonun sahnesinde gösteriler sunmaya başlar.
1949 yılına gelindiğinde salon Vahe Nigogosyan'a kiralanır. Vahe Nigogosyan kira bedeli olarak gecelik 20 sterlin öder. Bu dönemde salonda Türk filmleri sergilenmeye başlar. Vahe Nigogosyan yeni bir sinema inşa etme fikri ile yanıp tutuşmaktadır. Yıllar 1954'ü gösterdiğinde Beliğ Paşa Sineması bir yangında yanıp kül olur.[2] 1950'li yılların sonunda bölgede yeni bir sinema inşa edilir: Zafer Sineması. Bir süre sonra bölgede başlayan çatışma ortamından sonra Vahe Nigogosyan'ın bu sektörde tutunmasına imkân kalmaz ve salonun devri Boyacı Ailesi'ne yapılır.
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Salonun inşasında, Mısır'daki bir sinema salonundan esinlenilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tolgay, Ahmet. "Beliğ Paşa ve Tarih Yazan Sineması". Kıbrıs Gazetesi. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ "Arabahmet: Lefkoşa'nın nostaljik ruhu…". Gündem Kıbrıs. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2019.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
